«تولد بیماری‌ها» با نام کامل «تولد بیماری‌ها: تاریخ جهان در هشت همه‌گیری» اثری است از جاناتان کندی (نویسنده و استاد دانشگاه انگلیسی، متولد ۱۹۸۳) که در سال ۲۰۲۳ منتشر شده است. این کتاب نشان می‌دهد که چگونه بیماری‌های واگیردار در طول تاریخ، تمدن‌ها را شکل داده، امپراتوری‌ها را سرنگون کرده و مسیر تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جهان را تغییر داده‌اند.
درباره‌ی تولد بیماری‌ها
بیماری‌ها همیشه همراه بشر بوده‌اند، اما کمتر پیش آمده که تاریخ آنها را همان‌طور که باید در شکل‌گیری تمدن‌ها، امپراتوری‌ها و تغییرات اجتماعی بشناسیم. جاناتان کندی در کتاب تولد بیماری‌ها: تاریخ جهان در هشت همه‌گیری (Pathogenesis: A history of the world in eight plagues) پرده از این حقیقت برمی‌دارد که چطور بیماری‌های واگیر، بیش از شمشیرها و قراردادها، مسیر تاریخ را تغییر داده‌اند.
کندی با نگاهی تازه و علمی، نشان می‌دهد که رویدادهای مهم تاریخی نه فقط نتیجه‌ی تصمیم‌های سیاسی یا نبردهای خونین، بلکه حاصل تاثیر بی‌رحمانه‌ی میکروب‌ها و ویروس‌ها بر بدن‌های انسانی بوده‌اند. او تاریخ را از لنز بیماری‌ها می‌بیند و ما را به سفری در اعماق فراموشی جمعی‌مان می‌برد؛ جایی که اپیدمی‌ها گاه سازنده‌ی امپراتوری‌ها و گاه ویران‌کننده‌ی تمدن‌ها بوده‌اند.
کتاب با بررسی هشت همه‌گیری بزرگ، از طاعون‌های باستانی تا ویروس‌های مدرن، نقشه‌ای از اثرات ماندگار بیماری‌ها بر جوامع انسانی ترسیم می‌کند. کندی هر اپیدمی را چون نقطه‌ی عطفی تاریخی تحلیل می‌کند، نقطه‌ای که نظام‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را یا از هم گسسته یا بازسازی کرده است.
نثر کندی روشن، پرکشش و بسیار مستند است. او با استفاده از یافته‌های جدید علمی، مطالعات تاریخی و نمونه‌های داستانی، فضایی می‌آفریند که خواننده بدون نیاز به تخصص پزشکی یا تاریخی، به آسانی با مباحث عمیق کتاب همراه می‌شود. این کتاب نه‌تنها اطلاعات می‌دهد، بلکه دیدگاه تازه‌ای به خواننده هدیه می‌کند.
یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های تولد بیماری‌ها این است که کندی بیماری‌ها را به عنوان نیروهایی معرفی می‌کند که نابرابری‌ها را نه‌تنها آشکار، بلکه گاه تشدید کرده‌اند. از استعمارگری در قاره‌ی آمریکا تا فروپاشی امپراتوری‌ها، نقش بیماری‌ها در شکل‌دهی به قدرت و بی‌عدالتی، همچون نخ نامرئی، در سراسر تاریخ حضور داشته است.
کندی در عین حال که به فجایع ناشی از بیماری‌ها می‌پردازد، تصویری صرفاً تلخ ارائه نمی‌کند. او نشان می‌دهد که چگونه برخی از بحران‌های ناشی از اپیدمی‌ها، فرصت‌هایی برای نوآوری اجتماعی، بهبود ساختارهای بهداشتی و حتی تغییر ارزش‌های فرهنگی فراهم آورده‌اند.
کتاب نگاهی جهانی دارد و تنها بر تاریخ غرب متمرکز نیست. از شرق آسیا تا آفریقا، از دنیای اسلام تا سرزمین‌های بومی آمریکا، کندی با وسواس و دقت، تاثیر بیماری‌ها را در نقاط مختلف دنیا ترسیم می‌کند و به خواننده یادآور می‌شود که سرنوشت انسانی همواره جهانی بوده است.
تولد بیماری‌ها در زمانی منتشر شده که جهان هنوز از پیامدهای همه‌گیری کووید-۱۹ عبور نکرده بود. همین امر به کتاب عمق و ضرورت ویژه‌ای می‌بخشد؛ کندی نشان می‌دهد که آنچه امروز تجربه می‌کنیم، ادامه‌ی یک داستان دیرینه است؛ داستانی که بیماری‌ها و انسان‌ها در کنار هم نوشته‌اند.
خواندن این کتاب تجربه‌ای تکان‌دهنده اما روشنگر است. کندی به ما کمک می‌کند بفهمیم چرا برخی جوامع در برابر همه‌گیری‌ها آسیب‌پذیرتر شدند و برخی دیگر توانستند از دل بحران‌ها سر برآورند و تحول ایجاد کنند. این تحلیل‌ها نه‌تنها برای درک گذشته، بلکه برای تصور آینده‌ای بهتر نیز ضروری هستند.
با وجود وزن سنگین موضوع، کتاب کندی به هیچ وجه خسته‌کننده یا ملال‌آور نیست. او با بهره‌گیری از روایت‌های جذاب و مثال‌های ملموس، متنی ساخته که خواندن آن هم آموزنده است و هم لذت‌بخش. خواننده در هر فصل، با دنیایی تازه روبه‌رو می‌شود که بیماری‌ها آن را از نو شکل داده‌اند.
در نهایت، تولد بیماری‌ها کتابی است که نشان می‌دهد تاریخ بشر تنها تاریخ انسان‌ها نیست، بلکه تاریخ همراهی ناگزیر ما با نیروهای میکروسکوپی‌ای است که بیشتر از هر امپراتور یا ژنرالی، بر سرنوشت ما اثر گذاشته‌اند. کندی با این کتاب، فصلی مهم و نادیده‌گرفته‌شده از تاریخ را به روشنی به نمایش می‌گذارد.
کتاب تولد بیماری‌ها در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۹۳ با بیش از ۹۱۰۰ رای و ۱۴۰۰ نقد و نظر است.
خلاصه‌ی مطالب تولد بیماری‌ها
کتاب با مقدمه‌ای شروع می‌شود که در آن جاناتان کندی ایده‌ی اصلی خود را مطرح می‌کند: بیماری‌ها نه یک اتفاق حاشیه‌ای، بلکه یکی از اصلی‌ترین نیروهای محرک تاریخ بشر بوده‌اند. او توضیح می‌دهد که با انتخاب هشت همه‌گیری بزرگ قصد دارد نشان دهد چگونه این رویدادهای بیولوژیکی جوامع انسانی را دگرگون کرده‌اند.
در نخستین بخش، کندی به طاعون جاستینیان (قرن ششم میلادی) می‌پردازد؛ همه‌گیری‌ای که به باور او، روند سقوط امپراتوری روم شرقی را آغاز کرد و مسیر تاریخ اروپا و خاورمیانه را تغییر داد. این فصل نشان می‌دهد که چگونه یک بیماری می‌تواند ساختارهای سیاسی و اقتصادی قدرتمند را از درون متلاشی کند.
در بخش دوم، او به مرگ سیاه (طاعون قرن چهاردهم) می‌پردازد و تحلیل می‌کند که چطور این فاجعه انسانی سبب نابودی نظام فئودالی و ایجاد فضا برای رشد طبقه‌ی متوسط و سرمایه‌داری اولیه در اروپا شد. اینجا کندی رابطه‌ی مستقیم میان بیماری و تغییرات اقتصادی را با مثال‌های مستند و زنده توضیح می‌دهد.
فصل بعدی کتاب به بیماری‌های وارد شده توسط اروپاییان به قاره آمریکا اختصاص دارد. کندی با تاکید بر این نکته که بیماری‌هایی چون آبله و سرخک بیش از هر جنگ یا سلاحی باعث فروپاشی تمدن‌های بومی شدند، استعمار را در زمینه‌ای زیستی بازخوانی می‌کند و نقش بیماری را در موفقیت اروپا برجسته می‌سازد.
بخش پنجم به تأثیر بیماری‌های واگیر در جریان تجارت برده می‌پردازد. کندی نشان می‌دهد که بیماری‌های گرمسیری مانند مالاریا و تب زرد چگونه الگوهای مهاجرت اجباری، استعمار آفریقا و ساختارهای اقتصادی جدید را شکل دادند. این بخش، ارتباط بین بیماری، برده‌داری و سرمایه‌داری را موشکافانه بررسی می‌کند.
در ادامه، کندی درباره‌ی بیماری سل و نقش آن در تحولات اجتماعی قرن نوزدهم بحث می‌کند. او توضیح می‌دهد که چگونه سل، که عمدتاً فقرا را قربانی می‌کرد، موجب شد نگرش‌های جدیدی درباره بهداشت عمومی، مسئولیت اجتماعی دولت‌ها و برنامه‌ریزی شهری شکل بگیرد؛ رویکردهایی که تا امروز ادامه دارند.
یکی از فصل‌های مهم دیگر کتاب به آنفلوانزای اسپانیایی (۱۹۱۸) می‌پردازد. کندی این همه‌گیری را نه تنها یک فاجعه انسانی، بلکه عاملی برای تغییرات ژئوپولیتیکی پس از جنگ جهانی اول می‌داند؛ تغییراتی که زمینه‌ساز جنبش‌های استقلال‌طلبانه در مستعمرات و نیز اصلاحات اجتماعی در کشورهای غربی شد.
کتاب با نگاهی به بیماری‌های مدرن، به‌ویژه HIV/AIDS و کووید۱۹، به پایان می‌رسد. کندی این بحران‌ها را نمونه‌های معاصر تأثیرات اجتماعی بیماری‌ها می‌داند و بر این نکته تاکید می‌کند که بیماری‌ها همچنان نابرابری‌های جهانی را تشدید می‌کنند. در نهایت، او خواننده را دعوت می‌کند که با درک بهتر این تاریخ، به آینده‌ای عادلانه‌تر و مقاوم‌تر بیندیشد.
بخش‌هایی از تولد بیماری‌ها
باکتری‌ها و ویروس‌ها نقش اصلی را در نابودی نئاندرتال‌ها، رشد اسلام، گذار از فئودالیسم به سرمایه‌داری، ویرانی ناشی از استعمار اروپایی و تحول ایالات متحده از یک منطقه‌ی دورافتاده‌ی امپراتوری به یک ابرقدرت جهانی ایفا کردند. حتی مسیحیت نیز در پی یک سری از همه‌گیری‌های مرگبار که در قرون دوم و سوم میلادی امپراتوری روم را درنوردید، به جایگاه برجسته‌ای رسید: مراقبت از بیماران باعث شد این فرقه‌ی کوچک و ناشناخته به یکی از ادیان بزرگ جهان تبدیل شود.
…………….
با قرار دادن بیماری در مرکز تاریخ گسترده‌ی بشریت، کندی برخی از اساسی‌ترین فرضیات ما درباره‌ی گذشته‌ی جمعی‌مان را به چالش می‌کشد — و ما را ترغیب می‌کند تا این لحظه را به‌عنوان یک نقطه‌ی عطف دیگر تحت تأثیر بیماری ببینیم که می‌تواند مسیر تاریخ را تغییر دهد. این کتاب با بینش‌های فراوان، درک ما از داستان انسانی را دگرگون می‌کند.
……………..
در فصل‌هایی که به استعمار و انقلاب می‌پردازد، این کتاب افسانه‌ی برتری سفیدپوستان را به چالش می‌کشد: اگر سفیدپوستان از نظر فیزیکی بهتر و برتر بودند، این کتاب با اثبات اینکه فتوحات آنها در آمریکای جنوبی و آفریقا با کمک بیماری‌هایی که به همراه داشتند و جمعیت‌های بومی را نابود کردند، این افسانه را واژگون می‌کند.
در حالی که آنها ایمنی کسب کرده بودند، وارد این مناطق شدند، اما در همان زمان، تلفات جانی ناشی از این بیماری‌ها چشم‌انداز نژادی کنونی و استعمار استخراجی و بی‌رحمانه در آفریقا را شکل داد.
………………
کندی در این کتاب نشان می‌دهد که چگونه بیماری‌ها نه تنها به‌عنوان پدیده‌های زیستی، بلکه به‌عنوان نیروهایی اجتماعی و سیاسی عمل کرده‌اند که ساختارهای قدرت را شکل داده‌اند. او با بررسی تاریخ از منظر بیماری‌ها، درک ما از گذشته را به چالش می‌کشد و ما را ترغیب می‌کند تا به نقش بیماری‌ها در شکل‌گیری جهان امروز بیندیشیم.
………………
در دوران معاصر، بیماری‌هایی مانند HIV/AIDS و کووید-۱۹ نشان می‌دهند که بیماری‌ها همچنان نابرابری‌های جهانی را تشدید می‌کنند و بر تحولات اجتماعی و اقتصادی تأثیر می‌گذارند.
……………….
در قرن بیستم، آنفلوانزای اسپانیایی با تلفات گسترده‌اش، تغییرات ژئوپولیتیکی عمده‌ای ایجاد کرد و زمینه‌ساز جنبش‌های استقلال‌طلبانه در مستعمرات شد.
…………….
در قرن نوزدهم، بیماری سل که عمدتاً فقرا را مبتلا می‌کرد، نگرش‌های جدیدی درباره بهداشت عمومی و مسئولیت اجتماعی دولت‌ها ایجاد کرد.
……………..
در قرون وسطی، طاعون سیاه موجب کاهش شدید جمعیت اروپا شد و این کاهش جمعیت باعث افزایش ارزش نیروی کار و در نتیجه تغییرات اقتصادی و اجتماعی عمده‌ای شد.
………………
در دوران استعمار، بیماری‌هایی مانند آبله و سرخک که توسط اروپاییان به قاره آمریکا منتقل شدند، باعث کاهش شدید جمعیت بومیان شدند و زمینه‌ساز تسلط اروپاییان بر این سرزمین‌ها شدند.
………………
بیماری‌ها نه تنها به‌عنوان پدیده‌های زیستی، بلکه به‌عنوان نیروهای اجتماعی و سیاسی عمل کرده‌اند که ساختارهای قدرت را شکل داده‌اند. این دیدگاه جدید به ما کمک می‌کند تا تاریخ را از زاویه‌ای متفاوت و جامع‌تر درک کنیم.
اگر به کتاب تولد بیماری‌ها علاقه دارید، بخش معرفی برترین کتاب‌های پزشکی در وب‌سایت هر روز یک کتاب، شما را با سایر آثار مشابه نیز آشنا می‌سازد.
7 اردیبهشت 1404
تولد بیماری‌ها
«تولد بیماری‌ها» با نام کامل «تولد بیماری‌ها: تاریخ جهان در هشت همه‌گیری» اثری است از جاناتان کندی (نویسنده و استاد دانشگاه انگلیسی، متولد ۱۹۸۳) که در سال ۲۰۲۳ منتشر شده است. این کتاب نشان می‌دهد که چگونه بیماری‌های واگیردار در طول تاریخ، تمدن‌ها را شکل داده، امپراتوری‌ها را سرنگون کرده و مسیر تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جهان را تغییر داده‌اند.
درباره‌ی تولد بیماری‌ها
بیماری‌ها همیشه همراه بشر بوده‌اند، اما کمتر پیش آمده که تاریخ آنها را همان‌طور که باید در شکل‌گیری تمدن‌ها، امپراتوری‌ها و تغییرات اجتماعی بشناسیم. جاناتان کندی در کتاب تولد بیماری‌ها: تاریخ جهان در هشت همه‌گیری (Pathogenesis: A history of the world in eight plagues) پرده از این حقیقت برمی‌دارد که چطور بیماری‌های واگیر، بیش از شمشیرها و قراردادها، مسیر تاریخ را تغییر داده‌اند.
کندی با نگاهی تازه و علمی، نشان می‌دهد که رویدادهای مهم تاریخی نه فقط نتیجه‌ی تصمیم‌های سیاسی یا نبردهای خونین، بلکه حاصل تاثیر بی‌رحمانه‌ی میکروب‌ها و ویروس‌ها بر بدن‌های انسانی بوده‌اند. او تاریخ را از لنز بیماری‌ها می‌بیند و ما را به سفری در اعماق فراموشی جمعی‌مان می‌برد؛ جایی که اپیدمی‌ها گاه سازنده‌ی امپراتوری‌ها و گاه ویران‌کننده‌ی تمدن‌ها بوده‌اند.
کتاب با بررسی هشت همه‌گیری بزرگ، از طاعون‌های باستانی تا ویروس‌های مدرن، نقشه‌ای از اثرات ماندگار بیماری‌ها بر جوامع انسانی ترسیم می‌کند. کندی هر اپیدمی را چون نقطه‌ی عطفی تاریخی تحلیل می‌کند، نقطه‌ای که نظام‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را یا از هم گسسته یا بازسازی کرده است.
نثر کندی روشن، پرکشش و بسیار مستند است. او با استفاده از یافته‌های جدید علمی، مطالعات تاریخی و نمونه‌های داستانی، فضایی می‌آفریند که خواننده بدون نیاز به تخصص پزشکی یا تاریخی، به آسانی با مباحث عمیق کتاب همراه می‌شود. این کتاب نه‌تنها اطلاعات می‌دهد، بلکه دیدگاه تازه‌ای به خواننده هدیه می‌کند.
یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های تولد بیماری‌ها این است که کندی بیماری‌ها را به عنوان نیروهایی معرفی می‌کند که نابرابری‌ها را نه‌تنها آشکار، بلکه گاه تشدید کرده‌اند. از استعمارگری در قاره‌ی آمریکا تا فروپاشی امپراتوری‌ها، نقش بیماری‌ها در شکل‌دهی به قدرت و بی‌عدالتی، همچون نخ نامرئی، در سراسر تاریخ حضور داشته است.
کندی در عین حال که به فجایع ناشی از بیماری‌ها می‌پردازد، تصویری صرفاً تلخ ارائه نمی‌کند. او نشان می‌دهد که چگونه برخی از بحران‌های ناشی از اپیدمی‌ها، فرصت‌هایی برای نوآوری اجتماعی، بهبود ساختارهای بهداشتی و حتی تغییر ارزش‌های فرهنگی فراهم آورده‌اند.
کتاب نگاهی جهانی دارد و تنها بر تاریخ غرب متمرکز نیست. از شرق آسیا تا آفریقا، از دنیای اسلام تا سرزمین‌های بومی آمریکا، کندی با وسواس و دقت، تاثیر بیماری‌ها را در نقاط مختلف دنیا ترسیم می‌کند و به خواننده یادآور می‌شود که سرنوشت انسانی همواره جهانی بوده است.
تولد بیماری‌ها در زمانی منتشر شده که جهان هنوز از پیامدهای همه‌گیری کووید-۱۹ عبور نکرده بود. همین امر به کتاب عمق و ضرورت ویژه‌ای می‌بخشد؛ کندی نشان می‌دهد که آنچه امروز تجربه می‌کنیم، ادامه‌ی یک داستان دیرینه است؛ داستانی که بیماری‌ها و انسان‌ها در کنار هم نوشته‌اند.
خواندن این کتاب تجربه‌ای تکان‌دهنده اما روشنگر است. کندی به ما کمک می‌کند بفهمیم چرا برخی جوامع در برابر همه‌گیری‌ها آسیب‌پذیرتر شدند و برخی دیگر توانستند از دل بحران‌ها سر برآورند و تحول ایجاد کنند. این تحلیل‌ها نه‌تنها برای درک گذشته، بلکه برای تصور آینده‌ای بهتر نیز ضروری هستند.
با وجود وزن سنگین موضوع، کتاب کندی به هیچ وجه خسته‌کننده یا ملال‌آور نیست. او با بهره‌گیری از روایت‌های جذاب و مثال‌های ملموس، متنی ساخته که خواندن آن هم آموزنده است و هم لذت‌بخش. خواننده در هر فصل، با دنیایی تازه روبه‌رو می‌شود که بیماری‌ها آن را از نو شکل داده‌اند.
در نهایت، تولد بیماری‌ها کتابی است که نشان می‌دهد تاریخ بشر تنها تاریخ انسان‌ها نیست، بلکه تاریخ همراهی ناگزیر ما با نیروهای میکروسکوپی‌ای است که بیشتر از هر امپراتور یا ژنرالی، بر سرنوشت ما اثر گذاشته‌اند. کندی با این کتاب، فصلی مهم و نادیده‌گرفته‌شده از تاریخ را به روشنی به نمایش می‌گذارد.
کتاب تولد بیماری‌ها در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۹۳ با بیش از ۹۱۰۰ رای و ۱۴۰۰ نقد و نظر است.
خلاصه‌ی مطالب تولد بیماری‌ها
کتاب با مقدمه‌ای شروع می‌شود که در آن جاناتان کندی ایده‌ی اصلی خود را مطرح می‌کند: بیماری‌ها نه یک اتفاق حاشیه‌ای، بلکه یکی از اصلی‌ترین نیروهای محرک تاریخ بشر بوده‌اند. او توضیح می‌دهد که با انتخاب هشت همه‌گیری بزرگ قصد دارد نشان دهد چگونه این رویدادهای بیولوژیکی جوامع انسانی را دگرگون کرده‌اند.
در نخستین بخش، کندی به طاعون جاستینیان (قرن ششم میلادی) می‌پردازد؛ همه‌گیری‌ای که به باور او، روند سقوط امپراتوری روم شرقی را آغاز کرد و مسیر تاریخ اروپا و خاورمیانه را تغییر داد. این فصل نشان می‌دهد که چگونه یک بیماری می‌تواند ساختارهای سیاسی و اقتصادی قدرتمند را از درون متلاشی کند.
در بخش دوم، او به مرگ سیاه (طاعون قرن چهاردهم) می‌پردازد و تحلیل می‌کند که چطور این فاجعه انسانی سبب نابودی نظام فئودالی و ایجاد فضا برای رشد طبقه‌ی متوسط و سرمایه‌داری اولیه در اروپا شد. اینجا کندی رابطه‌ی مستقیم میان بیماری و تغییرات اقتصادی را با مثال‌های مستند و زنده توضیح می‌دهد.
فصل بعدی کتاب به بیماری‌های وارد شده توسط اروپاییان به قاره آمریکا اختصاص دارد. کندی با تاکید بر این نکته که بیماری‌هایی چون آبله و سرخک بیش از هر جنگ یا سلاحی باعث فروپاشی تمدن‌های بومی شدند، استعمار را در زمینه‌ای زیستی بازخوانی می‌کند و نقش بیماری را در موفقیت اروپا برجسته می‌سازد.
بخش پنجم به تأثیر بیماری‌های واگیر در جریان تجارت برده می‌پردازد. کندی نشان می‌دهد که بیماری‌های گرمسیری مانند مالاریا و تب زرد چگونه الگوهای مهاجرت اجباری، استعمار آفریقا و ساختارهای اقتصادی جدید را شکل دادند. این بخش، ارتباط بین بیماری، برده‌داری و سرمایه‌داری را موشکافانه بررسی می‌کند.
در ادامه، کندی درباره‌ی بیماری سل و نقش آن در تحولات اجتماعی قرن نوزدهم بحث می‌کند. او توضیح می‌دهد که چگونه سل، که عمدتاً فقرا را قربانی می‌کرد، موجب شد نگرش‌های جدیدی درباره بهداشت عمومی، مسئولیت اجتماعی دولت‌ها و برنامه‌ریزی شهری شکل بگیرد؛ رویکردهایی که تا امروز ادامه دارند.
یکی از فصل‌های مهم دیگر کتاب به آنفلوانزای اسپانیایی (۱۹۱۸) می‌پردازد. کندی این همه‌گیری را نه تنها یک فاجعه انسانی، بلکه عاملی برای تغییرات ژئوپولیتیکی پس از جنگ جهانی اول می‌داند؛ تغییراتی که زمینه‌ساز جنبش‌های استقلال‌طلبانه در مستعمرات و نیز اصلاحات اجتماعی در کشورهای غربی شد.
کتاب با نگاهی به بیماری‌های مدرن، به‌ویژه HIV/AIDS و کووید۱۹، به پایان می‌رسد. کندی این بحران‌ها را نمونه‌های معاصر تأثیرات اجتماعی بیماری‌ها می‌داند و بر این نکته تاکید می‌کند که بیماری‌ها همچنان نابرابری‌های جهانی را تشدید می‌کنند. در نهایت، او خواننده را دعوت می‌کند که با درک بهتر این تاریخ، به آینده‌ای عادلانه‌تر و مقاوم‌تر بیندیشد.
بخش‌هایی از تولد بیماری‌ها
باکتری‌ها و ویروس‌ها نقش اصلی را در نابودی نئاندرتال‌ها، رشد اسلام، گذار از فئودالیسم به سرمایه‌داری، ویرانی ناشی از استعمار اروپایی و تحول ایالات متحده از یک منطقه‌ی دورافتاده‌ی امپراتوری به یک ابرقدرت جهانی ایفا کردند. حتی مسیحیت نیز در پی یک سری از همه‌گیری‌های مرگبار که در قرون دوم و سوم میلادی امپراتوری روم را درنوردید، به جایگاه برجسته‌ای رسید: مراقبت از بیماران باعث شد این فرقه‌ی کوچک و ناشناخته به یکی از ادیان بزرگ جهان تبدیل شود.
…………….
با قرار دادن بیماری در مرکز تاریخ گسترده‌ی بشریت، کندی برخی از اساسی‌ترین فرضیات ما درباره‌ی گذشته‌ی جمعی‌مان را به چالش می‌کشد — و ما را ترغیب می‌کند تا این لحظه را به‌عنوان یک نقطه‌ی عطف دیگر تحت تأثیر بیماری ببینیم که می‌تواند مسیر تاریخ را تغییر دهد. این کتاب با بینش‌های فراوان، درک ما از داستان انسانی را دگرگون می‌کند.
……………..
در فصل‌هایی که به استعمار و انقلاب می‌پردازد، این کتاب افسانه‌ی برتری سفیدپوستان را به چالش می‌کشد: اگر سفیدپوستان از نظر فیزیکی بهتر و برتر بودند، این کتاب با اثبات اینکه فتوحات آنها در آمریکای جنوبی و آفریقا با کمک بیماری‌هایی که به همراه داشتند و جمعیت‌های بومی را نابود کردند، این افسانه را واژگون می‌کند.
در حالی که آنها ایمنی کسب کرده بودند، وارد این مناطق شدند، اما در همان زمان، تلفات جانی ناشی از این بیماری‌ها چشم‌انداز نژادی کنونی و استعمار استخراجی و بی‌رحمانه در آفریقا را شکل داد.
………………
کندی در این کتاب نشان می‌دهد که چگونه بیماری‌ها نه تنها به‌عنوان پدیده‌های زیستی، بلکه به‌عنوان نیروهایی اجتماعی و سیاسی عمل کرده‌اند که ساختارهای قدرت را شکل داده‌اند. او با بررسی تاریخ از منظر بیماری‌ها، درک ما از گذشته را به چالش می‌کشد و ما را ترغیب می‌کند تا به نقش بیماری‌ها در شکل‌گیری جهان امروز بیندیشیم.
………………
در دوران معاصر، بیماری‌هایی مانند HIV/AIDS و کووید-۱۹ نشان می‌دهند که بیماری‌ها همچنان نابرابری‌های جهانی را تشدید می‌کنند و بر تحولات اجتماعی و اقتصادی تأثیر می‌گذارند.
……………….
در قرن بیستم، آنفلوانزای اسپانیایی با تلفات گسترده‌اش، تغییرات ژئوپولیتیکی عمده‌ای ایجاد کرد و زمینه‌ساز جنبش‌های استقلال‌طلبانه در مستعمرات شد.
…………….
در قرن نوزدهم، بیماری سل که عمدتاً فقرا را مبتلا می‌کرد، نگرش‌های جدیدی درباره بهداشت عمومی و مسئولیت اجتماعی دولت‌ها ایجاد کرد.
……………..
در قرون وسطی، طاعون سیاه موجب کاهش شدید جمعیت اروپا شد و این کاهش جمعیت باعث افزایش ارزش نیروی کار و در نتیجه تغییرات اقتصادی و اجتماعی عمده‌ای شد.
………………
در دوران استعمار، بیماری‌هایی مانند آبله و سرخک که توسط اروپاییان به قاره آمریکا منتقل شدند، باعث کاهش شدید جمعیت بومیان شدند و زمینه‌ساز تسلط اروپاییان بر این سرزمین‌ها شدند.
………………
بیماری‌ها نه تنها به‌عنوان پدیده‌های زیستی، بلکه به‌عنوان نیروهای اجتماعی و سیاسی عمل کرده‌اند که ساختارهای قدرت را شکل داده‌اند. این دیدگاه جدید به ما کمک می‌کند تا تاریخ را از زاویه‌ای متفاوت و جامع‌تر درک کنیم.
اگر به کتاب تولد بیماری‌ها علاقه دارید، بخش معرفی برترین کتاب‌های پزشکی در وب‌سایت هر روز یک کتاب، شما را با سایر آثار مشابه نیز آشنا می‌سازد.
کتاب‌های پیشنهادی:
توسط: علی معاصر
دسته‌ها: ادبیات جهان، پزشکی، تاریخ، زیست‌شناسی، علمی
۰ برچسب‌ها: ادبیات جهان، جاناتان کندی، معرفی کتاب، هر روز یک کتاب