«مولوی و اسرار خاموشی» اثری است از علی محمدی آسیابادی (نویسنده‌ی زاده‌ی مبارکه، متولد ۱۳۵۰) که در سال ۱۳۹۰ منتشر شده است. این کتاب پژوهشی علمی درباره‌ی مفهوم خاموشی در اندیشه‌ی عرفانی و شعر مولوی و تحلیل نقش آن در فرآیندهای ذهنی، معرفتی و شاعرانه‌ی اوست.
درباره‌ی مولوی و اسرار خاموشی
کتاب مولوی و اسرار خاموشی نوشته دکتر علی محمدی آسیابادی تلاشی پژوهشی در راستای کاوش در مفهوم خاموشی در اندیشه و اشعار مولوی است. این اثر در زمره‌ی کوشش‌هایی قرار می‌گیرد که با هدف گشودن ابعاد تازه‌ای از زندگی فکری این شاعر و عارف بزرگ ایرانی به رشته تحریر درآمده‌اند.
این کتاب به موضوع خاموشی، نه تنها به مثابه یک عنصر ادبی بلکه به عنوان یک پدیده‌ی فکری و عرفانی، می‌پردازد. نویسنده با نگاهی تحلیلی و چندلایه، سعی کرده است جایگاه این مفهوم را در دستگاه فکری مولانا و در بیان شاعرانه‌ی او روشن سازد و وجوه پنهان آن را آشکار کند.
اثر حاضر خاموشی را موضوعی چندرشته‌ای معرفی می‌کند که در قلمروهای گوناگونی چون عرفان، فلسفه، کلام، نقد ادبی، روان‌شناسی و روان‌کاوی امتداد دارد. نویسنده با رویکردی تلفیقی میان این حوزه‌ها به بررسی این مفهوم پرداخته است و نشان داده که خاموشی در کار مولانا صرفاً امری شاعرانه یا اخلاقی نیست، بلکه دلالت‌های عمیق معرفتی و هستی‌شناختی دارد.
از دیدگاه مؤلف، خاموشی در عرفان مولوی به چنان اهمیتی دست یافته که هم به عنوان تخلص شاعر و هم به صورت یکی از درونمایه‌های اصلی آثارش جایگاه ویژه‌ای یافته است. با وجود پژوهش‌های پیشین، نویسنده معتقد است که جای کار بسیاری درباره‌ی این مفهوم وجود دارد و همچنان ابعاد ناشناخته‌ی آن نیازمند واکاوی دقیق‌تر است.
ساختار کتاب در قالب چهارده فصل تنظیم شده و هر فصل، خود شامل مباحث فرعی متعددی است. این فصول از مباحث بنیادینی چون منشأ زبان و دیگری آغاز می‌شوند و تا تحلیل داستان‌های خاصی از مثنوی که با مفهوم خاموشی پیوند خورده‌اند، ادامه می‌یابند. بدین ترتیب کتاب با رویکردی علمی و نظام‌مند موضوع را دنبال کرده است.
از جمله مباحثی که در این اثر مطرح شده‌اند می‌توان به فرایندهای ذهنی مولوی، صورت‌بندی‌های صوفیانه درباره‌ی نفس، نقش عشق و آینه در معرفت عرفانی، جایگاه عقل و کارکردهای آن در عرفان اسلامی، و نسبت وحی و سکینه با خاموشی اشاره کرد. هر یک از این مباحث با تکیه بر متون اصلی و نظریه‌های جدید نقد شده و بسط یافته‌اند.
در این کتاب همچنین داستان‌هایی چون حکایت طوطی و بازرگان با نگاهی نوین تحلیل شده‌اند تا رمزگشایی از اسرار خاموشی و پیوند آن با سلوک عرفانی مولانا انجام گیرد. این رویکرد روایی، اثری افزون بر جنبه‌های نظری کتاب نهاده و آن را خواندنی‌تر ساخته است.
مؤلف ضمن تحلیل روان‌شناختی و فلسفی حکایات، توجه ویژه‌ای به مفاهیم کهن خودشناسی در عرفان اسلامی داشته و کوشیده است تا این مفاهیم را با نظریه‌های معاصر در روان‌شناسی و فلسفه‌ی ذهن پیوند بزند. این ترکیب سنت و تجدد، از ویژگی‌های برجسته‌ی این پژوهش محسوب می‌شود.
مطالب کتاب به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که هم مخاطب آشنا با عرفان را به تفکر وا می‌دارند و هم برای خواننده‌ی آکادمیک زمینه‌ای برای بررسی‌های تطبیقی و نقادانه فراهم می‌آورند. این توازن میان سادگی بیان و ژرفای محتوا، از امتیازات روش‌شناختی نویسنده است.
اثر مولوی و اسرار خاموشی به دلیل رویکرد نوآورانه و نگاه تازه به مولوی، در سی‌امین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش تاریخ و نقد ادبیات شایسته‌ی تقدیر شناخته شد و جایزه کتاب برتر این بخش را به خود اختصاص داد.
همچنین این کتاب پیش از این موفق به دریافت جایزه ادبی جلال آل احمد، یکی از معتبرترین جوایز ادبی کشور شده بود. این موفقیت‌ها نشانه‌ی ارزش علمی و ادبی اثری است که توانسته به زوایای کمتر دیده‌شده‌ی اندیشه مولانا نگاهی عمیق و متفاوت داشته باشد.
افزون بر این، مولوی و اسرار خاموشی از سوی انجمن نقد ادبی نیز به عنوان اثری شایسته انتخاب شد و در نشست‌های تخصصی دانشگاهی، همچون جلسه نقد در دانشگاه تربیت مدرس، به تفصیل بررسی و تحلیل شد. این استقبال گسترده در محافل دانشگاهی و ادبی، نشانگر اهمیت و جایگاه ویژه‌ی این کتاب در میان آثار مولوی‌پژوهی معاصر است.
خلاصه‌ی محتوای مولوی و اسرار خاموشی
کتاب مولوی و اسرار خاموشی تألیف دکتر علی محمدی آسیابادی، به بررسی علمی و نظام‌مند مفهوم خاموشی در اندیشه‌ی عرفانی و شعر مولانا می‌پردازد. نویسنده خاموشی را نه تنها به عنوان یک عنصر ادبی، بلکه به عنوان یک موضوع بینارشته‌ای که در قلمروهایی چون فلسفه، عرفان، روان‌شناسی و نقد ادبی حضور دارد، تحلیل می‌کند. این رویکرد، راهی نو برای فهم ژرف‌تر آرا و آثار مولوی فراهم آورده است.
در ابتدای کتاب، مؤلف به نقش خاموشی در شکل‌گیری هویت و فرآیندهای ذهنی مولوی می‌پردازد و نشان می‌دهد که خاموشی برای مولوی چیزی فراتر از سکوت ظاهری است. او خاموشی را به منزله‌ی راهی برای مواجهه با حقیقت و دستیابی به شناخت عرفانی معرفی می‌کند. در این بخش، نظریه‌های معاصر درباره‌ی ذهن، زبان و دیگری نیز وارد بحث می‌شوند تا ابعاد جدیدی به تحلیل افزوده شود.
سپس کتاب به واکاوی تمثیل‌ها و داستان‌های مثنوی که با خاموشی مرتبط‌اند، می‌پردازد. حکایت‌هایی همچون داستان طوطی و بازرگان نمونه‌هایی از این تحلیل‌هاست که در آن‌ها خاموشی به عنوان ابزاری برای سلوک و تکامل معنوی تصویر می‌شود. مؤلف با نگاهی روان‌شناختی و فلسفی این حکایات را تفسیر کرده و پیوند میان خاموشی و رشد درونی را توضیح می‌دهد.
در بخش‌های بعدی، مولف به بررسی مفهوم نفس و فرایندهای نفسانی در عرفان صوفیانه می‌پردازد. او نشان می‌دهد که در نگاه صوفیان و به ویژه مولوی، خاموشی نوعی شناخت نفس و گذر از خود طبیعی به سوی خود برتر است. در اینجا، مفاهیمی چون امی شدن، متابعت، وحی و دل به عنوان بخش‌هایی از فرآیند خاموشی معرفی و تحلیل می‌شوند.
کتاب همچنین به جایگاه عقل در عرفان مولوی پرداخته و تفاوت آن را با عقل استدلالی رایج در فلسفه‌ی کلاسیک توضیح می‌دهد. مولوی به عقل به دیده‌ی ابزاری برای راهیابی به مراتب بالاتر معرفت نگاه می‌کند و خاموشی را مکمل عقل در مسیر شهود و حقیقت می‌داند. این ترکیب نگاه عقلانی و شهودی، یکی از شاخصه‌های بارز اندیشه‌ی مولوی معرفی شده است.
در پایان، مؤلف با ارائه‌ی تحلیلی از عرفان خاموشی و اسرار آن، بر اهمیت خاموشی به عنوان یکی از ژرف‌ترین لایه‌های اندیشه‌ی مولوی تأکید می‌کند. او نتیجه می‌گیرد که خاموشی در آثار مولوی، هم رمز معرفت و هم راهی برای بیان ناپذیری حقیقت است و با تحلیل دقیق این مفهوم می‌توان به درک عمیق‌تری از اندیشه‌ی این شاعر و عارف سترگ دست یافت.
مختصری درباره‌ی مولوی
مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، یکی از بزرگ‌ترین شاعران، عارفان و متفکران فرهنگ اسلامی و ایرانی، در قرن هفتم هجری (سده‌ی سیزدهم میلادی) زیست. او در سال ۶۰۴ هجری قمری در بلخ، از شهرهای کهن خراسان بزرگ، به دنیا آمد؛ اما به سبب حمله‌ی مغولان، خانواده‌اش ناچار به ترک زادگاه شد و پس از سال‌ها سفر، در نهایت در شهر قونیه (در کشور کنونی ترکیه) ساکن شدند. مولوی بیشتر عمر خود را در قونیه گذراند و در همانجا به مقام والایی در عرفان و دانش دست یافت و بسیاری از شاگردان و پیروانش در اطراف او گرد آمدند.
مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین اثر مولوی، مثنوی معنوی است که به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات عرفانی جهان شناخته می‌شود. این کتاب در قالب شعری و به زبان فارسی سروده شده و از تمثیل‌ها، داستان‌ها و حکایت‌های فراوانی برای بیان مفاهیم ژرف عرفانی و فلسفی بهره می‌برد. علاوه بر مثنوی، مجموعه‌ی بزرگ دیگری از اشعار او با عنوان دیوان شمس تبریزی نیز موجود است که عمدتاً شامل غزلیات پرشوری است که در پیوند با عشق معنوی و سلوک عرفانی سروده شده‌اند. مولوی در این دیوان، با شوریدگی خاصی تجربه‌ی فراق و وصل روحانی را به زبان آورده است.
یکی از مهم‌ترین رویدادهای زندگی مولوی، دیدار و پیوند عاطفی و فکری او با شمس تبریزی بود. شمس، صوفی شوریده‌حالی که دیدار او مسیر زندگی مولوی را دگرگون کرد، روح تازه‌ای در جان مولوی دمید و او را از عالمی فقهی و رسمی به دنیایی پر از عشق، شور و بی‌پروایی عرفانی کشاند. این تحول، خلاقیت شعری و بینش عرفانی مولوی را به اوج رساند و آثار بی‌نظیری همچون دیوان شمس و بخش‌های مهمی از مثنوی معنوی از دل این دگرگونی درونی زاده شد.
اندیشه‌های مولوی بر محور عشق الهی، شناخت نفس، رهایی از خودپرستی و حرکت به سوی وحدت با حقیقت نهایی استوار است. او در آثار خود بارها تأکید می‌کند که عقل رسمی و ظاهری برای درک حقیقت کافی نیست و انسان باید از طریق دل و شهود به خداوند نزدیک شود. در نظر مولوی، عشق نیرویی است که جهان را به حرکت واداشته و راهگشای انسان به سوی آزادی حقیقی و وصال الهی است.
مولوی نه تنها در زمان خود بلکه در قرون بعدی نیز تأثیر ژرفی بر اندیشه، ادب و عرفان جهان اسلام و حتی فراتر از آن گذاشت. آثار او به زبان‌های گوناگون ترجمه شده و اندیشمندان بسیاری در شرق و غرب از آموزه‌های او الهام گرفته‌اند. امروزه مولوی یکی از پرخواننده‌ترین شاعران فارسی‌زبان در جهان به شمار می‌رود و نام او با عشق، عرفان و حقیقت‌جویی گره خورده است. زندگی و اندیشه‌ی مولوی، همچنان منبع الهام میلیون‌ها انسان در جستجوی معنا و معنویت در سراسر دنیاست.
بخش‌هایی از مولوی و اسرار خاموشی
برای فهم دقیق‌تر و عمیق‌تر موضوع، لازم بود درباره نفس‌شناسی عموما و نفس‌شناسی صوفیانه خصوصا تحقیق شود و این تحقیق در راستای تبیین موضوع خاموشی باشد. آثار مولوی پیش از آن که نظریه‌ای منسجم را در برابر ما قرار دهد، انبوهی از آگاهی را که در ساختاری دایره‌المعارف‌گونه ارایه شده است، عرضه می کند.
اما ساختار آن به نحوی نیست که بتوان در آن مقدمه و موخره‌ای یافت. همین موضوع ایجاب می کند که برای تبیین دیدگاه‌های مولوی به ناچار به سراغ کسانی بروی که آفاق فکری آن‌ها تا اندازه‌ای به مولوی نزدیک است. به همین سبب در این نوشته، نظریه‌هایی معرفی شده است که گرچه متعلق به قرن حاضر است، اما موضع وجودشناختی یا معرفت شناختی آن‌ها با موضوع مولوی تشابهات قابل توجهی داشته است.
اگر به کتاب مولوی و اسرار خاموشی علاقه دارید، بخش معرفی برترین کتاب‌های عرفانی در وب‌سایت هر روز یک کتاب شما را با سایر آثار مشابه نیز آشنا می‌سازد.
13 اردیبهشت 1404
مولوی و اسرار خاموشی
«مولوی و اسرار خاموشی» اثری است از علی محمدی آسیابادی (نویسنده‌ی زاده‌ی مبارکه، متولد ۱۳۵۰) که در سال ۱۳۹۰ منتشر شده است. این کتاب پژوهشی علمی درباره‌ی مفهوم خاموشی در اندیشه‌ی عرفانی و شعر مولوی و تحلیل نقش آن در فرآیندهای ذهنی، معرفتی و شاعرانه‌ی اوست.
درباره‌ی مولوی و اسرار خاموشی
کتاب مولوی و اسرار خاموشی نوشته دکتر علی محمدی آسیابادی تلاشی پژوهشی در راستای کاوش در مفهوم خاموشی در اندیشه و اشعار مولوی است. این اثر در زمره‌ی کوشش‌هایی قرار می‌گیرد که با هدف گشودن ابعاد تازه‌ای از زندگی فکری این شاعر و عارف بزرگ ایرانی به رشته تحریر درآمده‌اند.
این کتاب به موضوع خاموشی، نه تنها به مثابه یک عنصر ادبی بلکه به عنوان یک پدیده‌ی فکری و عرفانی، می‌پردازد. نویسنده با نگاهی تحلیلی و چندلایه، سعی کرده است جایگاه این مفهوم را در دستگاه فکری مولانا و در بیان شاعرانه‌ی او روشن سازد و وجوه پنهان آن را آشکار کند.
اثر حاضر خاموشی را موضوعی چندرشته‌ای معرفی می‌کند که در قلمروهای گوناگونی چون عرفان، فلسفه، کلام، نقد ادبی، روان‌شناسی و روان‌کاوی امتداد دارد. نویسنده با رویکردی تلفیقی میان این حوزه‌ها به بررسی این مفهوم پرداخته است و نشان داده که خاموشی در کار مولانا صرفاً امری شاعرانه یا اخلاقی نیست، بلکه دلالت‌های عمیق معرفتی و هستی‌شناختی دارد.
از دیدگاه مؤلف، خاموشی در عرفان مولوی به چنان اهمیتی دست یافته که هم به عنوان تخلص شاعر و هم به صورت یکی از درونمایه‌های اصلی آثارش جایگاه ویژه‌ای یافته است. با وجود پژوهش‌های پیشین، نویسنده معتقد است که جای کار بسیاری درباره‌ی این مفهوم وجود دارد و همچنان ابعاد ناشناخته‌ی آن نیازمند واکاوی دقیق‌تر است.
ساختار کتاب در قالب چهارده فصل تنظیم شده و هر فصل، خود شامل مباحث فرعی متعددی است. این فصول از مباحث بنیادینی چون منشأ زبان و دیگری آغاز می‌شوند و تا تحلیل داستان‌های خاصی از مثنوی که با مفهوم خاموشی پیوند خورده‌اند، ادامه می‌یابند. بدین ترتیب کتاب با رویکردی علمی و نظام‌مند موضوع را دنبال کرده است.
از جمله مباحثی که در این اثر مطرح شده‌اند می‌توان به فرایندهای ذهنی مولوی، صورت‌بندی‌های صوفیانه درباره‌ی نفس، نقش عشق و آینه در معرفت عرفانی، جایگاه عقل و کارکردهای آن در عرفان اسلامی، و نسبت وحی و سکینه با خاموشی اشاره کرد. هر یک از این مباحث با تکیه بر متون اصلی و نظریه‌های جدید نقد شده و بسط یافته‌اند.
در این کتاب همچنین داستان‌هایی چون حکایت طوطی و بازرگان با نگاهی نوین تحلیل شده‌اند تا رمزگشایی از اسرار خاموشی و پیوند آن با سلوک عرفانی مولانا انجام گیرد. این رویکرد روایی، اثری افزون بر جنبه‌های نظری کتاب نهاده و آن را خواندنی‌تر ساخته است.
مؤلف ضمن تحلیل روان‌شناختی و فلسفی حکایات، توجه ویژه‌ای به مفاهیم کهن خودشناسی در عرفان اسلامی داشته و کوشیده است تا این مفاهیم را با نظریه‌های معاصر در روان‌شناسی و فلسفه‌ی ذهن پیوند بزند. این ترکیب سنت و تجدد، از ویژگی‌های برجسته‌ی این پژوهش محسوب می‌شود.
مطالب کتاب به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که هم مخاطب آشنا با عرفان را به تفکر وا می‌دارند و هم برای خواننده‌ی آکادمیک زمینه‌ای برای بررسی‌های تطبیقی و نقادانه فراهم می‌آورند. این توازن میان سادگی بیان و ژرفای محتوا، از امتیازات روش‌شناختی نویسنده است.
اثر مولوی و اسرار خاموشی به دلیل رویکرد نوآورانه و نگاه تازه به مولوی، در سی‌امین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش تاریخ و نقد ادبیات شایسته‌ی تقدیر شناخته شد و جایزه کتاب برتر این بخش را به خود اختصاص داد.
همچنین این کتاب پیش از این موفق به دریافت جایزه ادبی جلال آل احمد، یکی از معتبرترین جوایز ادبی کشور شده بود. این موفقیت‌ها نشانه‌ی ارزش علمی و ادبی اثری است که توانسته به زوایای کمتر دیده‌شده‌ی اندیشه مولانا نگاهی عمیق و متفاوت داشته باشد.
افزون بر این، مولوی و اسرار خاموشی از سوی انجمن نقد ادبی نیز به عنوان اثری شایسته انتخاب شد و در نشست‌های تخصصی دانشگاهی، همچون جلسه نقد در دانشگاه تربیت مدرس، به تفصیل بررسی و تحلیل شد. این استقبال گسترده در محافل دانشگاهی و ادبی، نشانگر اهمیت و جایگاه ویژه‌ی این کتاب در میان آثار مولوی‌پژوهی معاصر است.
خلاصه‌ی محتوای مولوی و اسرار خاموشی
کتاب مولوی و اسرار خاموشی تألیف دکتر علی محمدی آسیابادی، به بررسی علمی و نظام‌مند مفهوم خاموشی در اندیشه‌ی عرفانی و شعر مولانا می‌پردازد. نویسنده خاموشی را نه تنها به عنوان یک عنصر ادبی، بلکه به عنوان یک موضوع بینارشته‌ای که در قلمروهایی چون فلسفه، عرفان، روان‌شناسی و نقد ادبی حضور دارد، تحلیل می‌کند. این رویکرد، راهی نو برای فهم ژرف‌تر آرا و آثار مولوی فراهم آورده است.
در ابتدای کتاب، مؤلف به نقش خاموشی در شکل‌گیری هویت و فرآیندهای ذهنی مولوی می‌پردازد و نشان می‌دهد که خاموشی برای مولوی چیزی فراتر از سکوت ظاهری است. او خاموشی را به منزله‌ی راهی برای مواجهه با حقیقت و دستیابی به شناخت عرفانی معرفی می‌کند. در این بخش، نظریه‌های معاصر درباره‌ی ذهن، زبان و دیگری نیز وارد بحث می‌شوند تا ابعاد جدیدی به تحلیل افزوده شود.
سپس کتاب به واکاوی تمثیل‌ها و داستان‌های مثنوی که با خاموشی مرتبط‌اند، می‌پردازد. حکایت‌هایی همچون داستان طوطی و بازرگان نمونه‌هایی از این تحلیل‌هاست که در آن‌ها خاموشی به عنوان ابزاری برای سلوک و تکامل معنوی تصویر می‌شود. مؤلف با نگاهی روان‌شناختی و فلسفی این حکایات را تفسیر کرده و پیوند میان خاموشی و رشد درونی را توضیح می‌دهد.
در بخش‌های بعدی، مولف به بررسی مفهوم نفس و فرایندهای نفسانی در عرفان صوفیانه می‌پردازد. او نشان می‌دهد که در نگاه صوفیان و به ویژه مولوی، خاموشی نوعی شناخت نفس و گذر از خود طبیعی به سوی خود برتر است. در اینجا، مفاهیمی چون امی شدن، متابعت، وحی و دل به عنوان بخش‌هایی از فرآیند خاموشی معرفی و تحلیل می‌شوند.
کتاب همچنین به جایگاه عقل در عرفان مولوی پرداخته و تفاوت آن را با عقل استدلالی رایج در فلسفه‌ی کلاسیک توضیح می‌دهد. مولوی به عقل به دیده‌ی ابزاری برای راهیابی به مراتب بالاتر معرفت نگاه می‌کند و خاموشی را مکمل عقل در مسیر شهود و حقیقت می‌داند. این ترکیب نگاه عقلانی و شهودی، یکی از شاخصه‌های بارز اندیشه‌ی مولوی معرفی شده است.
در پایان، مؤلف با ارائه‌ی تحلیلی از عرفان خاموشی و اسرار آن، بر اهمیت خاموشی به عنوان یکی از ژرف‌ترین لایه‌های اندیشه‌ی مولوی تأکید می‌کند. او نتیجه می‌گیرد که خاموشی در آثار مولوی، هم رمز معرفت و هم راهی برای بیان ناپذیری حقیقت است و با تحلیل دقیق این مفهوم می‌توان به درک عمیق‌تری از اندیشه‌ی این شاعر و عارف سترگ دست یافت.
مختصری درباره‌ی مولوی
مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، یکی از بزرگ‌ترین شاعران، عارفان و متفکران فرهنگ اسلامی و ایرانی، در قرن هفتم هجری (سده‌ی سیزدهم میلادی) زیست. او در سال ۶۰۴ هجری قمری در بلخ، از شهرهای کهن خراسان بزرگ، به دنیا آمد؛ اما به سبب حمله‌ی مغولان، خانواده‌اش ناچار به ترک زادگاه شد و پس از سال‌ها سفر، در نهایت در شهر قونیه (در کشور کنونی ترکیه) ساکن شدند. مولوی بیشتر عمر خود را در قونیه گذراند و در همانجا به مقام والایی در عرفان و دانش دست یافت و بسیاری از شاگردان و پیروانش در اطراف او گرد آمدند.
مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین اثر مولوی، مثنوی معنوی است که به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات عرفانی جهان شناخته می‌شود. این کتاب در قالب شعری و به زبان فارسی سروده شده و از تمثیل‌ها، داستان‌ها و حکایت‌های فراوانی برای بیان مفاهیم ژرف عرفانی و فلسفی بهره می‌برد. علاوه بر مثنوی، مجموعه‌ی بزرگ دیگری از اشعار او با عنوان دیوان شمس تبریزی نیز موجود است که عمدتاً شامل غزلیات پرشوری است که در پیوند با عشق معنوی و سلوک عرفانی سروده شده‌اند. مولوی در این دیوان، با شوریدگی خاصی تجربه‌ی فراق و وصل روحانی را به زبان آورده است.
یکی از مهم‌ترین رویدادهای زندگی مولوی، دیدار و پیوند عاطفی و فکری او با شمس تبریزی بود. شمس، صوفی شوریده‌حالی که دیدار او مسیر زندگی مولوی را دگرگون کرد، روح تازه‌ای در جان مولوی دمید و او را از عالمی فقهی و رسمی به دنیایی پر از عشق، شور و بی‌پروایی عرفانی کشاند. این تحول، خلاقیت شعری و بینش عرفانی مولوی را به اوج رساند و آثار بی‌نظیری همچون دیوان شمس و بخش‌های مهمی از مثنوی معنوی از دل این دگرگونی درونی زاده شد.
اندیشه‌های مولوی بر محور عشق الهی، شناخت نفس، رهایی از خودپرستی و حرکت به سوی وحدت با حقیقت نهایی استوار است. او در آثار خود بارها تأکید می‌کند که عقل رسمی و ظاهری برای درک حقیقت کافی نیست و انسان باید از طریق دل و شهود به خداوند نزدیک شود. در نظر مولوی، عشق نیرویی است که جهان را به حرکت واداشته و راهگشای انسان به سوی آزادی حقیقی و وصال الهی است.
مولوی نه تنها در زمان خود بلکه در قرون بعدی نیز تأثیر ژرفی بر اندیشه، ادب و عرفان جهان اسلام و حتی فراتر از آن گذاشت. آثار او به زبان‌های گوناگون ترجمه شده و اندیشمندان بسیاری در شرق و غرب از آموزه‌های او الهام گرفته‌اند. امروزه مولوی یکی از پرخواننده‌ترین شاعران فارسی‌زبان در جهان به شمار می‌رود و نام او با عشق، عرفان و حقیقت‌جویی گره خورده است. زندگی و اندیشه‌ی مولوی، همچنان منبع الهام میلیون‌ها انسان در جستجوی معنا و معنویت در سراسر دنیاست.
بخش‌هایی از مولوی و اسرار خاموشی
برای فهم دقیق‌تر و عمیق‌تر موضوع، لازم بود درباره نفس‌شناسی عموما و نفس‌شناسی صوفیانه خصوصا تحقیق شود و این تحقیق در راستای تبیین موضوع خاموشی باشد. آثار مولوی پیش از آن که نظریه‌ای منسجم را در برابر ما قرار دهد، انبوهی از آگاهی را که در ساختاری دایره‌المعارف‌گونه ارایه شده است، عرضه می کند.
اما ساختار آن به نحوی نیست که بتوان در آن مقدمه و موخره‌ای یافت. همین موضوع ایجاب می کند که برای تبیین دیدگاه‌های مولوی به ناچار به سراغ کسانی بروی که آفاق فکری آن‌ها تا اندازه‌ای به مولوی نزدیک است. به همین سبب در این نوشته، نظریه‌هایی معرفی شده است که گرچه متعلق به قرن حاضر است، اما موضع وجودشناختی یا معرفت شناختی آن‌ها با موضوع مولوی تشابهات قابل توجهی داشته است.
اگر به کتاب مولوی و اسرار خاموشی علاقه دارید، بخش معرفی برترین کتاب‌های عرفانی در وب‌سایت هر روز یک کتاب شما را با سایر آثار مشابه نیز آشنا می‌سازد.
کتاب‌های پیشنهادی:
توسط: علی معاصر
دسته‌ها: ادبیات ایران، عرفان، علمی، فلسفی
۰ برچسب‌ها: ادبیات ایران، علی محمدی آسیابادی، معرفی کتاب، هر روز یک کتاب