مسئله‌ی سه جسم

«مسئله‌ی سه جسم» یا «سه جرم کیهانی» نوشته لیو سیشین (نویسنده‌ی اهل چین، متولد ۱۹۶۳) که در سال ۲۰۰۸ منتشر شده است. این کتاب که اولین جلد از سه‌گانه‌ای موسوم به یادآوری گذشته‌ی زمین است، به روایت ماجرای آشنا شدن یک فیزیکدان مطرود با گروهی از بیگانگان فضایی می‌پردازد که سعی در از بین بردن زمین دارند.

درباره‌ی مسئله‌ی سه جسم

مسئله سه جسم رمانی علمی تخیلی از نویسنده چینی لیو سیشین است که عنوان آن به مسئله‌ی سه جسم در مکانیک مداری اشاره دارد. این اولین رمان از سه‌گانه یادآوری گذشته زمین است و دو جلد بعدی آن نیز جنگل تاریک و پایان مرگ نام دارند. این کتاب در ایران با عنوان سه جرم کیهانی ترجمه شده است.

در حقیقت، مسئله‌ی سه جسم اثر لیو سیشین یک اثر علمی تخیلی پیشگامانه است که خوانندگان را به سفری حماسی در دهه ها و کهکشان ها می برد. داستان در پس زمینه انقلاب فرهنگی پرآشوب چین، با تجربیات غم انگیز فیزیکدان یه ونجی شروع می شود، که مواجهه او با وحشیگری گارد سرخ مجموعه ای از حوادث را به حرکت در می آورد که سرنوشت بشریت را رقم می زند.

در میان هرج و مرج تحولات سیاسی، یک پروژه نظامی مخفی برای برقراری تماس با تمدن های فرازمینی آغاز می شود. این تلاش بلندپروازانه، که به عنوان بحران تریسولاران شناخته می‌شود، در سایه عدم قطعیت و رازداری رخ می‌دهد و گروهی متنوع از شخصیت‌ها را گرد هم می‌آورد که زندگی‌شان با تهدید احتمالی تهاجم بیگانگان در هم تنیده می‌شود.

مرکز روایت، بازی واقعیت مجازی مرموز به نام سه جسم است که به عنوان مجرای ارتباط بین زمین و تمدن دوردست تریسولاران عمل می کند. از طریق بازی، بشریت با پیامدهای اولین تماس و سؤالات وجودی که در مورد جایگاه ما در جهان ایجاد می کند دست و پنجه نرم می کند.

همانطور که داستان ادامه می‌یابد، مرزهای بین واقعیت و مجازی محو می شود و ماهیت واقعی تهدید تریسولاران با تمام پیچیدگی آن آشکار می شود. لیو سیکسین به طرز ماهرانه‌ای عناصر علمی تخیلی سخت را با تحقیق فلسفی، کاوش در مضامین فناوری، اخلاق و ماهیت هوش به هم می‌پیوندد.

این روایت در طول زمان‌ها و دیدگاه‌های متعدد، از مبارزات شخصی شخصیت‌ها گرفته تا حرکت بزرگ تاریخ کیهانی، آشکار می‌شود. لیو سیکسین از طریق نثر زنده و جهان‌سازی دقیق، دنیایی غنی از تصورات را خلق می‌کند که تخیل را مجذوب خود می‌کند و خوانندگان را به تفکر در اسرار کیهان به چالش می‌کشد.

در هسته خود، مسئله‌ی سه جسم مراقبه‌ای است در مورد شکنندگی بشریت و جستجوی پایدار برای معنا در یک جهان گسترده و بی تفاوت. این گواهی بر قدرت داستان های علمی تخیلی برای فراتر رفتن از مرزهای فرهنگی و روشن کردن عمیق ترین حقایق تجربه بشری است.

مسئله‌ی سه جسم با ایده‌های قابل تأمل و داستان‌سرایی جذابش، تحسین گسترده‌ای را به دست آورده و شهرت لیو سیکسین را به عنوان یکی از رویایی‌ترین نویسندگان داستان‌های علمی تخیلی معاصر تثبیت کرده است. این رمانی است که مدت ها پس از ورق زدن صفحه آخر طنین انداز می شود و خوانندگان را به تأمل در اسرار کیهان و امکانات بی حد و حصر تخیل بشر دعوت می کند.

کتاب مسئله‌ی سه جسم در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۴.۰۹ با بیش از ۳۳۳ هزار رای و ۳۱ هزار نقد و نظر است. این کتاب در ایران با ترجمه‌ای از شهناز صاعلی و تحت عنوان سه جرم کیهانی به بازار عرضه شده است.

داستان مسئله‌ی سه جسم

در طی انقلاب فرهنگی، یه ونجی، فارغ‌التحصیل اخترفیزیک از دانشگاه تسینگ‌هوا، می‌بیند که پدرش در جریان یک جلسه مبارزه توسط گارد سرخ از دبیرستان تسینگ‌هوا مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرد. یه به عنوان یک خائن شناخته می شود و مجبور می شود به یک تیپ کارگری در مغولستان داخلی بپیوندد، و بعداً به زندان محکوم می شود، جایی که توسط یانگ وینینگ و لی ژیچنگ، دو فیزیکدان نظامی که زیر نظر ساحل سرخ کار می کنند، استخدام می شود.

پس از مدتی کار با آنها، او متوجه می شود که هدف اعلام شده جبهه ای برای هدف واقعی ساحل سرخ است: جستجوی حیات فرازمینی. یه امکان تقویت امواج رادیویی خروجی را با استفاده از حفره‌های مایکروویو در خورشید کشف می‌کند و پیامی بین ستاره‌ای برای آزمایش نظریه خود می‌فرستد، اما به هیچ کس دیگری نمی‌گوید. هشت سال بعد، اکنون در یک ازدواج بدون عشق با یانگ، یه پیامی از یک صلح‌طلب بیگانه نگران از سیاره تری سولاریس در آلفا قنطورس دریافت می‌کند که به او هشدار می‌دهد که پاسخ ندهد وگرنه ساکنان تری سولاریس می‌توانند خورشید را منفجر کنند.

مکان سیستم (بر اساس زمانی که آنها برای دریافت پاسخ او به پیام‌هایشان نیاز دارند) و به زمین حمله می‌کنند. یه که از هرج و مرج سیاسی سرخورده شده و بشریت را تحقیر می کند، به هر حال پاسخ می دهد و از تریسولاریس دعوت می کند تا برای حل مشکلات آن به زمین بیایند. او یانگ و لی را می کشد تا پیام بیگانه‌ها را مخفی نگه دارد.

مدتی بعد، با پایان انقلاب فرهنگی و بازگشت یه به سینگوا به عنوان یک استاد، او با مایک ایوانز، یک فرد گوشه نشین و پسر مدیر عامل بزرگترین شرکت نفت جهان مواجه می شود. ایوانز یک محیط بان رادیکال و ضد گونه است. با دیدن اینکه ایوانز به شدت از انسانیت نیز عصبانی است، به او اعتماد کرد و از وقایع در ساحل سرخ به او گفت.

ایوانز از قدرت مالی موروثی خود برای استخدام مردان استفاده می کند و یک کشتی غول پیکر را خریداری می کند که او آن را به یک مستعمره متحرک و پست شنود تبدیل می کند. پس از دریافت پیام هایی از طرف تری سولاریس، که داستان یه را تایید می کند، ایوانز ایجاد سازمان شبه نظامی و نیمه مخفی ETO را به عنوان ستون پنجم برای تریسولاریس اعلام می کند و یه را به عنوان رهبر آن منصوب می کند. طبق این پیام ها، ناوگان تهاجم تریسولاران قبلاً حرکت کرده است، اما تا ۴۵۰ سال دیگر به زمین نخواهد رسید.

این جامعه تعداد زیادی از دانشمندان، مقامات دولتی جزئی و سایر افراد تحصیلکرده را که از امور جهانی ناامید هستند، جذب می کند. آنها یک ارتش خصوصی جمع می کنند و سلاح های هسته ای کوچک می سازند. با این حال، ایوانز کنترل بیشتر منابع را حفظ می کند و شروع به تغییر و جلوگیری از پیام های بیگانه از یه و دیگران می کند. جامعه به دو دسته تقسیم می شود که ادونتیست ها به رهبری ایوانز به دنبال نابودی کامل بشریت توسط تری سولاران ها هستند و رستگاران به رهبری شن یوفی به دنبال کمک به تری سولاران ها برای یافتن راه حل محاسباتی برای مشکل سه بدنی هستند.

سیاره آنها را گرفتار می کند. سومین گروه کوچکتر، بازماندگان، قصد دارند به افراد تریسولاریس در ازای جان فرزندان خود در حالی که بقیه بشریت می میرند، کمک کنند.

در حال حاضر، از وانگ میائو، استاد فناوری نانو، خواسته می‌شود تا با شی کیانگ، یک کارآگاه حیله‌گر، برای بررسی خودکشی مرموز چندین دانشمند، از جمله دختر یی، یانگ دونگ، همکاری کند. آن دو متوجه می شوند که دولت های جهان از نزدیک با یکدیگر در ارتباط هستند و رقابت های سنتی خود را کنار گذاشته اند تا برای جنگ آماده شوند. طی چند روز آینده، وانگ توهمات عجیبی را تجربه می کند و با یه ملاقات می کند.

وانگ مردم را در حال انجام یک بازی ویدئویی واقعیت مجازی پیچیده به نام سه جسم (که بعداً مشخص شد که توسط ETO به عنوان یک ابزار استخدام ایجاد شده است) بازی می کنند و شروع به بازی می کند. بازی سیاره ای را به تصویر می کشد که آب و هوای آن به طور تصادفی بین دوره های پایدار و آشوب زده می چرخد. در دوران آشوب، آب و هوا به طور غیرقابل پیش بینی بین سرمای شدید و گرمای شدید، گاهی در عرض چند دقیقه در نوسان است.

ساکنان (که به عنوان دارای بدن انسان به تصویر کشیده می شوند) به دنبال راهی برای پیش بینی دوران آشوب هستند تا بتوانند بهتر زنده بمانند. برخلاف انسان‌ها، آنها توانایی ویژه‌ای برای «کم‌آبی» پیدا کرده‌اند و خود را به یک رول بوم تبدیل می‌کنند. آن‌ها این کار را انجام می‌دهند تا زمانی که دوران آشوب رخ می‌دهد، خفته بمانند و منابع ارزشمندی را که در غیر این صورت هدر می‌رفتند، ذخیره کنند. به یک فرد دوم نیاز است که بدن خود را دوباره آبرسانی کند، زیرا برای خود او آبرسانی ممکن نیست.

شخصیت‌های شبیه به شخصیت‌های تاریخی، از جمله ارسطو، موزی، و اسحاق نیوتن، نمی‌توانند مدلی برای آب و هوای سیاره ایجاد کنند، زیرا تمدن‌های متعدد رشد می‌کنند و در اثر بلایای بزرگ از بین می‌روند. این وانگ است که در نهایت با بینشی که آب و هوای سه بدن را توضیح می دهد اتفاق می افتد و تحسین دیگران را به دست می آورد. این سیاره بخشی از منظومه ای با سه خورشید است که فاصله آنها از سیاره و در نتیجه ظهور و ناپدید شدن آنها در آسمان تصادفی است و پیش بینی آن دشوار است. هنگامی که دو خورشید دور هستند و تری سولاریس به دور سومی می چرخد، آب و هوا وارد یک دوره پایدار می شود.

وقتی سیاره به دو خورشید خیلی نزدیک است، آب و هوا مختل می شود و باعث ایجاد یک دوره آشوب می شود. اگر به هر سه خورشید نزدیک باشد، طوفان آتش در سراسر سیاره رخ می دهد. اگر هر سه خورشید از هم دور باشند، سیاره وارد عصر یخبندان می شود. در نهایت، در زمانی که نمی توان آینده را پیش بینی کرد، تری سولاریس با یکی از خورشیدها برخورد می کند و مصرف می شود.

بازی نشان می‌دهد که افراد تریسولاریس کشتی‌های مستعمره‌ای را برای حمله به زمین می‌سازند و پرتاب می‌کنند، با این باور که مدار پایدار به رفاه بی‌سابقه‌ای اجازه می‌دهد و به آنها اجازه می‌دهد از نابودی سیاره خود فرار کنند.

وانگ به ETO معرفی می شود و شی را از یکی از جلسات آنها مطلع می کند. این منجر به نبرد بین ارتش آزادیبخش خلق (PLA) و سربازان جامعه و همچنین دستگیری یه می شود. سازمان PLA با آمریکایی ها به رهبری سرهنگ استانتون همکاری می کند تا روز قضاوت را هنگام عبور از کانال پاناما کمین کنند. برای اینکه خدمه نتوانند سوابق ارتباط خود با تری سولاران را از بین ببرند، تیم پیشنهاد شی را برای استفاده از رشته نانومواد وانگ در یک حصار دنبال می کند، که به سرعت کشتی را از هم جدا می کند و همه سرنشینان را می کشد، اما به سیستم های کامپیوتری آسیبی نمی رساند که قابل تعمیر نیست.

از ارتباطات تریسولاران، چندین مکاشفه کشف می شود. آن‌ها دارای پیکوتکنولوژی پیشرفته ای هستند که به آنها اجازه می دهد ابررایانه های ۱۱ بعدی به نام سوفون بسازند که وقتی به صورت سه بعدی مشاهده می شوند، حجم یک پروتون را اشغال می کنند. دو تا از این سوفون ها قبلاً با زحمت ساخته شده و به زمین فرستاده شده اند.

 تری‌سولاران‌ها سفری سریع‌تر از نور برای فضاپیما ندارند، اما می‌توانند سوفون‌های فردی را با سرعت نسبیتی به سمت زمین پرتاب کنند، جایی که قدرت ایجاد توهم، جاسوسی از هر مکانی، انتقال اطلاعات جمع‌آوری‌شده به تری سولاریس با استفاده از کوانتومی را دارند. درهم تنیدگی و اختلال در عملکرد شتاب دهنده های ذرات. آن‌ها می ترسند تا زمان رسیدن ناوگان، بشریت فناوری آنقدر پیشرفته برای مقابله با تهاجم توسعه دهد و تصمیم گرفته اند که اختلال در شتاب دهنده ها برای ارائه نتایج تصادفی، پیشرفت تکنولوژی زمین را فلج کند.

به محض ورود چندین سوفون، آنها قصد دارند معجزات بصری و دیگر توهمات را در مقیاس وسیع بسازند تا بشریت را به دانشمندان خود بی اعتماد کنند. افراد تریسولاریس تشخیص می دهند که بشریت این اکتشافات را از طریق سوفون انجام داده است و یک پیام نهایی را به چشمان PLA می فرستد، «شما اشکال دارید!»، سپس تمام ارتباطات را متوقف می کنند.

اکنون در بازداشت، یه اجازه دارد از پایگاه قدیمی ساحل سرخ بازدید کند، و به انتخاب های گذشته خود فکر می کند، و خاطرنشان می کند که بشریت از این به بعد هرگز مثل قبل نخواهد بود. شی وانگ و همکارانش را در مشروب خواری افسرده می یابد و با رانندگی آنها به روستای زادگاهش در شمال شرقی چین، آنها را هوشیار می کند.

شی به این موضوع فکر می‌کند که چگونه با وجود تمام پیشرفت‌هایی که بشر با آفت‌کش‌ها انجام داده است، ملخ ساده‌اندیش هنوز هم می‌تواند زنده بماند و رشد کند. وانگ و شی با امیدی دوباره به پکن باز می گردند تا به برنامه ریزی جنگ علیه تری سولاران کمک کنند. اکنون پیر و ضعیف، یه ونجی به بالای قله رادار، که زمانی محل پایگاه عملیات SETI ساحل سرخ بود، باز می‌گردد. هنگامی که او غروب خورشید سرخ خون را در غرب تماشا می کند، این منظره را «غروب خورشید برای بشریت» می داند.

بخش‌هایی از مسئله‌ی سه جسم

اتحاد سرخ به مدت دو روز مرکز فرماندهی بریگاد سرخ ۲۸ آوریل را مورد حمله قرارداد. پرچم‌های سرخ آن‌ها بی‌امان در اطراف ساختمان بریگاد سرخ در اهتزاز بود، همچون آتشی که ولع بلعیدن جنگل را دارد. فرمانده اتحاد سرخ نگران بود البته نه به دلیل مقاومت بریگاد سرخ در برابر آن‌ها.

چون در حدود دویست نفر افراد بریگارد سرخ ۲۸ آوریل در مقابل سربازان‌ کهنه‌کار‌‌ اتحاد سرخ، سربازانی تازه‌کار و مبتدی بیش نبودند، گارد سرخ اتحاد سرخ در آغاز انقلاب پرولتاری بزرگ در ابتدای سال ۱۹۶۶ تشکیل شد و با داشتن تجربه‌ی پر جاروجنجال تورهای انقلابی در سراسر کشور و صف‌آرایی عظیم دیدار با رئیس مائو در میدان تیانانمن آبدیده و ورزیده شده بود. فرمانده اتحاد سرخ از ده دوازده اجاق آهنی داخل ساختمان می‌ترسید که پر از مواد منفجره بودند و به وسیله چند چاشنی الکتریکی به هم متصل شده بودند.

فرمانده آن‌ها را نمی‌دید، اما مثل آهنی که کشش آهن‌ربایِ نزدیکش را ردیابی می‌کند، وجود مواد منفجره را حس می‌کرد. اگر مدافع گارد سرخ سوئیچ را می‌زد، انقلابیون و ضد انقلابیون همگی یکجا در گلوله آتشی عظیم می‌مردند. و از جوانان گارد سرخ بریگاد ۲۸ آوریل، واقعاً چنین دیوانگی‌ای برمی‌آمد. در مقایسه با مردان و زنان سرد و گرم چشیده‌ی اولین نسل گارد سرخ، این شورشیان جدید، یک گله گرگ روی زغال آتشین و دیوانه‌تر از هر دیوانه‌ای بودند.

 

اگر به کتاب مسئله‌ی سه جسم علاقه دارید، می‌توانید در بخش معرفی برترین کتاب‌های تخیلی در وب‌سایت هر روز یک کتاب، با دیگر نمونه‌های مشابه نیز آشنا شوید.