«روزی روزگاری فوتبال» با نام کامل «روزی روزگاری فوتبال: فوتبال و جامعه‌شناسی» اثری است از حمیدرضا صدر (نویسنده، منتقد سینما و مفسر فوتبال، از ۱۳۳۵ تا ۱۴۰۰) که در سال ۱۳۷۹ منتشر شده است. این کتاب به بررسی تاریخ و جامعه‌شناسی فوتبال در سرتاسر دنیا می‌پردازد.
درباره‌ی روزی روزگاری فوتبال
روزی روزگاری فوتبال نام کتاب حمیدرضا صدر استاد دانشگاه و روزنامه‌نگار ایرانی است که برای اولین بار، در زمستان ۱۳۷۹ توسط نشر آویژه منتشر شد. این اثر خیلی زود نایاب شد. چاپ جدید آن با بازبینی سال ۱۳۹۳ در نشر چشمه عرضه شد و تا سال ۱۴۰۰ برای نهمین بار تجدید چاپ شده‌است.
کتاب روزی روزگاری فوتبال، نگاهی دارد به تاریخ و جامعه‌شناسی اجمالی فوتبال در سراسر جهان و خصوصاً کشورهای صاحب سبک در فوتبال مانند انگلستان، ایتالیا، اسپانیا و غیره است. نویسنده در این کتاب فوتبال، مردم و سیاست در فرهنگ‌های مختلف را بررسی کرده‌است. در این کتاب به تاریخچه فوتبال، تأثیرات اجتماعی فوتبال و بازیکنان معروف فوتبال در کشورهایی مانند آلمان، ترکیه، ایران، ایتالیا، اسپانیا و آرژانتین پرداخته شده‌است.
فوتبال تنها یک بازی و ورزش ساده نیست بلکه در بعضی از فرهنگ‌ها موضوع مرگ وزندگی است. بسیاری از افراد در سراسر جهان به هنگام بازی فوتبال تیم موردعلاقه‌شان فارغ از هرگونه مسئولیت و کار نود دقیقه تمام تمرکز خودشان را به یک مستطیل سبزرنگ گره می‌زنند. فوتبال دوستان همیشه این جدال بیست‌ودو نفره را از قاب تلویزیون می‌بینند یا که در شرایطی خاص از رادیو می‌شنوند.
«حمیدرضا صدر»، مجری و متخصص فوتبال این بار تحلیل‌ها و برداشت‌هایش از این بازی نفس‌گیر را در جای متفاوتی از همیشه ارائه کرده است. او کتاب «روزی روزگاری فوتبال… فوتبال و جامعه‌شناسی» را نگاشته است که تاریخ فوتبال هر یک از ملت‌های دنیا است. این کتاب تصویری کوچک از ورزشی است که باسیاست، اقتصاد و از همه مهم‌تر فرهنگ مردم گره‌خورده است.
در معرفی این کتاب آمده است:
از زمین‌های خاکی تهران تا ترکیه. از ایتالیا و اسپانیا تا آلمان و انگلیس. از برزیل و آرژانتین تا ایالات متحده. مردم و فوتبال. تاریخ و فوتبال. سیاست و فوتبال. روزی روزگاری فوتبال سفری پر تب و تاب از دنیایی به دنیایی دیگر است. از فرهنگی به فرهنگ دیگر. بازگو کننده‌ی سایه روشن‌های ورزشی که مرزها را درنوردیده و قلب‌ها را با بهانه و بی‌بهانه فتح کرده. نمایشگر رویارویی شور مردم و قدرت‌طلبی سیاست پیشگان حول توپی گرد است و از حرکت بازنمی‌ایستد. قلم حمیدرضا صدر بازتابنده شیفتگی مهارناپذیر آدم‌هایی است که نمی‌توانند دل‌هایشان را از فوتبال بکنند. توصیف‌کننده برق چشم‌های مشتاقی که نمی‌توانند مستطیل سبز را تماشا نکنند.
کتاب روزی روزگاری فوتبال در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۷۳ با بیش از ۱۷۳ رای و ۲۸ نقد و نظر است.
محتوای روزی روزگاری فوتبال
کتاب «روزی روزگاری فوتبال» شامل یک مقدمه‌ی جامع و کامل است که در هفت‌پرده نوشته‌شده است. بخش‌های این مقدمه عبارت‌اند از «آن فیلم»، «کوچک و بزرگ‌ها»، «راز شهروندی»، «درام تمام‌نشدنی»، «این سطور»، «هم‌سفران نزدیک» و «این عزیز» که در طی آن‌ها «حمیدرضا صدر» درباره‌ی شکل‌گیری علاقه‌اش نسبت به فوتبال می‌گوید. او از اولین دیدارش با ورزشگاه امجدیه می‌گوید و داستان آشنایی‌اش با دنیای سینما را در پاییز ۱۳۴۵ مطرح می‌کند. او در این مقدمه که درواقع نگاهی سریع و گذرا به زندگی‌اش است درباره‌ی علاقه‌ی بی‌حدومرزش نسبت به بازی فوتبال می‌گوید و خود را یک شیفته‌ی خودخواه می‌خواند.
کتاب «روزی روزگاری فوتبال» شامل پانزده فصل است که عبارت‌اند از «روزی روزگاری امجدیه»، «ایران: تیغ و ابریشم»، «بریتانیا، جزیره‌نشین‌ها علیه فیفا»، «اسپانیا، توفان ادامه دارد»، «ایتالیا: عاشق‌ها، افراطی‌ها و تیفوسی‌ها»، «آلمان: ژرمن‌ها بازمی‌گردند، همیشه بازمی‌گردند»، «فرانسه: آبی، سپید، قرمز»، «سوئد: آماتورهای حرفه‌ای یا حرفه‌ای‌های آماتور؟»، «ترکیه: ما اروپایی هستیم، شما کجایی هستید؟»، «اروپای شرقی: ستاره‌های سرخ»، «یوگسلاوی: از سکوها تا سنگرها»،«برزیل: دنیای سیاه، پودر سپید»، «آرژانتین: بر لبه‌ی شمشیر»، «کلمبیا: گلوله‌های سربی»، «زنان و فوتبال: یک بازی مردانه‌ی مردانه».
«حمیدرضا صدر» در این فصل‌ها اول درباره‌ی بازی فوتبال در ایران صحبت می‌کند و تاریخ این بازی در کشور را بررسی می‌کند. او تشکیل اولین سازمان و تشکیلات فوتبال ایران بانام «انجمن ترقی و ترویج فوتبال» را توضیح می‌دهد و حضور اولین تیم‌ها و بازیکنان را یادآور می‌شود. هرکدام از فصل‌های این کتاب فوتبال ملی و باشگاهی دیگر کشورها بررسی می‌شود به همین دلیل این اثر درواقع منبعی جامع و کامل از فوتبال ایران و سراسر دنیا است.
بخشی از روزی روزگاری فوتبال
آنجا امجدیه بود. خانه‌ی تو و خانه‌ی خیلی‌های دیگر. خرامیده وسط شهر، محصور بین چهار خیابان، قلب تپنده‌ای در خیابان روزولت پیش از انقلاب و خیابان مفتح بعد از انقلاب. با سکوهای نزدیک به زمین که صدای ضربه زدن توپ را می‌شنیدی. صدای فریاد بازیکنان را، نق زدن مربی‌ها را، و سوت داورها را.
خانه‌ی تو می‌توانست بین بیست‌وپنج تا سی هزار نفر را در خود جای دهد. خانه‌ی تو پنجشنبه جمعه‌های شلوغی داشت. خانه‌ی تو به‌رغم بضاعت کم (چند باری در بخش‌هایی روی سکوهای چوبی در ارتفاعی بالا می‌نشستی و از لای الوارهای چوبی زیر پایت را نگاه می‌کردی و سرت گیج می‌رفت) میهمان‌نواز بود و برای اهالی‌اش فاخر به نظر می‌رسید.
پس‌زمینه‌ی ساختمان‌های مسکونی ضلع شمالی که گاه‌وبیگاه صاحب‌خانه‌ای؛ میهمانی در قاب پنجره می‌نشست یا روی بام می‌ایستاد و بازی را تماشا می‌کرد صمیمیتی بی حصر را القا می‌کرد و تو غبطه می‌خوردی چرا یکی از آن خانه‌ها به تو تعلق ندارد تا از آن بالا پایین نیایی. در امجدیه فارغ از طرف‌داری تیم‌های محبوبتان و هورا کشیدن برای بازیکنان موردعلاقه‌تان به یک خانواده تعلق داشتید.
فوتبال با همه‌ی فراز و نشیب‌ها، و زیبایی‌ها و گاهی زشتی‌هایش دغدغه‌ی خانوادگی‌تان به شمار می‌رفت. اهالی امجدیه بافرهنگ جنگ و همین‌طور منطق جدل آشنا بودند، آن‌ها فرهنگ عذرخواهی کردن را هم می‌شناختند. وقتی طرفداران تاج، استقلال، همایون بهزادی را مورد عتاب قراردادند و طرف داران پرسپولیس علی جباری را، هفته‌ی بعد مراسم آشتی جویان برپا شد. فوتبال جاری در امجدیه با هر قصه‌ای به رمانتیسم تمایل می‌یافت.
در امجدیه بود که بسیاری از بازیکنان و شخصیت‌های بزرگ فوتبال را دیدی. در امجدیه بود که استنلی متیوز، ستاره‌ی دهه‌ی ۱۹۵۰ انگلیس و مرد سال فوتبال اروپا را که برای بازی خداحافظی حسن حبیبی به میدان رفت دیدی. جف هرست و گوردون بنکس، هر دو رباینده‌ی جام جهانی ۱۹۶۶ را. اووه زیلر، کاپیتان تیم ملی آلمان در جام جهانی ۱۹۷۰ را با پیراهن هامبورگ. اوزه بیو، ستاره‌ی پرتغالی و قهرمان جام باشگاه‌های اروپا را با پیراهن بنفیکا. هلنیو هررا، مربی افسانه‌ای اینتر و فرانک اوفارل، مربی بدخلق منچستر یونایتد را دیدی.
اگر به کتاب روزی روزگاری فوتبال علاقه دارید، می‌توانید با مراجعه به بخش معرفی برترین کتاب‌های ورزشی در وب‌سایت هر روز یک کتاب، با دیگر نمونه‌های مشابه آشنا شوید. به علاوه، بخش معرفی آثار حمیدرضا صدر شما را با دیگر کتاب‌های ایشان آشنا می‌سازد.
27 فروردین 1402
روزی روزگاری فوتبال
«روزی روزگاری فوتبال» با نام کامل «روزی روزگاری فوتبال: فوتبال و جامعه‌شناسی» اثری است از حمیدرضا صدر (نویسنده، منتقد سینما و مفسر فوتبال، از ۱۳۳۵ تا ۱۴۰۰) که در سال ۱۳۷۹ منتشر شده است. این کتاب به بررسی تاریخ و جامعه‌شناسی فوتبال در سرتاسر دنیا می‌پردازد.
درباره‌ی روزی روزگاری فوتبال
روزی روزگاری فوتبال نام کتاب حمیدرضا صدر استاد دانشگاه و روزنامه‌نگار ایرانی است که برای اولین بار، در زمستان ۱۳۷۹ توسط نشر آویژه منتشر شد. این اثر خیلی زود نایاب شد. چاپ جدید آن با بازبینی سال ۱۳۹۳ در نشر چشمه عرضه شد و تا سال ۱۴۰۰ برای نهمین بار تجدید چاپ شده‌است.
کتاب روزی روزگاری فوتبال، نگاهی دارد به تاریخ و جامعه‌شناسی اجمالی فوتبال در سراسر جهان و خصوصاً کشورهای صاحب سبک در فوتبال مانند انگلستان، ایتالیا، اسپانیا و غیره است. نویسنده در این کتاب فوتبال، مردم و سیاست در فرهنگ‌های مختلف را بررسی کرده‌است. در این کتاب به تاریخچه فوتبال، تأثیرات اجتماعی فوتبال و بازیکنان معروف فوتبال در کشورهایی مانند آلمان، ترکیه، ایران، ایتالیا، اسپانیا و آرژانتین پرداخته شده‌است.
فوتبال تنها یک بازی و ورزش ساده نیست بلکه در بعضی از فرهنگ‌ها موضوع مرگ وزندگی است. بسیاری از افراد در سراسر جهان به هنگام بازی فوتبال تیم موردعلاقه‌شان فارغ از هرگونه مسئولیت و کار نود دقیقه تمام تمرکز خودشان را به یک مستطیل سبزرنگ گره می‌زنند. فوتبال دوستان همیشه این جدال بیست‌ودو نفره را از قاب تلویزیون می‌بینند یا که در شرایطی خاص از رادیو می‌شنوند.
«حمیدرضا صدر»، مجری و متخصص فوتبال این بار تحلیل‌ها و برداشت‌هایش از این بازی نفس‌گیر را در جای متفاوتی از همیشه ارائه کرده است. او کتاب «روزی روزگاری فوتبال… فوتبال و جامعه‌شناسی» را نگاشته است که تاریخ فوتبال هر یک از ملت‌های دنیا است. این کتاب تصویری کوچک از ورزشی است که باسیاست، اقتصاد و از همه مهم‌تر فرهنگ مردم گره‌خورده است.
در معرفی این کتاب آمده است:
از زمین‌های خاکی تهران تا ترکیه. از ایتالیا و اسپانیا تا آلمان و انگلیس. از برزیل و آرژانتین تا ایالات متحده. مردم و فوتبال. تاریخ و فوتبال. سیاست و فوتبال. روزی روزگاری فوتبال سفری پر تب و تاب از دنیایی به دنیایی دیگر است. از فرهنگی به فرهنگ دیگر. بازگو کننده‌ی سایه روشن‌های ورزشی که مرزها را درنوردیده و قلب‌ها را با بهانه و بی‌بهانه فتح کرده. نمایشگر رویارویی شور مردم و قدرت‌طلبی سیاست پیشگان حول توپی گرد است و از حرکت بازنمی‌ایستد. قلم حمیدرضا صدر بازتابنده شیفتگی مهارناپذیر آدم‌هایی است که نمی‌توانند دل‌هایشان را از فوتبال بکنند. توصیف‌کننده برق چشم‌های مشتاقی که نمی‌توانند مستطیل سبز را تماشا نکنند.
کتاب روزی روزگاری فوتبال در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۷۳ با بیش از ۱۷۳ رای و ۲۸ نقد و نظر است.
محتوای روزی روزگاری فوتبال
کتاب «روزی روزگاری فوتبال» شامل یک مقدمه‌ی جامع و کامل است که در هفت‌پرده نوشته‌شده است. بخش‌های این مقدمه عبارت‌اند از «آن فیلم»، «کوچک و بزرگ‌ها»، «راز شهروندی»، «درام تمام‌نشدنی»، «این سطور»، «هم‌سفران نزدیک» و «این عزیز» که در طی آن‌ها «حمیدرضا صدر» درباره‌ی شکل‌گیری علاقه‌اش نسبت به فوتبال می‌گوید. او از اولین دیدارش با ورزشگاه امجدیه می‌گوید و داستان آشنایی‌اش با دنیای سینما را در پاییز ۱۳۴۵ مطرح می‌کند. او در این مقدمه که درواقع نگاهی سریع و گذرا به زندگی‌اش است درباره‌ی علاقه‌ی بی‌حدومرزش نسبت به بازی فوتبال می‌گوید و خود را یک شیفته‌ی خودخواه می‌خواند.
کتاب «روزی روزگاری فوتبال» شامل پانزده فصل است که عبارت‌اند از «روزی روزگاری امجدیه»، «ایران: تیغ و ابریشم»، «بریتانیا، جزیره‌نشین‌ها علیه فیفا»، «اسپانیا، توفان ادامه دارد»، «ایتالیا: عاشق‌ها، افراطی‌ها و تیفوسی‌ها»، «آلمان: ژرمن‌ها بازمی‌گردند، همیشه بازمی‌گردند»، «فرانسه: آبی، سپید، قرمز»، «سوئد: آماتورهای حرفه‌ای یا حرفه‌ای‌های آماتور؟»، «ترکیه: ما اروپایی هستیم، شما کجایی هستید؟»، «اروپای شرقی: ستاره‌های سرخ»، «یوگسلاوی: از سکوها تا سنگرها»،«برزیل: دنیای سیاه، پودر سپید»، «آرژانتین: بر لبه‌ی شمشیر»، «کلمبیا: گلوله‌های سربی»، «زنان و فوتبال: یک بازی مردانه‌ی مردانه».
«حمیدرضا صدر» در این فصل‌ها اول درباره‌ی بازی فوتبال در ایران صحبت می‌کند و تاریخ این بازی در کشور را بررسی می‌کند. او تشکیل اولین سازمان و تشکیلات فوتبال ایران بانام «انجمن ترقی و ترویج فوتبال» را توضیح می‌دهد و حضور اولین تیم‌ها و بازیکنان را یادآور می‌شود. هرکدام از فصل‌های این کتاب فوتبال ملی و باشگاهی دیگر کشورها بررسی می‌شود به همین دلیل این اثر درواقع منبعی جامع و کامل از فوتبال ایران و سراسر دنیا است.
بخشی از روزی روزگاری فوتبال
آنجا امجدیه بود. خانه‌ی تو و خانه‌ی خیلی‌های دیگر. خرامیده وسط شهر، محصور بین چهار خیابان، قلب تپنده‌ای در خیابان روزولت پیش از انقلاب و خیابان مفتح بعد از انقلاب. با سکوهای نزدیک به زمین که صدای ضربه زدن توپ را می‌شنیدی. صدای فریاد بازیکنان را، نق زدن مربی‌ها را، و سوت داورها را.
خانه‌ی تو می‌توانست بین بیست‌وپنج تا سی هزار نفر را در خود جای دهد. خانه‌ی تو پنجشنبه جمعه‌های شلوغی داشت. خانه‌ی تو به‌رغم بضاعت کم (چند باری در بخش‌هایی روی سکوهای چوبی در ارتفاعی بالا می‌نشستی و از لای الوارهای چوبی زیر پایت را نگاه می‌کردی و سرت گیج می‌رفت) میهمان‌نواز بود و برای اهالی‌اش فاخر به نظر می‌رسید.
پس‌زمینه‌ی ساختمان‌های مسکونی ضلع شمالی که گاه‌وبیگاه صاحب‌خانه‌ای؛ میهمانی در قاب پنجره می‌نشست یا روی بام می‌ایستاد و بازی را تماشا می‌کرد صمیمیتی بی حصر را القا می‌کرد و تو غبطه می‌خوردی چرا یکی از آن خانه‌ها به تو تعلق ندارد تا از آن بالا پایین نیایی. در امجدیه فارغ از طرف‌داری تیم‌های محبوبتان و هورا کشیدن برای بازیکنان موردعلاقه‌تان به یک خانواده تعلق داشتید.
فوتبال با همه‌ی فراز و نشیب‌ها، و زیبایی‌ها و گاهی زشتی‌هایش دغدغه‌ی خانوادگی‌تان به شمار می‌رفت. اهالی امجدیه بافرهنگ جنگ و همین‌طور منطق جدل آشنا بودند، آن‌ها فرهنگ عذرخواهی کردن را هم می‌شناختند. وقتی طرفداران تاج، استقلال، همایون بهزادی را مورد عتاب قراردادند و طرف داران پرسپولیس علی جباری را، هفته‌ی بعد مراسم آشتی جویان برپا شد. فوتبال جاری در امجدیه با هر قصه‌ای به رمانتیسم تمایل می‌یافت.
در امجدیه بود که بسیاری از بازیکنان و شخصیت‌های بزرگ فوتبال را دیدی. در امجدیه بود که استنلی متیوز، ستاره‌ی دهه‌ی ۱۹۵۰ انگلیس و مرد سال فوتبال اروپا را که برای بازی خداحافظی حسن حبیبی به میدان رفت دیدی. جف هرست و گوردون بنکس، هر دو رباینده‌ی جام جهانی ۱۹۶۶ را. اووه زیلر، کاپیتان تیم ملی آلمان در جام جهانی ۱۹۷۰ را با پیراهن هامبورگ. اوزه بیو، ستاره‌ی پرتغالی و قهرمان جام باشگاه‌های اروپا را با پیراهن بنفیکا. هلنیو هررا، مربی افسانه‌ای اینتر و فرانک اوفارل، مربی بدخلق منچستر یونایتد را دیدی.
اگر به کتاب روزی روزگاری فوتبال علاقه دارید، می‌توانید با مراجعه به بخش معرفی برترین کتاب‌های ورزشی در وب‌سایت هر روز یک کتاب، با دیگر نمونه‌های مشابه آشنا شوید. به علاوه، بخش معرفی آثار حمیدرضا صدر شما را با دیگر کتاب‌های ایشان آشنا می‌سازد.
کتاب‌های پیشنهادی:
توسط: علی معاصر
دسته‌ها: ادبیات ایران، جامعه‌شناسی، ورزشی
۰ برچسب‌ها: ادبیات ایران، حمیدرضا صدر، معرفی کتاب، هر روز یک کتاب