آدم و حوا

«آدم و حوا» اثری است از محمد محمدعلی (نویسنده‌ی زاده‌ی تهران، از ۱۳۱۷ تا ۱۴۰۲) که در سال ۱۳۸۲ منتشر شده است. این کتاب به روایت داستان خلقت آدم و حوا از زبان اقلیما، دختر ایشان، می‌پردازد.

درباره‌ی آدم و حوا

رمان «آدم و حوا» نوشته محمد محمدعلی اولین بخش از سه‌گانه‌ی «روز اول عشق» است که پس از این کتاب، دو رمان دیگر با نام‌های «مشی و مشیانه» و «جمشید و جمک» به این مجموعه افزوده شده‌اند.

این سه‌گانه داستان‌هایی است که به شکل‌های مختلف به موضوع عشق می‌پردازد. «آدم و حوا» به عنوان نخستین بخش، داستان آفرینش و عشق میان نخستین انسان‌ها یعنی آدم و حوا را بازگو می‌کند، اما با نگاهی نو و خلاقانه که آن را از تکرارهای معمول داستان‌های اسطوره‌ای جدا می‌سازد.

محمدعلی داستان خلقت آدم و حوا را از زبان «اقلیما»، دختر آن‌ها، روایت می‌کند. انتخاب اقلیما به عنوان راوی، نه تنها به این داستان نگاهی زنانه می‌بخشد، بلکه به ما این امکان را می‌دهد که به وقایع از دیدگاهی متفاوت نگاه کنیم. این انتخاب به نویسنده اجازه می‌دهد تا داستانی که بارها و بارها در تاریخ ادبیات و دین روایت شده، را از زاویه‌ای جدید و تازه ارائه دهد و به شکلی انسانی‌تر و ملموس‌تر به آن نزدیک شود.

نویسنده برای خلق این اثر به منابع مختلفی رجوع کرده و تلاش کرده با بهره‌گیری از روایات مختلف، اثری نو و متفاوت را ارائه کند. در حالی که بسیاری از داستان‌های مشابه در قالبی تکراری ارائه شده‌اند، محمدعلی تلاش کرده است با شخصیت‌پردازی‌های نوآورانه،

جذابیت بیشتری به داستان ببخشد. شخصیت‌های این کتاب نه به عنوان موجودات آسمانی و مقدس، بلکه به عنوان انسان‌های واقعی با ضعف‌ها و قوت‌هایشان به تصویر کشیده شده‌اند. این رویکرد باعث شده تا مخاطبان بتوانند با شخصیت‌ها هم‌ذات‌پنداری بیشتری داشته باشند. رمان «آدم و حوا» ساختاری خطی دارد که به خواننده امکان می‌دهد به سادگی و بدون پیچیدگی‌های غیرضروری داستان را دنبال کند.

محمدعلی با بهره‌گیری از زبان و سبک نگارشی که بین نثر کتاب‌های مقدس و نثر ساده‌ی امروزی قرار دارد، توانسته است توازنی ایجاد کند که هم جذابیت ادبی داشته باشد و هم در دسترس مخاطبان مختلف قرار گیرد. این سبک نگارش به ویژه در زمینه‌ی روایت داستانی، ویژگی خاصی به آثار محمدعلی بخشیده است که او را از بسیاری از نویسندگان معاصر متمایز می‌سازد.

محمدعلی در این اثر همچنان بر روایت داستانی تمرکز کرده و اهمیت بیشتری به آن می‌دهد تا عناصر دیگر داستانی مانند توصیف و تصویرسازی. این رویکرد باعث شده تا داستان‌های او جریان روانی داشته باشند و مخاطب بتواند به راحتی آن‌ها را دنبال کند. این ویژگی یکی از اصول داستان‌نویسی محمدعلی است که در تمام آثار او دیده می‌شود و او را به یکی از نویسندگان برجسته ادبیات معاصر ایران تبدیل کرده است.

رمان «آدم و حوا» تنها به اسطوره‌ی خلقت نمی‌پردازد، بلکه به موضوع عشق و اهمیت آن در زندگی انسان نیز توجه ویژه‌ای دارد. عشق به عنوان محوری‌ترین عنصر داستان، در ابعاد مختلف آن، از عشق خدا به انسان گرفته تا عشق میان آدم و حوا، مورد توجه قرار می‌گیرد. عشق میان آدم و حوا در این داستان به شکل زمینی و ملموس به تصویر کشیده شده است و از همه ضعف‌ها و قوت‌های بشری برخوردار است.

محمدعلی به زیبایی نشان می‌دهد که داستان آدم و حوا تنها یک افسانه‌ی قدیمی نیست، بلکه یک روایت بی‌زمان و بی‌مکان از تجربه‌ی عشق انسانی است. در این دیدگاه، هر مردی می‌تواند «آدم» و هر زنی می‌تواند «حوا» باشد و این نشان‌دهنده‌ی جهانی بودن و جاودانه بودن این داستان است. به این ترتیب، مخاطب می‌تواند با این داستان ارتباط عمیق‌تری برقرار کند و به آن به عنوان یک روایت اسطوره‌ای و همزمان واقعی نگاه کند.

محمدعلی در کنار روایت داستانی‌اش، به خلق فضاها و شخصیت‌هایی می‌پردازد که نه تنها با تاریخ و اسطوره‌های کهن ارتباط دارند، بلکه به دنیای معاصر نیز ارتباطی دارند. او با ایجاد فضاهای تعلیقی و استفاده از شخصیت‌پردازی‌های دقیق، توانسته است به خواننده تجربه‌ای فراگیر از داستان ارائه دهد که نه تنها در دنیای افسانه‌ها، بلکه در زندگی امروز نیز قابل لمس است.

نگاه محمدعلی به داستان‌نویسی، نشان از رویکردی خلاقانه و هنری دارد که او را به یکی از نویسندگان مهم معاصر تبدیل کرده است. او با این دیدگاه، توانسته است ادبیات داستانی ایران را به سوی افق‌های تازه‌ای ببرد. او نویسنده‌ای است که نه تنها از گذشته الهام می‌گیرد، بلکه با نگاه به آینده، تلاش می‌کند داستان‌هایی بنویسد که همچنان برای خوانندگان جذاب و تازه باقی بمانند.

محمدعلی در آثارش با دقت و حساسیت به مسائل اجتماعی و انسانی توجه می‌کند و نمی‌تواند نسبت به دغدغه‌ها و مشکلات جامعه‌اش بی‌تفاوت باشد. این امر باعث شده تا آثار او نه تنها از نظر هنری مورد توجه قرار گیرند، بلکه از نظر محتوایی نیز اهمیت زیادی داشته باشند و به عنوان بخشی از ادبیات معاصر ایران جایگاه ویژه‌ای پیدا کنند.

در نهایت، «آدم و حوا» نمونه‌ای از تلاش محمدعلی برای ارائه‌ی یک روایت نو از داستان‌های کهن است. این رمان با استفاده از عناصر اسطوره‌ای و همزمان با رویکردی مدرن، توانسته است داستانی جذاب و تاثیرگذار را خلق کند که همچنان به خوانندگان امروز ارتباط دارد و در عین حال به ریشه‌های تاریخی و فرهنگی ادبیات ایرانی-اسلامی پایبند است.

کتاب آدم و حوا در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۵۳ با بیش از ۲۱۰ رای و ۱۴ نقد و نظر است.

داستان آدم و حوا

در رمان «آدم و حوا» نوشته محمد محمدعلی، داستان خلقت زمین و موجودات آن با لحنی شاعرانه و اسطوره‌ای روایت می‌شود. خداوند با عشقی بی‌کران، ابتدا زمین را خلق می‌کند.

این فرآیند در دو روز به انجام می‌رسد و پس از آن، جنیان به عنوان نخستین موجودات بر روی زمین مستقر می‌شوند. اما جنیان که رفتارهای بد و ناپسندی از خود نشان می‌دهند، سرانجام غضب خداوند را برمی‌انگیزند و این امر منجر به اعزام لشکری از فرشتگان برای نابودی آن‌ها می‌شود.

در میان جنیان، یکی از خردسالان و اشراف‌زادگان به نام حارث به دلیل ویژگی‌های خاص خود مورد توجه قرار می‌گیرد و به آسمان برده می‌شود. حارث با نیایش و عبادت فراوان به درگاه خداوند، علم و دانش بسیاری می‌آموزد و به مقامی والا دست می‌یابد. اما سرنوشت او به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد؛ چرا که خداوند بار دیگر تصمیم به تنبیه جنیان می‌گیرد و حارث را برای این مأموریت به زمین می‌فرستد.

پس از این واقعه، خداوند تصمیم می‌گیرد تا انسان را خلق کند و او را جانشین خود بر روی زمین قرار دهد. برای انجام این کار، خداوند فرشتگان مختلفی را مأمور می‌کند تا از زمین خاک بیاورند. جبرئیل، میکائیل و اسرافیل که از فرشتگان بلندمرتبه هستند، تلاش می‌کنند اما ناتوان می‌مانند. تنها عزرائیل است که موفق می‌شود و خاک را نزد خداوند می‌آورد.

خداوند ۴۰ روز بر این خاک بارانی از محبت و اندوه فرو می‌بارد و پس از آن، به مدت یک ساعت بارانی از شعف و شادی را نازل می‌کند. با این ترکیب از احساسات، خداوند با دستان خود آدم را خلق می‌کند. این خلق، دو ساعت پیش از غروب جمعه به پایان می‌رسد و جثه آدم شکل می‌گیرد. زمانی که جثه خشک می‌شود، خداوند به ساختن قلب آدم می‌پردازد و آن نیز دو ساعت پیش از غروب جمعه به اتمام می‌رسد.

پس از اتمام خلق آدم، خداوند به فرشتگان امر می‌کند که به آدم تعظیم کنند. اما این تعظیم، برخاسته از رضا و تمایل درونی فرشتگان نیست، بلکه تنها به دلیل فرمان خداوند صورت می‌گیرد. از همین رو، خداوند به انسان علم و دانش می‌آموزد تا فرشتگان با رضایت و شناخت بر او سجده کنند. در این میان، تنها ابلیس از این فرمان سرپیچی می‌کند و از بهشت رانده می‌شود.

ابلیس که از بهشت طرد شده است، به همراه گروهی از یارانش، از جمله خناس، بدون اجازه از بهشت خارج می‌شوند. این خروج بی‌اجازه، نشانه‌ای از نافرمانی و مخالفت آن‌ها با اراده خداوند است و مسیر داستان را به سوی تقابل بین خیر و شر هدایت می‌کند. ابلیس که تا پیش از این، یکی از مخلصان و عبادت‌گزاران خدا بود، اکنون در جایگاه مخالف اصلی انسان قرار می‌گیرد.

از اینجا به بعد، داستان به رابطه‌ی میان آدم و حوا و چگونگی ورود آن‌ها به زمین می‌پردازد. آدم که توسط خداوند از خاک آفریده شده است، با ورود حوا به عنوان همراه و همسر، به سوی تجربه‌ای جدید از عشق و زیستن حرکت می‌کند. این عشق، به مثابه نخستین نمونه از عشق انسانی، نمایانگر پیوندی است که خداوند برای نوع بشر مقدر کرده است.

اما ماجرا تنها به اینجا ختم نمی‌شود. عشق میان آدم و حوا، چالشی میان فرمان الهی و خواسته‌های بشری ایجاد می‌کند. ورود ابلیس به داستان، با وسوسه‌ای که به حوا القا می‌کند، خطای انسان را رقم می‌زند. این خطا، نمادی از ضعف‌ها و وسوسه‌هایی است که هر انسان در مسیر زندگی با آن‌ها مواجه می‌شود.

حبوط آدم و حوا و قوط آن‌ها از بهشت به زمین، نمادی از آغاز زندگی زمینی و پر از چالش‌های بشری است. اما در این سقوط، نه تنها خسران و رنج، بلکه فرصت‌های جدیدی برای رشد و تکامل نیز نهفته است. آدم و حوا، با تمامی اشتباهات و شکست‌هایشان، همچنان نمایانگر امید و بازگشت به سوی خداوند هستند.

در نهایت، داستان محمدعلی، فراتر از روایت اسطوره‌ای خلقت و عشق نخستین انسان‌ها است. او با استفاده از نمادها و داستان‌های کهن، به بررسی مسائل اساسی زندگی انسان، از جمله عشق، خطا، توبه و رشد می‌پردازد. این داستان، با ترکیبی از عناصر دینی و انسانی، به مخاطب یادآور می‌شود که هر انسانی در مسیر زندگی، با چالش‌هایی مشابه مواجه می‌شود و مسیر رشد و تکامل، همواره با عشق و امید هموار می‌شود.

بخش‌هایی از آدم و حوا

فریاد زد : شما زنان همواره به گونه ای سخن می گویید که زندگی خود را از خطر محفوظ بدارید.

گفتیم : چون ما زندگی می بخشیم قادر به گرفتن زندگی دیگران نیستیم .

وقتی انسان زن باشد ، بدبختی واقعی این است که خودش نداند این امر یک بدبختی است که گریبانش را گرفته است .

 

اگر به کتاب آدم و حوا علاقه دارید، می‌توانید در بخش معرفی آثار محمد محمدعلی در وب‌سایت هر روز یک کتاب، با دیگر آثار این نویسنده نیز آشنا شوید.