«انتظار، مذهب اعتراض» اثری است از علی شریعتی (سخنران و نویسنده زاده‌ی مزینان در استان خراسان رضوی، از ۱۳۱۲ تا ۱۳۵۶) که در سال ۱۳۶۰ منتشر شده است. کتاب انتظار، مذهب اعتراض بازتعریفی انقلابی از مفهوم انتظار در اندیشه‌ی شیعی است که آن را از حالت منفعلانه به نیرویی معترض و پویا بدل می‌سازد.
درباره‌ی انتظار، مذهب اعتراض
علی شریعتی، روشنفکر دینی و اندیشمند معاصر ایران، با آثار خود تلاش کرد تا نگاهی تازه به دین، تاریخ و جامعه ارائه دهد. او می‌خواست اسلام را نه در قالبی ایستا و سنتی، بلکه به عنوان نیرویی پویا و انقلابی بازخوانی کند. یکی از مهم‌ترین نمونه‌های این تلاش، کتاب انتظار، مذهب اعتراض است. این کتاب حاصل سخنرانیِ علی شریعتی به تاریخِ ۸ آبانِ ۱۳۵۰ در حسینیه ارشاد است که صورتِ کتابی مستقل و سالِ ۱۳۶۰ به صورتِ فصلی از جلدِ ۱۹ مجموعه‌ی آثارِ شریعتی (حسین وارث آدم) منتشر شد
این کتاب به موضوعی می‌پردازد که ریشه عمیق در باور شیعی دارد: مفهوم «انتظار». شریعتی کوشیده است تا این مفهوم را از حالت منفعل و تقدیرگرایانه بیرون بکشد و آن را به‌عنوان محرک حرکت‌های اجتماعی و سیاسی بازتعریف کند.
در ذهنیت بسیاری از مردم، انتظار به معنای دست روی دست گذاشتن و چشم به راه آینده‌ای نامعلوم بودن است. شریعتی با این نگاه مرزبندی جدی می‌کند و نشان می‌دهد که چنین انتظاری، در واقع ابزاری برای استمرار سکون و پذیرش وضع موجود است.
او در برابر، نوع دیگری از انتظار را مطرح می‌کند: انتظاری پویا، فعال و معترض. به باور او، منتظر واقعی کسی نیست که خاموش و بی‌عمل بنشیند، بلکه انسانی است که در برابر بی‌عدالتی می‌ایستد و با عمل و اعتراض، راه را برای تغییر می‌گشاید.
کتاب، در فضایی نوشته شده است که جامعه ایران با بحران‌های سیاسی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کرد. بنابراین، سخن شریعتی پاسخی بود به پرسش تاریخی مردم: «چگونه می‌توان با ظلم و بی‌عدالتی مقابله کرد؟»
او انتظار را نه به‌عنوان عقب‌نشینی از تاریخ، بلکه به‌عنوان حضور در متن تاریخ معرفی می‌کند. انتظار در نگاه او، نیرویی برای نفی وضع موجود و حرکت به سوی آینده‌ای مطلوب است.
این اثر همچنین تلاشی است برای بازگرداندن روح اعتراض به آموزه‌های دینی. شریعتی نشان می‌دهد که تشیع علوی همواره بر مقاومت و قیام استوار بوده و اندیشه مهدویت، بزرگ‌ترین الهام‌بخش مبارزه با ظلم بوده است.
با نگاهی جامعه‌شناختی، شریعتی توضیح می‌دهد که چگونه مفهوم انتظار می‌تواند به نیرویی اجتماعی بدل شود. او انتظار را عامل بیداری می‌داند، نه خواب‌آلودگی؛ عاملی برای ساختن فردایی بهتر، نه توجیه امروز ناعادلانه.
کتاب به مخاطب می‌آموزد که امید و اعتراض می‌توانند هم‌زمان در دل انسان منتظر زنده باشند. امید، او را از یأس می‌رهاند و اعتراض، او را از سکون بازمی‌دارد.
در این معنا، انتظار صرفاً یک حالت درونی نیست، بلکه رویکردی عملی و اجتماعی است. انتظار یعنی نپذیرفتن شرایط موجود و تلاش برای تحقق عدالت، آزادی و کرامت انسانی.
این بازخوانی جسورانه، انتظار را از قالبی منفعلانه به مذهبی معترض و انقلابی ارتقا می‌دهد. شریعتی با این اثر نشان داد که دین می‌تواند نیرویی برای تغییر اجتماعی باشد.
از این رو، انتظار، مذهب اعتراض نه فقط یک کتاب، بلکه بیانیه‌ای فکری است؛ بیانیه‌ای برای آن‌که باورهای دینی بتوانند الهام‌بخش مبارزه‌ای آگاهانه و پویا باشند.
کتاب انتظار، مذهب اعتراض در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۲۶ است.
خلاصه‌ی مطالب انتظار، مذهب اعتراض
کتاب با نقد برداشت‌های سنتی از انتظار آغاز می‌شود. شریعتی می‌گوید این نگاه که باید در گوشه‌ای نشست و منتظر فرجی غیبی ماند، در حقیقت توجیهی برای بی‌عملی و سکوت در برابر ستم است.
او سپس میان «انتظار مثبت» و «انتظار منفی» تفاوت می‌گذارد. انتظار منفی همان سکوت و تسلیم است، اما انتظار مثبت نوعی اعتراض به وضع موجود و تلاش برای آماده کردن زمینه‌های تغییر است.
شریعتی برای توضیح این تمایز، به تاریخ شیعه رجوع می‌کند. او نشان می‌دهد که در طول تاریخ، اندیشه مهدویت الهام‌بخش قیام‌ها و جنبش‌های عدالت‌خواهانه بوده است.
در بخش بعدی، او مفهوم انتظار را به‌عنوان «نه» گفتن به وضع موجود معرفی می‌کند. کسی که منتظر است، شرایط کنونی را نمی‌پذیرد و به امید تحقق عدالت و حقیقت، دست به عمل می‌زند.
کتاب تأکید می‌کند که انتظار، برخلاف نگاه تقدیرگرایانه، مسئولیت‌زا است. منتظر واقعی کسی است که خود را در برابر تاریخ و جامعه مسئول بداند.
شریعتی با زبانی تند و شاعرانه، جامعه را از غفلت و رکود برحذر می‌دارد. او هشدار می‌دهد که اگر انتظار به رخوت و انفعال تبدیل شود، نه تنها مفید نیست بلکه مخرب است.
در ادامه، او انتظار را ترکیبی از امید و اعتراض می‌نامد. امید به آینده‌ای روشن، انسان را سرپا نگه می‌دارد و اعتراض به اکنون، او را به عمل و تلاش وامی‌دارد.
کتاب در پایان، به این نتیجه می‌رسد که انتظار، اگر درست فهمیده شود، بزرگ‌ترین نیروی محرک انسان برای آزادی و عدالت خواهد بود. چنین انتظاری، همان «مذهب اعتراض» است که در برابر همه ستم‌ها ایستاده است.
جملاتی زیبا از انتظار، مذهب اعتراض
- انتظار، نشستن و چشم به راه بودن نیست؛ ایستادن و برخاستن است.
- منتظر، کسی است که به وضع موجود «نه» می‌گوید و در دل خود آتشی برای فردایی روشن می‌افروزد.
- انتظار، امیدی است که از دل اعتراض می‌روید و اعتراضی است که با امید زنده می‌ماند.
بخش‌هایی از انتظار، مذهب اعتراض
انتظار در قاموس شیعه، تسلیم و سکوت نیست، بلکه نفی و اعتراض است. آن‌که منتظر است، هیچ‌گاه با آنچه هست کنار نمی‌آید. او نمی‌تواند با وضع موجود بسازد، زیرا ایمان دارد که این جهان باطل و ظلمانی است و باید دگرگون شود. انتظار یعنی «نه» گفتن به همه آنچه بر ضد عدالت، آزادی و حقیقت است.
انتظار یعنی نپذیرفتن. منتظر، کسی است که درونش آرام نمی‌گیرد، زیرا افق آینده در نگاهش روشن است و هیچ وضعی، هرقدر هم پایدار، برای او قطعی و جاودانه نمی‌نماید. او در همه چیز امکان تغییر و امید به دگرگونی را می‌بیند و همین است که انتظارش را به اعتراض بدل می‌سازد.
……………………….
آنچه به نام انتظار در طول تاریخ به مردم القا کرده‌اند، غالباً پوسته‌ای وارونه از حقیقت بوده است. به مردم آموخته‌اند که بنشینند و دست به دعا بردارند و چشم به آسمان بدوزند، شاید معجزه‌ای رخ دهد و نجاتی بیاید. اما انتظار حقیقی، درسی است برای برخاستن و ایستادن.
درسی است برای آماده کردن زمین، برای آبیاری بذر عدالت، برای هموار کردن راه ظهور. انتظار حقیقی، انسان را از رکود می‌رهاند و به صحنه عمل می‌کشاند. او را مسئول می‌داند؛ مسئول در برابر جامعه، در برابر تاریخ، و در برابر آینده. چنین انتظاری، نه تنها انفعال نیست، بلکه بزرگ‌ترین نیروی محرک انسان‌هاست.
……………………
منتظر، همواره معترض است. زیرا در جهانی زندگی می‌کند که سراسر پر از ظلم و بی‌عدالتی است. او در برابر این وضع، ساکت نمی‌ماند. انتظار برای او به معنای صبر منفعلانه نیست، بلکه به معنای تحمل‌ناپذیری وضع موجود است.
او صبر می‌کند، اما صبری آگاهانه؛ صبری که از دل امید برمی‌خیزد و به عمل می‌انجامد. منتظر هر روز و هر ساعت آماده است تا با عمل و جهاد خویش، سهمی در ساختن فردایی بهتر ایفا کند. او چشم به آینده دارد، اما در اکنون نیز مسئول است. او می‌داند که آینده بدون عمل امروز او ساخته نخواهد شد.
………………………..
اگر انتظار به معنای نشستن و دست از کار کشیدن باشد، نه تنها ارزشی ندارد بلکه خطری بزرگ است. چنین انتظاری، انسان‌ها را از مسئولیت خالی می‌کند و آن‌ها را در برابر ظلم بی‌دفاع می‌سازد. اما انتظار به معنای حقیقی‌اش، نیرویی برای اعتراض و مقاومت است.
در این نگاه، هر انسان مؤمن موظف است با عمل خویش در برابر فساد و تباهی بایستد و جهان را برای عدالت آماده کند. چنین انسانی، نه مأیوس است و نه سازش‌کار؛ او معترضی است امیدوار، و امیدواری است معترض. او در همین دوگانه زنده است: امید به آینده و اعتراض به اکنون.
………………………
چه بسیار کسانی که انتظار را به مردم آموختند تا آنان را خاموش و منفعل نگه دارند. به آنان گفتند: صبر کنید، دعا کنید، بسوزید و بسازید، آینده‌ای خواهد آمد و شما را خواهد رهانید. اما این سخن، جز دروغی آرام‌بخش نبود. حقیقت انتظار، آمادگی است، حرکت است، قیام است.
انتظار، آن است که انسان بار مسئولیت آینده را بر دوش گیرد، خود را آماده سازد، دست به کار شود و لحظه‌به‌لحظه در ساختن فردا سهم بگیرد. انتظار، نه چشم به راه بودن، که چشم در راه داشتن است؛ نه به تماشای آینده نشستن، که به ساختن آینده برخاستن.
…………………
در مذهب اعتراض، انسان هرگز به وضع موجود تن نمی‌دهد. او نمی‌تواند تماشاچی بماند. کسی که انتظار را به‌درستی فهمیده باشد، هر روز و هر لحظه آماده است، زیرا فردا برای او رؤیایی موهوم نیست، بلکه واقعیتی است که باید ساخته شود.
او با ایمان خویش زندگی می‌کند، با امید خویش می‌جنگد و با اعتراض خویش زنده است. اگر چنین نباشد، انتظارش دروغین است. انتظار حقیقی، همان جهاد دائمی است؛ همان مسئولیتی است که بر دوش هر انسان مؤمن نهاده شده است. و کسی که از این مسئولیت می‌گریزد، در حقیقت از انتظار نیز گریخته است.
…………………
منتظر واقعی، همواره در مرز میان امید و اعتراض زندگی می‌کند. امید است که او را از یأس می‌رهاند و اعتراض است که او را از سکون بازمی‌دارد. او نه در گذشته متوقف می‌شود و نه در اکنون منجمد، بلکه سراپا به سوی آینده می‌رود. چنین انسانی، هیچ‌گاه نمی‌پذیرد که تاریخ در نقطه‌ای بسته شده باشد.
او هرچه را هست، موقت و گذرا می‌بیند و در هر شرایطی، به دگرگونی ایمان دارد. این است معنای انتظار؛ ایستادن در برابر ظلم، برخاستن در برابر تباهی، و زیستن با امیدی که از دل اعتراض زاده می‌شود.
اگر به کتاب انتظار، مذهب اعتراض علاقه دارید، بخش معرفی برترین آثار دکتر علی شریعتی در وب‌سایت هر روز یک کتاب، شما را با سایر آثار این نویسنده نیز آشنا می‌سازد.
10 شهریور 1404
انتظار، مذهب اعتراض
«انتظار، مذهب اعتراض» اثری است از علی شریعتی (سخنران و نویسنده زاده‌ی مزینان در استان خراسان رضوی، از ۱۳۱۲ تا ۱۳۵۶) که در سال ۱۳۶۰ منتشر شده است. کتاب انتظار، مذهب اعتراض بازتعریفی انقلابی از مفهوم انتظار در اندیشه‌ی شیعی است که آن را از حالت منفعلانه به نیرویی معترض و پویا بدل می‌سازد.
درباره‌ی انتظار، مذهب اعتراض
علی شریعتی، روشنفکر دینی و اندیشمند معاصر ایران، با آثار خود تلاش کرد تا نگاهی تازه به دین، تاریخ و جامعه ارائه دهد. او می‌خواست اسلام را نه در قالبی ایستا و سنتی، بلکه به عنوان نیرویی پویا و انقلابی بازخوانی کند. یکی از مهم‌ترین نمونه‌های این تلاش، کتاب انتظار، مذهب اعتراض است. این کتاب حاصل سخنرانیِ علی شریعتی به تاریخِ ۸ آبانِ ۱۳۵۰ در حسینیه ارشاد است که صورتِ کتابی مستقل و سالِ ۱۳۶۰ به صورتِ فصلی از جلدِ ۱۹ مجموعه‌ی آثارِ شریعتی (حسین وارث آدم) منتشر شد
این کتاب به موضوعی می‌پردازد که ریشه عمیق در باور شیعی دارد: مفهوم «انتظار». شریعتی کوشیده است تا این مفهوم را از حالت منفعل و تقدیرگرایانه بیرون بکشد و آن را به‌عنوان محرک حرکت‌های اجتماعی و سیاسی بازتعریف کند.
در ذهنیت بسیاری از مردم، انتظار به معنای دست روی دست گذاشتن و چشم به راه آینده‌ای نامعلوم بودن است. شریعتی با این نگاه مرزبندی جدی می‌کند و نشان می‌دهد که چنین انتظاری، در واقع ابزاری برای استمرار سکون و پذیرش وضع موجود است.
او در برابر، نوع دیگری از انتظار را مطرح می‌کند: انتظاری پویا، فعال و معترض. به باور او، منتظر واقعی کسی نیست که خاموش و بی‌عمل بنشیند، بلکه انسانی است که در برابر بی‌عدالتی می‌ایستد و با عمل و اعتراض، راه را برای تغییر می‌گشاید.
کتاب، در فضایی نوشته شده است که جامعه ایران با بحران‌های سیاسی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کرد. بنابراین، سخن شریعتی پاسخی بود به پرسش تاریخی مردم: «چگونه می‌توان با ظلم و بی‌عدالتی مقابله کرد؟»
او انتظار را نه به‌عنوان عقب‌نشینی از تاریخ، بلکه به‌عنوان حضور در متن تاریخ معرفی می‌کند. انتظار در نگاه او، نیرویی برای نفی وضع موجود و حرکت به سوی آینده‌ای مطلوب است.
این اثر همچنین تلاشی است برای بازگرداندن روح اعتراض به آموزه‌های دینی. شریعتی نشان می‌دهد که تشیع علوی همواره بر مقاومت و قیام استوار بوده و اندیشه مهدویت، بزرگ‌ترین الهام‌بخش مبارزه با ظلم بوده است.
با نگاهی جامعه‌شناختی، شریعتی توضیح می‌دهد که چگونه مفهوم انتظار می‌تواند به نیرویی اجتماعی بدل شود. او انتظار را عامل بیداری می‌داند، نه خواب‌آلودگی؛ عاملی برای ساختن فردایی بهتر، نه توجیه امروز ناعادلانه.
کتاب به مخاطب می‌آموزد که امید و اعتراض می‌توانند هم‌زمان در دل انسان منتظر زنده باشند. امید، او را از یأس می‌رهاند و اعتراض، او را از سکون بازمی‌دارد.
در این معنا، انتظار صرفاً یک حالت درونی نیست، بلکه رویکردی عملی و اجتماعی است. انتظار یعنی نپذیرفتن شرایط موجود و تلاش برای تحقق عدالت، آزادی و کرامت انسانی.
این بازخوانی جسورانه، انتظار را از قالبی منفعلانه به مذهبی معترض و انقلابی ارتقا می‌دهد. شریعتی با این اثر نشان داد که دین می‌تواند نیرویی برای تغییر اجتماعی باشد.
از این رو، انتظار، مذهب اعتراض نه فقط یک کتاب، بلکه بیانیه‌ای فکری است؛ بیانیه‌ای برای آن‌که باورهای دینی بتوانند الهام‌بخش مبارزه‌ای آگاهانه و پویا باشند.
کتاب انتظار، مذهب اعتراض در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۲۶ است.
خلاصه‌ی مطالب انتظار، مذهب اعتراض
کتاب با نقد برداشت‌های سنتی از انتظار آغاز می‌شود. شریعتی می‌گوید این نگاه که باید در گوشه‌ای نشست و منتظر فرجی غیبی ماند، در حقیقت توجیهی برای بی‌عملی و سکوت در برابر ستم است.
او سپس میان «انتظار مثبت» و «انتظار منفی» تفاوت می‌گذارد. انتظار منفی همان سکوت و تسلیم است، اما انتظار مثبت نوعی اعتراض به وضع موجود و تلاش برای آماده کردن زمینه‌های تغییر است.
شریعتی برای توضیح این تمایز، به تاریخ شیعه رجوع می‌کند. او نشان می‌دهد که در طول تاریخ، اندیشه مهدویت الهام‌بخش قیام‌ها و جنبش‌های عدالت‌خواهانه بوده است.
در بخش بعدی، او مفهوم انتظار را به‌عنوان «نه» گفتن به وضع موجود معرفی می‌کند. کسی که منتظر است، شرایط کنونی را نمی‌پذیرد و به امید تحقق عدالت و حقیقت، دست به عمل می‌زند.
کتاب تأکید می‌کند که انتظار، برخلاف نگاه تقدیرگرایانه، مسئولیت‌زا است. منتظر واقعی کسی است که خود را در برابر تاریخ و جامعه مسئول بداند.
شریعتی با زبانی تند و شاعرانه، جامعه را از غفلت و رکود برحذر می‌دارد. او هشدار می‌دهد که اگر انتظار به رخوت و انفعال تبدیل شود، نه تنها مفید نیست بلکه مخرب است.
در ادامه، او انتظار را ترکیبی از امید و اعتراض می‌نامد. امید به آینده‌ای روشن، انسان را سرپا نگه می‌دارد و اعتراض به اکنون، او را به عمل و تلاش وامی‌دارد.
کتاب در پایان، به این نتیجه می‌رسد که انتظار، اگر درست فهمیده شود، بزرگ‌ترین نیروی محرک انسان برای آزادی و عدالت خواهد بود. چنین انتظاری، همان «مذهب اعتراض» است که در برابر همه ستم‌ها ایستاده است.
جملاتی زیبا از انتظار، مذهب اعتراض
بخش‌هایی از انتظار، مذهب اعتراض
انتظار در قاموس شیعه، تسلیم و سکوت نیست، بلکه نفی و اعتراض است. آن‌که منتظر است، هیچ‌گاه با آنچه هست کنار نمی‌آید. او نمی‌تواند با وضع موجود بسازد، زیرا ایمان دارد که این جهان باطل و ظلمانی است و باید دگرگون شود. انتظار یعنی «نه» گفتن به همه آنچه بر ضد عدالت، آزادی و حقیقت است.
انتظار یعنی نپذیرفتن. منتظر، کسی است که درونش آرام نمی‌گیرد، زیرا افق آینده در نگاهش روشن است و هیچ وضعی، هرقدر هم پایدار، برای او قطعی و جاودانه نمی‌نماید. او در همه چیز امکان تغییر و امید به دگرگونی را می‌بیند و همین است که انتظارش را به اعتراض بدل می‌سازد.
……………………….
آنچه به نام انتظار در طول تاریخ به مردم القا کرده‌اند، غالباً پوسته‌ای وارونه از حقیقت بوده است. به مردم آموخته‌اند که بنشینند و دست به دعا بردارند و چشم به آسمان بدوزند، شاید معجزه‌ای رخ دهد و نجاتی بیاید. اما انتظار حقیقی، درسی است برای برخاستن و ایستادن.
درسی است برای آماده کردن زمین، برای آبیاری بذر عدالت، برای هموار کردن راه ظهور. انتظار حقیقی، انسان را از رکود می‌رهاند و به صحنه عمل می‌کشاند. او را مسئول می‌داند؛ مسئول در برابر جامعه، در برابر تاریخ، و در برابر آینده. چنین انتظاری، نه تنها انفعال نیست، بلکه بزرگ‌ترین نیروی محرک انسان‌هاست.
……………………
منتظر، همواره معترض است. زیرا در جهانی زندگی می‌کند که سراسر پر از ظلم و بی‌عدالتی است. او در برابر این وضع، ساکت نمی‌ماند. انتظار برای او به معنای صبر منفعلانه نیست، بلکه به معنای تحمل‌ناپذیری وضع موجود است.
او صبر می‌کند، اما صبری آگاهانه؛ صبری که از دل امید برمی‌خیزد و به عمل می‌انجامد. منتظر هر روز و هر ساعت آماده است تا با عمل و جهاد خویش، سهمی در ساختن فردایی بهتر ایفا کند. او چشم به آینده دارد، اما در اکنون نیز مسئول است. او می‌داند که آینده بدون عمل امروز او ساخته نخواهد شد.
………………………..
اگر انتظار به معنای نشستن و دست از کار کشیدن باشد، نه تنها ارزشی ندارد بلکه خطری بزرگ است. چنین انتظاری، انسان‌ها را از مسئولیت خالی می‌کند و آن‌ها را در برابر ظلم بی‌دفاع می‌سازد. اما انتظار به معنای حقیقی‌اش، نیرویی برای اعتراض و مقاومت است.
در این نگاه، هر انسان مؤمن موظف است با عمل خویش در برابر فساد و تباهی بایستد و جهان را برای عدالت آماده کند. چنین انسانی، نه مأیوس است و نه سازش‌کار؛ او معترضی است امیدوار، و امیدواری است معترض. او در همین دوگانه زنده است: امید به آینده و اعتراض به اکنون.
………………………
چه بسیار کسانی که انتظار را به مردم آموختند تا آنان را خاموش و منفعل نگه دارند. به آنان گفتند: صبر کنید، دعا کنید، بسوزید و بسازید، آینده‌ای خواهد آمد و شما را خواهد رهانید. اما این سخن، جز دروغی آرام‌بخش نبود. حقیقت انتظار، آمادگی است، حرکت است، قیام است.
انتظار، آن است که انسان بار مسئولیت آینده را بر دوش گیرد، خود را آماده سازد، دست به کار شود و لحظه‌به‌لحظه در ساختن فردا سهم بگیرد. انتظار، نه چشم به راه بودن، که چشم در راه داشتن است؛ نه به تماشای آینده نشستن، که به ساختن آینده برخاستن.
…………………
در مذهب اعتراض، انسان هرگز به وضع موجود تن نمی‌دهد. او نمی‌تواند تماشاچی بماند. کسی که انتظار را به‌درستی فهمیده باشد، هر روز و هر لحظه آماده است، زیرا فردا برای او رؤیایی موهوم نیست، بلکه واقعیتی است که باید ساخته شود.
او با ایمان خویش زندگی می‌کند، با امید خویش می‌جنگد و با اعتراض خویش زنده است. اگر چنین نباشد، انتظارش دروغین است. انتظار حقیقی، همان جهاد دائمی است؛ همان مسئولیتی است که بر دوش هر انسان مؤمن نهاده شده است. و کسی که از این مسئولیت می‌گریزد، در حقیقت از انتظار نیز گریخته است.
…………………
منتظر واقعی، همواره در مرز میان امید و اعتراض زندگی می‌کند. امید است که او را از یأس می‌رهاند و اعتراض است که او را از سکون بازمی‌دارد. او نه در گذشته متوقف می‌شود و نه در اکنون منجمد، بلکه سراپا به سوی آینده می‌رود. چنین انسانی، هیچ‌گاه نمی‌پذیرد که تاریخ در نقطه‌ای بسته شده باشد.
او هرچه را هست، موقت و گذرا می‌بیند و در هر شرایطی، به دگرگونی ایمان دارد. این است معنای انتظار؛ ایستادن در برابر ظلم، برخاستن در برابر تباهی، و زیستن با امیدی که از دل اعتراض زاده می‌شود.
اگر به کتاب انتظار، مذهب اعتراض علاقه دارید، بخش معرفی برترین آثار دکتر علی شریعتی در وب‌سایت هر روز یک کتاب، شما را با سایر آثار این نویسنده نیز آشنا می‌سازد.
کتاب‌های پیشنهادی:
توسط: علی معاصر
دسته‌ها: ادبیات ایران، مذهبی
۰ برچسب‌ها: ادبیات ایران، علی شریعتی، معرفی کتاب، هر روز یک کتاب