حاج مم جعفر در پاریس

کتاب «حاج مم جعفر در پاریس» شاهکار دیگری از ایرج پزشک‌زاد (از ۱۳۰۶ تا ۱۴۰۰) است. این کتاب در سال ۱۳۳۳ هجری خورشیدی در ۲۶۶ صحفه چاپ شده است و با همان نثر ساده، روان و در عین حال قدرتمند ایرج پزشک‌زاد به روایت سفر تاجری ایرانی به پاریس در سال ۱۳۳۰ می‌پردازد.

نویسنده در نقش راوی داستان در مقدمه‌ی کتاب به مسافرت بسیاری از ایرانیان در آن دوره به اروپا با اهدافی مانند معالجه یا سیاحت اشاره می‌کند و اذعان دارد که برای برخی از این افراد انطباق پیدا کردن با شرایط جدید در اروپا مشکل بوده و در برخی موارد منجر به شکل‌گیری مضحکی می‌شده است.

در این بین از دیدگاه وی مسافرت «حاج مم جعفر (محمد جعفر)» در بین این موارد از همه جالب‌تر بوده است، زیرا راوی از لحظه‌ی ورود وی به فرودگاه پاریس تا ترک این شهر به عنوان مترجم و راهنما با وی همراه و شاهد اتفاقات خنده‌داری بوده است. هم‌چنین وی ادعا دارد که بدون قصه‌پردازی و تحریف هر آن چه که بیان می‌کند واقعیت داشته است.

داستان کتاب حاج مم جعفر در پاریس

داستان کتاب با نامه‌ای آغاز می‌شود که در ماه می سال ۱۹۵۱ (اردیبهشت سال ۱۳۳۰) به دست راوی رسیده و در آن یکی از دوستان قدیمی‌اش از وی می‌خواهد به یکی بستگانش که به قصد معالجه به پاریس می‌رود کمک کند. مسافر مزبور مه به صورت مستعار در کتاب حاج مم جعفر نامیده می‌شود تاجری ثروتمند در تهران است که چندین مغازه‌ی عمده‌فروشی خواروبار و غیره دارد.

مسافر مذکور در تاریخ ششم ژوئن همان سال (۱۵ خرداد ۱۳۳۰) به پاریس می‌رسد و مورد استقبال راوی قرار می‌گیرد. ماجراهای مضحک پیرامون این فرد از همان گمرک فرودگاه شروع می‌شود و مامورین گمرک ضمن بررسی وسایل حاجی به خورجین لحاف و متکا و آفتابه و غیره برخورد می‌کنند. با ترخیص از کمرگ، راوی و حاجی به دنبال هتل مناسبی برای اقامت وی می‌گردند که با توجه به وضع مالی بسیار خوب حاجی، به یکی از بهترین هتل‌های شهر پاریس می‌رسند.

صبح روز بعد راوی به دنبال حاجی رفته تا وی را در رفتن به سفارت و جاهای دیدنی پاریس مشایعت کند. حاجی که بسیاری از صحنه‌ها و اتفاقات را برای اولین بار در عمرش دیده است، کم‌کم فیلش یاد هندوستان کرده و درخواست‌های عجیب و غریب از راوی می‌کند. راوی که در بد مخمصه‌ای گیر افتاده است و از سوی دیگر نیز ماجرا برایش جذاب شده است سعی می‌کند تا جای ممکن به حاجی کمک کند.

برای این که بدانید چه بر سر حاج مم جعفر و راوی خوش‌قریحه‌ی داستان خواهد آمد و چه اتفاقاتی برای آن‌ها رخ خواهد داد، حتماً باید کتاب جذاب «حاج مم جعفر در پاریس» را مطالعه کنید. امیدوارم ضمن مطالعه‌ی این رمان طنز دلنشین اوقات خوشی داشته باشید.

بخشی از مقدمه کتاب

در سالهای اخیر مخصوصا تا یکسال قبل که وضع ارز عادی بود مسافرت بفرنگستان فوق الغاده رواج داشت . دسته دسته ایرانیها از طبقات مختلف برای تحصیل ، معالجه یا گردش به اروپا می رفتند . برای بعضی از این مسافرین تغییر عادات و رسوم طاقت فرسا بود . چون نمی توانستند عادات و رسوم قدیم را یکباره ترک گفته و خود را برای مدت کوتاهی با محیط و آداب و رسوم تازه منطبق سازند اغلب وقایع مضحک و عجیبی روی میداد .

نگارنده در عرض چند سال اقامت در اروپا از نزدیک شاهد بسیاری از این وقایع بودم و اکنون شرح مسافرت یکی از این مسافرین عزیز را که به عنوان معالجه به قرنگستان آمده بود برای خوانندگان نقل میکنم . علت انتخاب این شخص بخصوص اینست که از موقعی که بپاریس رسید تا آن ساعتی که فرودگاه پاریس را بقصد …

برای آشنایی با سایر کتاب‌های نویسنده‌ی «حاج مم جعفر در پاریس»، ایرج پزشک‌زاد، بر روی این لینک کلیک کنید.