گورستان پراگ

«گورستان پراگ» اثری است از اومبرتو اکو (نویسنده‌ی ایتالیایی، از ۱۹۳۲ تا ۲۰۱۶) که در سال ۲۰۱۰ منتشر شده است. این کتاب در قالب روایت داستان فردی به نام سیمونه سیمونینی، به بررسی اوضاع اروپا در قرن نوزدهم می‌پردازد.

درباره‌ی گورستان پراگ

گورستان پراگ ششمین رمان اومبرتو اکو نویسنده‌ی مشهور ایتالیایی است. گورستان پراگ نخستین‌بار در سال ۲۰۱۰ منتشرشد و به‌دست ریچارد دیکسون در سال ۲۰۱۱ به انگلیسی ترجمه شده‌است. گورستان پراگ در ایران توسط انتشارات روزنه و ترجمه‌ی فریبا ارجمند به چاپ رسیده است.

برخی این کتاب را بهترین رمان اکو پس از «نام گل سرخ» تلقی می‌کنند. این رمان در سال ۲۰۱۲ نامزد دریافت جایزه بهترین رمان خارجی روزنامه ایندیپندنت شد. این کتاب به طور کلی در قالب رمانی بر اساس واقعیت که به صورت نوعی یادداشت روزانه و ثبت خاطرات است به موضوعات پیچیده سیاسی قرن نوزدهم نظیر سازمان‌‌‌‌‌‌های مخفی اروپایی، فراماسونری و توطئه‌گران یسوعی و امثال آنها می‌‌پردازد و نویسنده خود در انتهای کتاب تاکید دارد که تنها شخصیت خیالی کتاب، قهرمان داستان است و حتی منسوبان نزدیک وی نیز اشخاصی حقیقی‌اند.

کتاب گورستان پراگ در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۴۸ با بیش از ۲۶ هزار رای و ۲۶۰۰ نقد و نظر است.

داستان گورستان پراگ

اروپا در قرن نوزدهم، از تورین گرفته تا پراگ و پاریس، سرشار از اتفاقات مخوف و اسرارآمیز است. یسوعی ها علیه فراماسون ها نقشه می کشند. جمهوری خواهان ایتالیایی، کشیشان را با روده های خودشان اعدام می کنند. تبهکاران فرانسوی روزها نقشه ی بمب گذاری می کشند و شب ها مراسم «بلک مس» را گرامی می دارند.

همه ی کشورها، سازمان جاسوسی مختص به خود را دارند و جعل ها، دسیسه ها و قتل عام های خود را عملی می کنند. توطئه ها بر تاریخ حکومت می کنند. سراسر اروپا در هرج و مرج و آشوب است و هر کسی به فکر نجات خود. اما چه می شود اگر تمام این دسیسه ها، چه واقعی و چه خیالی، کار تنها یک نفر باشد؟

در کتاب گورستان پراگ با کاپیتان سیمونه در اوخر روزهای زیرکانه‌اش آشنا می‌شویم، درست در لحظه‌ای بحرانی، فراموشی کوتاه مدت او را مضطرب و نگران کرده است. در این حال و هوا شروع به نوشتن دفتر خاطراتش می کند. سیمونه دست به کار شده و سعی می‌کند جزئیات گذشته‌‌اش را به‌ یاد بیاورد تا از این طریق به واقعه‌ای برسد که او را پریشان و دچار فراموشی مقطعی کرده است.

قهرمان گورستان پراگ، کاپیتان سیمونه سیمونینی، یک تبهکار تمام‌ و کمال است و همین ویژگی اوست که به او در رسیدن به اهدافش کمک می‌کند. زندگی‌اش را در نقش سردفتری گذراند که اسناد رسمی را به راحتی جعل می‌کند. شایدم گاهی اوقات خبرچینی برای سرویس‌های مخفی را انجام می‌داد.

بخشی از گورستان پراگ

کسی که سند جعل می‌کند همیشه باید اطلاعات کافی داشته باشد. از همین رو من در کتابخانه‌ها وقت می‌گذراندم. کتابخانه‌ها جاهای مسحور کننده‌ای هستند: گاهی حس می‌کنید زیر سایه‌بان ایستگاه راه‌آهنی هستید و وقتی کتابی درباره‌ی مکان‌های عجیب‌وغریب می‌خوانید حس می‌کنید به سرزمین‌های دوردست سفر کرده‌اید. به این ترتیب بود که من به کتابی با حکاکی‌های ظریف از گورستان یهودیان در پراگ برخوردم.

 گورستان، که حالا متروک است، تقریباً دوازده هزار سنگ گور در فضایی بسیار فشرده داشت، اما تعداد دفن‌ شده‌ها باید خیلی بیش از این بوده باشد، زیرا در طول قرن‌ها چندین لایه خاک اضافه‌ شده بود. پس از این‌که گورستان به حال خود رها شده بود، کسی چند سنگ گور را، با نوشته‌های روی آن‌ها، از جا بلند کرده بود تا توده‌ای غیرمنظم از سنگ‌گورها پدید آورد که به هر سو متمایل بودند (یا شاید خود یهودیان، بی‌ملاحظه و با بی‌علاقگی‌شان نسبت به زیبایی و نظم، آن‌ها را کنده بودند).

آن مکان متروک مناسب به‌نظر می‌رسید و این فقط به‌خاطر عدم‌ تجانسش نبود. براساس چه تدبیری یسوعیان تصمیم گرفته بودند در مکانی جمع شوند که برای یهودیان مقدس بود؟ و بر این مکانی که از یاد همگان رفته بود و شاید در دسترس‌شان هم نبود چه کنترلی داشتند؟ همه‌ پرسش‌هایی بی‌پاسخ که بر اعتبار داستان می‌افزود؛ چون من عقیده داشتم بیانکو، وقتی تمام داده‌ها کاملاً محتمل و توضیح‌ دادنی باشد، جداً متقاعد خواهد شد قصه قلابی است.

در مقام خواننده‌ی وفادار دوما، از توصیف آن شب و آن اجتماع تیره و ترسناک، با آن گورستان که به‌ زحمت با نور هلال پریده‌رنگ ماهی مرده‌وار روشن شده بود و یسوعیان در رداهای سیاه بلندشان که دور نیم‌دایره‌ای جمع شده بودند، طوری که از بالا به‌ نظر می‌رسید زمین پر از سوسک است، لذت خاصی می‌بردم‌‌ یا دوباره همان‌جا، از توصیف نگاه شیطانی پدر بکس وقتی از طرح‌های بدخواهانه‌ی این دشمنان بشریت حرف می‌زد.

 

چنانچه به کتاب «گورستان پراگ» علاقه دارید، می‌توانید با مراجعه به بخش معرفی آثار اومبرتو اکو در وب‌سایت هر روز یک کتاب با دیگر آثار این نویسنده نیز آشنا شوید.