«سنت و مدرنیته» با نام کامل «سنت و مدرنیته: ریشه‌یابی علل ناکامی اصلاحات و نوسازی سیاسی در ایران عصر قاجار» اثری است از صادق زیبا کلام (استاد دانشگاه تهران، متولد ۱۳۲۷) که در سال ۱۳۷۹ منتشر شده است. این کتاب به تحلیل جریانات سیاسی و اجتماعی ایران در عصر قاجار و علل شکست آن‌ها در رسیدن به مقاصد خود پرداخته است.
درباره‌ی سنت و مدرنیته
نویسندگان متعددی درباره‌ی زوایای پیدا و پنهان حکومت قاجار نوشته‌اند و منابع تاریخی و پژوهشی زیادی درباره‌ی این سلسله وجود دارد. صادق زیباکلام نویسنده‌ی کتاب سنت و مدرنیته در نگارش این اثر از تکرار مکررات یک و نیم قرن حکومت قاجارها و فرضیه‌های توطئه دوری جسته و رویکردی پرسش‌گرانه نسبت به جریانات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این دوره داشته است. بحث اصلی این کتاب تجزیه و تحلیل و کالبدشکافی این دوره تاریخی است.
دکتر صادق زیبا کلام، در کتاب سنت و مدرنیته، این بازه ی صد و پنجاه ساله از تاریخ سرزمین مان را از جنبه های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بررسی می کند. آنچه نویسنده بیش از همه در این کتاب مورد هدف قرار داده است، جنبش های اجتماعی و خیزش های مردمی و آشنایی تدریجی آنان با سنت و فرهنگ غربی است.
تصور غالب در مورد این دوره ی تاریخی، خفقان و عقب ماندگی و ایستا بودن آن است اما دکتر زیبا کلام با تبیین اصلاحات صورت گرفته، تصویری واقعی تر از ایران در قرن نوزدهم به خواننده نشان می دهد.
بحث اصلی این کتاب تجزیه‌وتحلیل و کالبدشکافی این تلاش‌هاست؛ اینکه چگونه به وجود آمدند، چرا به وجود آمدند، هدفشان چه بود، سرنوشتشان به کجا انجامید و مهم‌تر از همه، اینکه چرا نتوانستند به نتیجه رسیده و موفق شوند. این تلاش‌ها در مجموع به چهار جریان اصلی تقسیم شده‌اند: ۱- اصلاحات عباس میرزا ۲ – اصلاحات امیرکبیر ۳- اصلاحات عصر سپهسالار و بالاخره مهم‌تر از همه ۴- نهضت مشروطه.
کتاب سنت و مدرنیته در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۸۳ با بیش از ۱۶۶ رای و ۲۲ نقد و نظر است.
فهرست مطالب سنت و مدرنیته
کتاب سنت و مدرنیته دارای ۹ فصل است. جهت مطالعه بیشتر، در انتهای کتاب، فهرست منابع فارسی و انگلیسی نیز آورده شده است:
- فصل اول: ایران در آستانه قرن نوزدهم
- فصل دوم: علل بقای قاجارها
- فصل سوم: مذهب و قاجارها
- فصل چهارم: زمینه‌های پیدایش نارضایتی از قاجارها
- فصل پنجم: پیدایش فکر تغییر و ضرورت ایجاد اصلاحات
- فصل ششم: اصلاحات عصر سپهسالار
- فصل هفتم: اصلاحات از برون و پیدایش نهضت مشروطه
- فصل هشتم: انقلاب مشروطه
- فصل نهم: عدم موفقیت مشروطه
بخشی از سنت و مدرنیته
شناخت یا آگاهی از ایران قرن سیزدهم هجری (قرن نوزدهم میلادی) همانند شعر حافظ سهل و ممتنع است. از یک سو سهل است چون شناخت جامعه‌ای می‌باشد بسیار ساده و عقب‌مانده و از سویی دیگر ممتنع است چون درک واقعی اسباب و علل به‌وجودآمدن این عقب‌ماندگی بسیار پیچیده است؛ به‌علاوه فقدان آمار، ارقام و منابع این شناخت را دشوارتر نیز می‌سازد.
از این دو مشکل اساسی، اولی، یعنی اسباب و علل عقب‌ماندگی ایران، کم‌وبیش همچنان پای برجای‌مانده است. اما اشکال دوم، یعنی فقدان اطلاعات، به کمک گزارشات رسمی، سفرنامه‌ها و آثار و منابع اروپاییانی که در قرن نوزدهم به ایران مسافرت نموده‌اند تا حدودی رفع شده است. به کمک این منابع، دسته دومی از غربیان، یعنی اساتید، پژوهشگران، مستشرقین و ایران‌شناسان توانسته‌اند به شناخت ما از ایران مقارن با به قدرت رسیدن قاجارها کمک زیادی نمایند.
اگر بررسی و شناخت ایران در ابتدای به قدرت رسیدن قاجارها به دلیل فقدان آمار و اطلاعات دقیق دشوار است، در عوض بررسی ایران در اواخر عصر قاجارها تا حدود زیادی سهل‌تر است. زیرا برخلاف دوره اول در یکی دو دهه پایانی عصر قاجار از منابع اولیه و آثار خوبی برخورداریم. از جمله دلایل اهمیت این آثار آن است که برخلاف آثار و منابع بعدی که در ایران انتشاریافته (بالاخص بعد از انقلاب اسلامی)، کمتر متأثر از دیدگاه‌های خطی و ایدئولوژیک می‌باشند.
همان‌طور که گفته شد، در خصوص ایران اوائل قرن نوزدهم ما بیشتر متکی به اطلاعات غربیان هستیم. از مجموعه اطلاعاتی که آنان در اختیارمان می‌گذارند
می‌توان ویژگی‌های ایران آن عصر را به سه بخش اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تقسیم نمود. ایران در آستانه قرن نوزدهم دارای ۵ الی ۶ میلیون نفر جمعیت بود. بین نصف تا یک‌سوم این جمعیت صحرانشین بوده و در قالب ده‌ها ایل و طایفه بزرگ و کوچک در مناطق شمال، غرب و جنوب غربی ایران پراکنده شده بودند. مابقی جمعیت ایران در شهرها و روستاها سکونت داشتند.
اگر به کتاب سنت ومدرنیته علاقه دارید، می‌توانید با مراجعه به بخش معرفی آثار صادق زیباکلام با سایر آثار این نویسنده آشنا شوید. به علاوه، در بخش‌های معرفی برترین آثار سیاسی و معرفی بهترین آثار دارای مضامین جامعه‌شناسی می‌توانید نمونه‌های بیشتری از این نوع آثار را بیابید.
11 آبان 1401
سنت و مدرنیته
«سنت و مدرنیته» با نام کامل «سنت و مدرنیته: ریشه‌یابی علل ناکامی اصلاحات و نوسازی سیاسی در ایران عصر قاجار» اثری است از صادق زیبا کلام (استاد دانشگاه تهران، متولد ۱۳۲۷) که در سال ۱۳۷۹ منتشر شده است. این کتاب به تحلیل جریانات سیاسی و اجتماعی ایران در عصر قاجار و علل شکست آن‌ها در رسیدن به مقاصد خود پرداخته است.
درباره‌ی سنت و مدرنیته
نویسندگان متعددی درباره‌ی زوایای پیدا و پنهان حکومت قاجار نوشته‌اند و منابع تاریخی و پژوهشی زیادی درباره‌ی این سلسله وجود دارد. صادق زیباکلام نویسنده‌ی کتاب سنت و مدرنیته در نگارش این اثر از تکرار مکررات یک و نیم قرن حکومت قاجارها و فرضیه‌های توطئه دوری جسته و رویکردی پرسش‌گرانه نسبت به جریانات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این دوره داشته است. بحث اصلی این کتاب تجزیه و تحلیل و کالبدشکافی این دوره تاریخی است.
دکتر صادق زیبا کلام، در کتاب سنت و مدرنیته، این بازه ی صد و پنجاه ساله از تاریخ سرزمین مان را از جنبه های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بررسی می کند. آنچه نویسنده بیش از همه در این کتاب مورد هدف قرار داده است، جنبش های اجتماعی و خیزش های مردمی و آشنایی تدریجی آنان با سنت و فرهنگ غربی است.
تصور غالب در مورد این دوره ی تاریخی، خفقان و عقب ماندگی و ایستا بودن آن است اما دکتر زیبا کلام با تبیین اصلاحات صورت گرفته، تصویری واقعی تر از ایران در قرن نوزدهم به خواننده نشان می دهد.
بحث اصلی این کتاب تجزیه‌وتحلیل و کالبدشکافی این تلاش‌هاست؛ اینکه چگونه به وجود آمدند، چرا به وجود آمدند، هدفشان چه بود، سرنوشتشان به کجا انجامید و مهم‌تر از همه، اینکه چرا نتوانستند به نتیجه رسیده و موفق شوند. این تلاش‌ها در مجموع به چهار جریان اصلی تقسیم شده‌اند: ۱- اصلاحات عباس میرزا ۲ – اصلاحات امیرکبیر ۳- اصلاحات عصر سپهسالار و بالاخره مهم‌تر از همه ۴- نهضت مشروطه.
کتاب سنت و مدرنیته در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۸۳ با بیش از ۱۶۶ رای و ۲۲ نقد و نظر است.
فهرست مطالب سنت و مدرنیته
کتاب سنت و مدرنیته دارای ۹ فصل است. جهت مطالعه بیشتر، در انتهای کتاب، فهرست منابع فارسی و انگلیسی نیز آورده شده است:
بخشی از سنت و مدرنیته
شناخت یا آگاهی از ایران قرن سیزدهم هجری (قرن نوزدهم میلادی) همانند شعر حافظ سهل و ممتنع است. از یک سو سهل است چون شناخت جامعه‌ای می‌باشد بسیار ساده و عقب‌مانده و از سویی دیگر ممتنع است چون درک واقعی اسباب و علل به‌وجودآمدن این عقب‌ماندگی بسیار پیچیده است؛ به‌علاوه فقدان آمار، ارقام و منابع این شناخت را دشوارتر نیز می‌سازد.
از این دو مشکل اساسی، اولی، یعنی اسباب و علل عقب‌ماندگی ایران، کم‌وبیش همچنان پای برجای‌مانده است. اما اشکال دوم، یعنی فقدان اطلاعات، به کمک گزارشات رسمی، سفرنامه‌ها و آثار و منابع اروپاییانی که در قرن نوزدهم به ایران مسافرت نموده‌اند تا حدودی رفع شده است. به کمک این منابع، دسته دومی از غربیان، یعنی اساتید، پژوهشگران، مستشرقین و ایران‌شناسان توانسته‌اند به شناخت ما از ایران مقارن با به قدرت رسیدن قاجارها کمک زیادی نمایند.
اگر بررسی و شناخت ایران در ابتدای به قدرت رسیدن قاجارها به دلیل فقدان آمار و اطلاعات دقیق دشوار است، در عوض بررسی ایران در اواخر عصر قاجارها تا حدود زیادی سهل‌تر است. زیرا برخلاف دوره اول در یکی دو دهه پایانی عصر قاجار از منابع اولیه و آثار خوبی برخورداریم. از جمله دلایل اهمیت این آثار آن است که برخلاف آثار و منابع بعدی که در ایران انتشاریافته (بالاخص بعد از انقلاب اسلامی)، کمتر متأثر از دیدگاه‌های خطی و ایدئولوژیک می‌باشند.
همان‌طور که گفته شد، در خصوص ایران اوائل قرن نوزدهم ما بیشتر متکی به اطلاعات غربیان هستیم. از مجموعه اطلاعاتی که آنان در اختیارمان می‌گذارند
می‌توان ویژگی‌های ایران آن عصر را به سه بخش اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تقسیم نمود. ایران در آستانه قرن نوزدهم دارای ۵ الی ۶ میلیون نفر جمعیت بود. بین نصف تا یک‌سوم این جمعیت صحرانشین بوده و در قالب ده‌ها ایل و طایفه بزرگ و کوچک در مناطق شمال، غرب و جنوب غربی ایران پراکنده شده بودند. مابقی جمعیت ایران در شهرها و روستاها سکونت داشتند.
اگر به کتاب سنت ومدرنیته علاقه دارید، می‌توانید با مراجعه به بخش معرفی آثار صادق زیباکلام با سایر آثار این نویسنده آشنا شوید. به علاوه، در بخش‌های معرفی برترین آثار سیاسی و معرفی بهترین آثار دارای مضامین جامعه‌شناسی می‌توانید نمونه‌های بیشتری از این نوع آثار را بیابید.
کتاب‌های پیشنهادی:
توسط: علی معاصر
دسته‌ها: ادبیات ایران، تاریخ، جامعه‌شناسی، سیاسی
۰ برچسب‌ها: ادبیات ایران، صادق زیباکلام، معرفی کتاب، هر روز یک کتاب