زندگی ۳/۰

«زندگی ۳/۰» با نام کامل «زندگی ۳/۰: انسان بودن در عصر هوش مصنوعی» اثری است از مکس تگمارک (دانشمند سوئدی – آمریکایی، متولد ۱۹۶۷) که در سال ۲۰۱۷ منتشر شده است. این کتاب به بررسی تاثیر هوش مصنوعی بر آینده‌ی زندگی انسان بر روی کره‌ی زمین می‌پردازد.

درباره‌ی زندگی ۳/۰

زندگی ۳/۰: انسان بودن در عصر هوش مصنوعی یک کتاب از کیهان‌شناس سوئدی آمریکایی مکس تگمارک استاد MIT است. زندگی ۳/۰ درباره‌ی هوش مصنوعی (AI) و تأثیر آن بر آینده زندگی روی زمین و فراتر از آن است. این کتاب در مورد انواع مختلف مفاهیم اجتماعی بحث می‌کند، چه کاری می‌تواند برای به حداکثر رساندن شانس نتایج مثبت و آینده‌ی بالقوه برای بشریت، فناوری و ترکیب آن‌ها انجام دهد.

ما در آستانه‌ی عصری جدید قرار داریم. آنچه زمانی داستان علمی‌تخیلی به شمار می‌آمد به‌سرعت رنگ واقعیت به خود می‌گیرد، چون هوش مصنوعی در همۀ حوزه‌ها در حال ایجاد تحول است، از جنگ و جُرم و جنایت گرفته تا عدالت و مشاغل و جامعه ـــ و حتی برداشت ما از معنای انسان بودن. هوش مصنوعی بیش از هر فناوری دیگری توان دگرگون کردنِ آیندۀ مشترک ما را دارد، و برای بررسیِ این آینده هیچ‌کس بهتر از مکس تگمارک نیست، استاد MIT و یکی از بنیادگذارانِ مؤسسۀ آیندۀ زندگی که کارهایش به پژوهش جدی در زمینۀ نحوۀ سودمند نگاه داشتن هوش مصنوعی بسیار کمک کرده است.

تگمارک در این اثر به کندوکاو آینده می‌پردازد و ما را به دنیای بزرگ و عمیق هوش مصنوعی می‌برد و اساسی‌ترین سؤالات زمانه آشنا می‌کند.

آیا با خودکارسازی، بدون این که انسان‌ها درآمد یا هدف از زندگانی را از دست بدهند، می‌توانند به آسایش برسند؟ چگونه مطمئن شویم که سامانه‌های هوش مصنوعی آینده، بدون این که خراب شوند، نادرست عمل کنند، و هک شوند، آنچه را ما می‌خواهیم انجام می‌دهند؟ آیا باید از تسلیحات سلاح‌های آتش به اختیار کُشنده، هراسان باشیم؟ آیا هوش مصنوعی به حیات کمک خواهد کرد تا بیش از گذشته نشوونما کند، یا این ماشین‌ها سرانجام همه‌ی شغل‌های ما از ما می‌ستانند و دست آخر جایگزین ما می‌شوند؟

کتاب زندگی ۳/۰ در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۴.۰۳ با بیش از ۲۰ هزار رای و حدود ۲ هزار نقد و نظر است. هم‌چنین باید اشاره کرد که این کتاب در ایران توسط نشر نو و نشر مازیار به چاپ رسیده‌است.

بخشی از زندگی ۳/۰

اما چیزی که سایر کارکنان شرکت نمی‌دانستند این بود که امگایی‌ها این تصویر ساختگی از خودشان را هوشیارانه شکل داده بودند تا رازی را پنهان سازند: آنها به تحقق جسورانه‌ترین برنامه در تاریخ بشریت بی‌اندازه نزدیک بودند. مدیرعامل پرجذْبه‌شان کسانی را برای عضویت در این گروه دستچین کرده بود که نه‌فقط بهره‌ی هوشیِ بسیار بالایی داشتند، بلکه بسیار بلندپرواز و آرمان‌خواه و متعهد به یاری بشریت بودند.

 مدیرعامل همیشه به آنها تأکید می‌کرد که برنامه‌شان فوق‌العاده خطرناک است و اگر دولت‌های قدرتمند از آن آگاهی یابند، تقریباً به هر کاری -از جمله آدم‌ربایی- دست می‌زنند تا آنها را متوقف کنند، و حتی ترجیحشان این است که کد برنامه‌هایشان را بدزدند.

اما چون هیچ‌کدام جا نزدند و همه برای فعالیت در این زمینه اعلام آمادگی کردند، دقیقاً به همان دلیلی که بسیاری از فیزیکدانان برجسته‌ی جهان برای همکاری در ساخت سلاح‌های هسته‌ای به پروژه‌ی مَنهَتن پیوستند: چون متقاعد شده بودند که اگر خودشان این کار را اول انجام ندهند، کسان دیگری انجام خواهند داد که شاید چنین اهداف و آرمان‌های والایی نداشته باشند.

برنامه‌ی هوش مصنوعی آنها، که نام پرومِتِئوس بر آن گذاشته بودند، پیوسته پیشرفت می‌کرد و توانایی‌های بیشتری به دست می‌آورد. اگرچه قابلیت‌های شناختی‌اش در بسیاری از حوزه‌ها، مانند مهارت‌های اجتماعی، هنوز خیلی عقب‌تر از انسان‌ها بود، اما امگایی‌ها خیلی زحمت کشیده بودند تا آن را در انجام یک وظیفه‌ی خاص فوق‌العاده توانمند سازند؛ یعنی در برنامه‌ریزی سامانه‌های هوش مصنوعی. آنها آگاهانه چنین راهکاری را انتخاب کرده بودند، زیرا استدلال انفجار هوش را که ریاضیدان بریتانیایی اروینگ گود۳ در ۱۹۶۵ مطرح کرده بود پذیرفته بودند.

استدلال گود از این قرار است: «ماشینِ فوق‌هوشمند را ماشینی تعریف می‌کنیم که بتواند در همه‌ی فعالیت‌های فکری، از هر انسانی، هر اندازه هم که هوشمند باشد، بسیار فراتر عمل کند. طراحی ماشین‌ها هم یکی از همین فعالیت‌های فکری است، پس یک ماشین فوق‌هوشمند می‌تواند ماشین‌هایی طراحی کند که حتی از خودش هم بهتر باشند؛ و بنابراین بی‌تردید «انفجار هوش» رخ می‌دهد، و هوش ماشین‌ها از سطح هوش انسان بسیار فراتر خواهد رفت. بنابراین نخستین ماشین فوق‌هوشمند آخرین اختراعی است که انسان به آن نیاز خواهد داشت، (پس از این اختراع، هیچ اختراع دیگری لازم نیست)؛ البته با فرض آنکه این ماشین به اندازه‌ای مطیع انسان باشد که به ما بگوید چگونه باید بر آن تسلط داشته باشیم.»

 

اگر به کتاب «زندگی ۳/۰» علاقه دارید، می‌توانید با مراجعه به بخش معرفی برترین کتاب‌های علمی در وب‌سایت هر روز یک کتاب با دیگر نمونه‌های این آثار نیز آشنا شوید.