خواب در باغ گیلاس

«خواب در باغ گیلاس» اثری است از ازهر جرجیس (نویسنده‌ی عراقی، متولد ۱۹۷۳) که در سال ۲۰۱۹ منتشر شده است. این کتاب به روایت ماجرای مهاجری عراقی می‌پردازد که نامه‌ای برای برگشت به بغداد دریافت می‌کند.

درباره‌ی خواب در باغ گیلاس

تاریخ خاورمیانه‌ی خون و مصیبت، نشانمان می‌دهد که عقلانیت، رادیکال‌ترین رفتار انسانی‌ست وگرنه هزاران سال کشتار و نسل‌کشی، راه انداختن جوی و رود خون، تجاوز و تعدی و حمله‌های انتحاری که کار هر روزه‌ی عده‌ی زیادی در این جغرافیا بوده و هنوز هم هست!

در میان این بلبشو و میل جنون‌آمیز به کشتن به نام خدا، انگار خرد ناب ادبیات نفس به نفس احساسات عمیق انسان هنرمندکه نگاه و منظرش به قلبی‌ست که در سینه می‌تپد، تنها نجات‌دهنده است؛ کتاب «خواب در باغ گیلاس» یکی از همان نمونه‌های حی و حاضری‌ست که می‌توان به آن رجوع کرد، برای فهم و شناخت هرآن‌چه در این خاورمیانه بر ما گذشته و می‌گذرد و آن‌چه می‌شد و می‌شود که به آن دست یازیم.

ازهر جرجیس عراقی در این رمان درخشان، از زیستن در سرزمینش تا رفتن به سویی دیگر و درنهایت سکنی در بی‌وطنی نوشته و در روایتی سرشار از خیال و سیالیت، ریشه‌های این حجم از نزاع بر سر قوم و نژاد و مذهب را هویدا کرده است. خواب در باغ گیلاس نه فقط داستان مهاجرت از شرق به غرب و روایت رویاهای ازدست‌شده و جنگ بر سر خدایی‌ست که کمی با خدای دیگری متفاوت است، بلکه نقب زدن به ریشه‌های فکری و روانی حاصل از فرهنگ، جغرافیا و تاریخ مردمان در این سو و آن‌سوی آب‌ها هم هست که خواندن و مداقه در آن را، با اندوه تمام، جذاب‌تر هم می‌کند.

رمان خواب در باغ گیلاس  از طریق تکنیک‌های روایی درخشان، اتفاقاتی را که پس از سال ۲۰۰۳ پس از میلاد در عراق رخ داد را بررسی می‌کند و پرسش‌های جسورانه‌ای را درباره ریشه‌های خشونت و افراط‌گرایی در آنجا مطرح می‌کند.

گاهی مرگ صبر نمی‌کند تا در انتهای زندگی سراغ آدم بیاید؛ بلکه ناگهان در میانه‌ی زندگی و چه بسا در اوج آن سروکله‌اش پیدا می‌شود. ازهر جرجیس در کتاب صوتی خواب در باغ گیلاس، راوی زندگی مردمان سرزمینی است که به حضور مرگ در لحظه‌لحظه‌ی زندگی‌شان عادت دارند. این رمان در سال ۲۰۲۰ به لیست بلند جایزه‌ی بین‌المللی ادبیات داستانی عرب (بوکر عربی) راه یافت.

کتاب خواب در باغ گیلاس در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۹۲ با بیش از ۷۴۲ رای و ۲۲۴ نقد و نظر است. این کتاب در ایران با ترجمه‌ای از محمد حزبایی‌زاده به بازار عرضه شده است.

داستان خواب در باغ گیلاس

این کتاب داستان یک مهاجر عراقی ساکن یکی از کشورهای اروپایی را روایت می‌کند که روزی نامه‌ای دریافت می‌کند که از او دعوت می‌کند فوراً به بغداد بیاید. پس از دانستن دلایل دعوت، استعفای خود را از کار ارائه می کند و به آنجا باز می گردد و مشتی سال های سنگین تبعید را پشت سر می گذارد.

به محض ورود به بغداد، او شروع به جستجو برای عبیر، خبرنگار خبرگزاری بی‌بی‌سی می‌کند که به او در سفرش برای کشف سرنوشتی نامعلوم کمک می‌کند. وقایع رمان در سفری لذت بخش که در بسیاری ازتضادها و شگفتی‌ها پوشانده شده است پیش می رود و در هم تنیده می شود.

بخشی از خواب در باغ گیلاس

کیف را در بغلم گذاشتم و بین دو ورّاج چپیدم که عینهو دیزل، پشتِ هم سیگار دود می‌کردند. فاصله بین بغداد تا حِلّه زیاد نیست، اما راه ارتباطی ناامن بود. این را قبلاً سهیل هم گفته بود و راننده‌ی وَن که موقع دنده عوض کردن و زیاد کردن سرعت، ماجراهای زیادی از قتل‌های فرقه‌ای تعریف کرد.

به صحبت‌های راننده‌ی ماجراجو و دو مرد ورّاج بغل‌دستم گوش می‌دادم و داستان‌هایی که درباره‌ی نقاب‌پوش‌ها می‌گفتند؛ که ناگهان مانند گرگ‌های گرسنه سر راه سبز می‌شوند و کمین‌هایی که خیلی حرفه‌ای در راه مسافران می‌کارند. اما من آن‌قدر که نگران شناسایی نشدن جنازه‌ی پدرم بودم، از افتادن در کمین نمی‌ترسیدم. آن‌جا باید عبیر را می‌دیدم. بدون شک او می‌توانست به من کمک کند.

 

اگر به کتاب خواب در باغ گیلاس علاقه دارید، می‌توانید با مراجعه به بخش معرفی برترین رمان‌های جهان در وب‌سایت هر روز یک کتاب، با دیگر نمونه‌های مشابه نیز آشنا شوید.