«داستان داستان‌ها» با نام کامل « داستان داستان‌ها: رستم و اسفندیار در شاهنامه» اثری است از محمدعلی اسلامی ندوشن (نویسنده‌ی اهل یزد، از ۱۳۰۳ تا ۱۴۰۱) که در سال ۱۳۵۱ منتشر شده است. این کتاب به روایت ماجرای نبرد رستم و اسفندیار در شاهنامه فردوسی می‌پردازد.
درباره‌ی داستان داستان‌ها
کتاب داستان داستان‌ها نوشته ی دکتر محمد علی اسلامی ندوشن است که با قلم زیبایی به نگارش در آمده است. شرح زیبایی که دکتر ندوشن در قسمت اول کتاب نوشته است از نظر ادبی و اندیشه ای بسیار زیباست و به برخورد دنیای نو و کهنه، و ترفند‌هایی که رستم برای نجات از دست اسفندیار از سیمرغ می آموزد می‌پردازد.
دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن در رابطه با این کتاب می‌گوید:
«داستان داستان‌ها تحلیلی است از نبرد رستم و اسفندیار که به عنوان برجسته‌ترین داستان شاهنامه شناخته شده است، و هیچ اثری در فارسی نیست که در عمق و معنا و بلندی کلام با آن برابری کند. زمانی که درس فردوسی در دانشکده ادبیاّت دانشگاه تهران با من بود، متن آن را برای دانشجویان ترتیب دادم، و اندکی بعد به صورت کتاب در آمد.»
ایشان در جای دیگری می‌گویند:
«بار دیگر این موهبت نصیب من شد که بر سر شاهنامه باز گردم. این بار پای داستانی در کار است که به علت امتیاز خاص و وضع یگانه ای که دارد آن را «داستان داستان‌ها» نامیدم. از چهار سال پیش به این سو که درس فردوسی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران بر عهده من بوده است، به همراه دانشجویان با این داستان سروکار داشتم. ضرورت همین درس ایجاب می کرد که متنی از «رستم و اسفندیار» فراهم شود که هم اطمینان بخش باشد و هم کامل؛ زیرا به نظر من روا نیست که شاهکارها در متن منتخب خوانده شوند.»
ایشان ادامه می‌دهند:
«پس از تهیه این متن، بر آن شدم که استنباطهائی را که از داستان داشتم، و گاه در سر کلاس مطرح میشد بر آن بیفزایم، و این همان است که تحت عنوان «تأمل در رستم و اسفندیار» به دنبال متن جای گرفته است. چنان که می بینید، فرع از لحاظ»
فهرست مطالب داستان داستان‌ها
- جنگ رستم و اسفندیار، جنگ آزادی و تعبّد
- پرومتئوس و رستم
- مفهوم کنائی بند
- اسفندیار: قهرمان دین بهی
- نماینده‌ی ساده دلی عوام
- روئین تنی، گز و شراب
- گشتاسب، خودکامگی به دستاویز دین
- روایت ملّی و روایت دینی
- تیره سه گانه فکر
- تیره رستمی
- تیره اسفندیاری
- تیره گشتاسبی
- کسان دیگر داستان
- سخن گفتن پهلوانی
بخشی از دیباچه‌ی داستان داستان‌ها
«داستان رستم و اسفندیار حاوی تعدادی از مهم‌ترین مسائلی است که در برابر انسان دنیای باستانی قرار داشته است، و عجیب این است که هنوز هم این مسائل تازگی خود را از دست نداده‌اند… »
«حرف بر سر چیست؟ جنگ بر سر چیست؟ در یک کلمه می‌توان گفت: بر سر آزادی و اسارت … »
«در این داستان، آنگونه که خاصّ تراژدیهای بزرگ است، روح آدمی به بالاترین حدّ کشش وتقلاّی خود می‌رسد… »
در آن تیره‌های سه گانه فکر، که هریک رکنی از طبیعت بشری را تشکیل می‌دهند، به تحلیل گذارده شده‌اند: تیره‌رستمی‌فکر، تیره اسفندیاری فکر، تیره گشتاسبی فکر.
«جنگ رستم و اسفندیار بیش از هر جنگ دیگر در شاهنامه، جنگ معنوی است، برخورد دو طبیعت و دو عالَم درون است. از این رو می‌بینیم که در آن آن قدر عمل با حرف همراه می‌گردد، گفت و شنود جریان می‌یابد؛ و باز، از همین رو همه چیز آنقدر کنایه دار می‌شود، حتّی شیهه اسبان که گوئی نهیبی است که از حلقوم روگار بیرون می‌آید تا اعلام فاجعه بکند.»
چنانچه به کتاب داستان داستان‌ها علاقه دارید، به حتم از خواندن کتاب «برگردان روایت‌گونه‌ی شاهنامه‌ی فردوسی به نثر» نیز لذت خواهید برد. به علاوه، در بخش معرفی آثار محمدعلی اسلامی ندوشن نیز می‌توانید با دیگر آثار این نویسنده آشنا شوید.
7 آبان 1401
داستان داستان‌ها
«داستان داستان‌ها» با نام کامل « داستان داستان‌ها: رستم و اسفندیار در شاهنامه» اثری است از محمدعلی اسلامی ندوشن (نویسنده‌ی اهل یزد، از ۱۳۰۳ تا ۱۴۰۱) که در سال ۱۳۵۱ منتشر شده است. این کتاب به روایت ماجرای نبرد رستم و اسفندیار در شاهنامه فردوسی می‌پردازد.
درباره‌ی داستان داستان‌ها
کتاب داستان داستان‌ها نوشته ی دکتر محمد علی اسلامی ندوشن است که با قلم زیبایی به نگارش در آمده است. شرح زیبایی که دکتر ندوشن در قسمت اول کتاب نوشته است از نظر ادبی و اندیشه ای بسیار زیباست و به برخورد دنیای نو و کهنه، و ترفند‌هایی که رستم برای نجات از دست اسفندیار از سیمرغ می آموزد می‌پردازد.
دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن در رابطه با این کتاب می‌گوید:
«داستان داستان‌ها تحلیلی است از نبرد رستم و اسفندیار که به عنوان برجسته‌ترین داستان شاهنامه شناخته شده است، و هیچ اثری در فارسی نیست که در عمق و معنا و بلندی کلام با آن برابری کند. زمانی که درس فردوسی در دانشکده ادبیاّت دانشگاه تهران با من بود، متن آن را برای دانشجویان ترتیب دادم، و اندکی بعد به صورت کتاب در آمد.»
ایشان در جای دیگری می‌گویند:
«بار دیگر این موهبت نصیب من شد که بر سر شاهنامه باز گردم. این بار پای داستانی در کار است که به علت امتیاز خاص و وضع یگانه ای که دارد آن را «داستان داستان‌ها» نامیدم. از چهار سال پیش به این سو که درس فردوسی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران بر عهده من بوده است، به همراه دانشجویان با این داستان سروکار داشتم. ضرورت همین درس ایجاب می کرد که متنی از «رستم و اسفندیار» فراهم شود که هم اطمینان بخش باشد و هم کامل؛ زیرا به نظر من روا نیست که شاهکارها در متن منتخب خوانده شوند.»
ایشان ادامه می‌دهند:
«پس از تهیه این متن، بر آن شدم که استنباطهائی را که از داستان داشتم، و گاه در سر کلاس مطرح میشد بر آن بیفزایم، و این همان است که تحت عنوان «تأمل در رستم و اسفندیار» به دنبال متن جای گرفته است. چنان که می بینید، فرع از لحاظ»
فهرست مطالب داستان داستان‌ها
بخشی از دیباچه‌ی داستان داستان‌ها
«داستان رستم و اسفندیار حاوی تعدادی از مهم‌ترین مسائلی است که در برابر انسان دنیای باستانی قرار داشته است، و عجیب این است که هنوز هم این مسائل تازگی خود را از دست نداده‌اند… »
«حرف بر سر چیست؟ جنگ بر سر چیست؟ در یک کلمه می‌توان گفت: بر سر آزادی و اسارت … »
«در این داستان، آنگونه که خاصّ تراژدیهای بزرگ است، روح آدمی به بالاترین حدّ کشش وتقلاّی خود می‌رسد… »
در آن تیره‌های سه گانه فکر، که هریک رکنی از طبیعت بشری را تشکیل می‌دهند، به تحلیل گذارده شده‌اند: تیره‌رستمی‌فکر، تیره اسفندیاری فکر، تیره گشتاسبی فکر.
«جنگ رستم و اسفندیار بیش از هر جنگ دیگر در شاهنامه، جنگ معنوی است، برخورد دو طبیعت و دو عالَم درون است. از این رو می‌بینیم که در آن آن قدر عمل با حرف همراه می‌گردد، گفت و شنود جریان می‌یابد؛ و باز، از همین رو همه چیز آنقدر کنایه دار می‌شود، حتّی شیهه اسبان که گوئی نهیبی است که از حلقوم روگار بیرون می‌آید تا اعلام فاجعه بکند.»
چنانچه به کتاب داستان داستان‌ها علاقه دارید، به حتم از خواندن کتاب «برگردان روایت‌گونه‌ی شاهنامه‌ی فردوسی به نثر» نیز لذت خواهید برد. به علاوه، در بخش معرفی آثار محمدعلی اسلامی ندوشن نیز می‌توانید با دیگر آثار این نویسنده آشنا شوید.
کتاب‌های پیشنهادی:
توسط: علی معاصر
دسته‌ها: ادبیات ایران، ادبیات کهن، داستان تاریخی
۰ برچسب‌ها: ادبیات ایران، محمدعلی اسلامی ندوشن، معرفی کتاب، هر روز یک کتاب