تاریخ

«تاریخ» اثری است از الزا مورانته (نویسنده‌ی اهل ایتالیا، از ۱۹۱۲ تا ۱۹۸۵) که در سال ۱۹۷۴ منتشر شده است. این رمان روایتی از زندگی یک زن ایتالیایی و فرزندش در دوران جنگ جهانی دوم و پس از آن است که با تلفیق داستان شخصی و واقعیت‌های تاریخی، تأثیر جنگ و تحولات اجتماعی را بر زندگی افراد عادی به تصویر می‌کشد.

درباره‌ی کتاب تاریخ

کتاب تاریخ (به ایتالیایی La Storia) نوشته‌ی الزا مورانته که در سال ۱۹۷۴ منتشر شد، یکی از مهم‌ترین آثار ادبی قرن بیستم است که ترکیبی از داستان شخصی و تاریخ اجتماعی را در هم می‌آمیزد. این رمان با روایت زندگی یک زن به نام «آیدا» در پس‌زمینه جنگ جهانی دوم و پس از آن، تلاش می‌کند تا تأثیرات جنگ و تحولات اجتماعی را بر زندگی افراد معمولی به تصویر بکشد. مورانته در این کتاب مهارت بی‌نظیری در ایجاد تصاویری زنده و پر جزئیات از دوران تاریک تاریخ ایتالیا دارد.

نویسنده در کتاب خود با استفاده از تکنیک‌های مختلف ادبی، دنیای پیچیده و پر از تضادهای انسانی را خلق می‌کند. ساختار روایی کتاب به گونه‌ای است که از زاویه دید سوم شخص و گاهی اول شخص روایت می‌شود و این نوع دیدگاه‌ها به خواننده اجازه می‌دهند تا نه تنها به عمق ذهن شخصیت‌ها نفوذ کند بلکه از منظر تاریخ‌نگاری نیز به تحلیل وقایع پرداخته شود.

یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی این اثر، ترکیب واقعیت تاریخی با داستان‌های شخصی است. مورانته به شیوه‌ای ماهرانه، شخصیت‌هایی را معرفی می‌کند که نه تنها با شرایط جنگ و فقر دست و پنجه نرم می‌کنند، بلکه درگیر مشکلات داخلی خود نیز هستند. به این ترتیب، تاریخ به عنوان زمینه‌ای برای بحران‌های فردی و انسانی در نظر گرفته می‌شود و این نگرش بر غنای داستان می‌افزاید.

آیدا، شخصیت اصلی رمان، نماد انسان‌های آسیب‌دیده از جنگ و تحولات اجتماعی است. او به عنوان یک زن در دوران جنگ و پس از آن، با چالش‌های بسیاری روبه‌روست، از جمله فقر، تنهایی و مبارزه برای بقا. مورانته با دقت و ظرافت وضعیت زنان را در جامعه‌ای تحت سلطه جنگ و تغییرات سیاسی نشان می‌دهد و نقش آن‌ها را در این تحولات به چالش می‌کشد. در واقع، کتاب تاریخ نه تنها یک روایت از دوران جنگ است، بلکه بررسی وضعیت زنان در آن دوران را نیز در بر می‌گیرد.

نکته دیگری که مورانته در این رمان به آن توجه دارد، مسئله هویت و تعلق است. شخصیت‌های رمان در جستجوی هویتی مستقل و متمایز از محیط‌های تاریخی و اجتماعی خود هستند. این جستجو برای هویت، همچنان که در سطح فردی نمود دارد، در سطح اجتماعی نیز انعکاس می‌یابد. افراد در این دنیای جنگ‌زده، در جستجوی معنای زندگی و جایگاه خود در تاریخ هستند.

مورانته در استفاده از زبان نیز مهارت بسیاری دارد. نوشتار او پیچیده و عمیق است، اما در عین حال جذاب و خواندنی می‌باشد. او از توصیفات دقیق و تصاویر بصری قوی استفاده می‌کند که به خلق دنیای داستانی کمک می‌کند. این زبان غنی و پر از جزئیات، به روایت‌های فردی و اجتماعی اهمیت ویژه‌ای می‌دهد و خواننده را در جریان تحولات عاطفی و اجتماعی شخصیت‌ها قرار می‌دهد.

از نظر ساختاری، رمان دارای جنبه‌هایی است که ممکن است برای برخی از خوانندگان پیچیده به نظر برسد. تغییرات مکرر در نقطه‌نظرهای راوی و نیز روند کند روایت در برخی بخش‌ها، ممکن است موجب سردرگمی یا کند شدن حرکت داستان شود. این ویژگی‌ها در عین حال که عمق بیشتری به داستان می‌دهند، برای برخی خوانندگان ممکن است از جذابیت روایت بکاهند.

از سوی دیگر، یکی از نکات ضعف کتاب تاریخ این است که در برخی مواقع، در پرداخت به تاریخ و سیاست‌های اجتماعی، کمی عمومی و کلی به نظر می‌رسد. ممکن است برخی خوانندگان احساس کنند که مورانته بیشتر به وضعیت انسانی و فردی شخصیت‌ها پرداخته و تحولات بزرگ‌تر اجتماعی و سیاسی را تنها در سطحی کلی و عمومی مطرح کرده است. این جنبه ممکن است باعث شود که رمان از نظر تحلیل‌های سیاسی و اجتماعی نتواند به اندازه کافی عمیق شود.

در عین حال، نقطه‌قوت اصلی کتاب در توانایی مورانته در نمایش پیچیدگی‌های روحی و روانی شخصیت‌ها نهفته است. هر یک از شخصیت‌ها در برخورد با بحران‌های شخصی و اجتماعی، به نوعی خود را درگیر فرآیندهای داخلی می‌بینند که به درک بهتر وضعیت انسانی در دوران جنگ و پس از آن کمک می‌کند.

پایان کتاب نیز قابل توجه است. مورانته در انتهای داستان به شکلی هوشمندانه به سرنوشت شخصیت‌ها پرداخته و خواننده را با پرسش‌هایی درباره زندگی، تاریخ و معنای آن‌ها رها می‌کند. این نوع پایان‌بندی باز، یکی از ویژگی‌های جذاب و در عین حال چالش‌برانگیز رمان است.

در نهایت، کتاب تاریخ الزا مورانته یک اثر ادبی برجسته است که تاریخ، انسانیت و روابط فردی را در یک قالب پیچیده و قدرتمند به تصویر می‌کشد. این رمان علاوه بر اینکه به عنوان یک روایت تاریخی خوانده می‌شود، به تحلیل وضعیت روحی و روانی شخصیت‌ها در مواجهه با شرایط بحرانی نیز می‌پردازد و در این زمینه یک اثر ماندگار در ادبیات جهان به شمار می‌آید.

به طور کلی، تاریخ یکی از آن آثار است که می‌تواند خواننده را به تفکر و تأمل عمیق وادار کند و در عین حال به دلیل ساختار غنی و زبان زیبا، تجربه‌ای شگرف از دنیای جنگ و تحولات آن را به ارمغان می‌آورد.

رمان تاریخ در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۴.۳۱ با بیش از ۹۴۰۰ رای و ۸۳۰ نقد و نظر است. این کتاب در ایران با ترجمه‌ای از منوچهر افسری و تحت عنوان «داستان زندگی یک زن: تاریخ» منتشر شده است.

داستان کتاب تاریخ

رمان تاریخ به قلم الزا مورانته داستان زندگی یک زن به نام آیدا است که در دوران جنگ جهانی دوم و پس از آن، در ایتالیا با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند. آیدا که در آغاز داستان یک زن جوان و آسیب‌پذیر است، به تنهایی و با مشکلات مالی زیاد زندگی می‌کند. او در دوران جنگ، با یکی از سربازان آلمانی به نام «هانس» رابطه‌ای عاشقانه برقرار می‌کند، اما پس از پایان جنگ، هانس ناپدید می‌شود و آیدا تنها و باردار می‌ماند.

آیدا فرزند خود را به نام «الیسو» به دنیا می‌آورد و به رغم شرایط سخت جنگ و فقر، تمام تلاش خود را می‌کند تا فرزندش را بزرگ کند. در همین دوران، آیدا با یک مرد دیگر به نام «مائوریتزیو» آشنا می‌شود، که در حقیقت مردی است که گذشته‌اش، همانند آیدا، آکنده از شکست‌ها و تراژدی‌هاست. رابطه آیدا و مائوریتزیو به‌تدریج توسعه می‌یابد، اما این رابطه نیز به علت مشکلات و اختلافات شخصیت‌ها به ثبات نمی‌رسد.

در این رمان، مورانته به شکلی عمیق‌تر به چالش‌های اجتماعی و فردی زنان در دوران پس از جنگ پرداخته است. آیدا نه تنها باید با دشواری‌های زندگی مواجه شود، بلکه باید در برابر تحولات اجتماعی و تاریخی نیز ایستادگی کند. در عین حال، داستان به تدریج نمایانگر جستجوی هویت و معنا در میان افرادی است که در دنیای پر از بحران‌های پس از جنگ به سر می‌برند.

آیدا در مواجهه با فقر، مشکلات روحی و روانی ناشی از جنگ و همچنین مسئولیت مادری، به تدریج از درون شکسته می‌شود، اما در عین حال به نوعی رشد درونی نیز دست می‌یابد. او در جستجوی راهی برای بازسازی زندگی خود و همچنین تربیت فرزندش است، در حالی که همچنان با خاطرات تلخ گذشته دست و پنجه نرم می‌کند.

رمان تاریخ در عین حال که یک داستان فردی و خانوادگی است، به نوعی تصویری از وضعیت اجتماعی و سیاسی ایتالیا در دوران پس از جنگ به دست می‌دهد. این شرایط، علاوه بر اینکه بر زندگی آیدا و سایر شخصیت‌های داستان تأثیر می‌گذارد، به طور ضمنی چالش‌های بزرگتری را برای افراد جامعه‌ای که درگیر جنگ و تحولات آن هستند، به نمایش می‌گذارد.

یکی از جنبه‌های مهم داستان، رابطه آیدا با شخصیت‌هایی چون الیسو و مائوریتزیو است که در نهایت بر سرنوشت او تأثیر می‌گذارند. این روابط، به ویژه رابطه مادر و فرزند، در مرکز داستان قرار دارند و نویسنده تلاش می‌کند تا پیچیدگی‌های این روابط را در قالب یک رمان تاریخی به نمایش بگذارد.

در ادامه، شخصیت‌های دیگر نیز وارد داستان می‌شوند و هر یک به نحوی به تکمیل تصویر کلی داستان کمک می‌کنند. هر شخصیت در این رمان نماینده‌ی بخشی از جامعه‌ای است که تحت تأثیر جنگ و بحران‌های تاریخی قرار گرفته است و در نهایت، مورانته از این طریق سعی دارد تا تاریخ را از زاویه دید شخصیت‌های مختلف روایت کند.

پایان داستان نیز به شکلی پیچیده و تلخ به سرانجام می‌رسد. آیدا پس از سال‌ها مبارزه با سرنوشت، همچنان در جستجوی معنا و هویت خود است. این جستجو، نمادی از تلاش انسان‌ها برای یافتن جایگاه خود در تاریخ و تحولات آن است.

بخش‌هایی از کتاب تاریخ

 هر شخصی، حتی کم هوش ترین آدم ها و یا پست ترین طردشدگان، از دوران کودکی به بعد، تفسیری از جهان را برای خود در نظر می گیرد. و با این تفسیر به زندگی خود ادامه می دهد. و بدون آن، شخص در دیوانگی غرق خواهد شد.

………………..

 سرنوشت چقدر عجیب و غریب است. من با مردی هشت سال جوانتر از خودم ازدواج کردم، و طبق قوانین طبیعت، این من بودم که باید اول می مردم درحالی که او در کنار بستر من نشسته بود. اما در عوض، سرنوشتم این بود که شاهد مرگ او باشم.

………………..

 بدترین خشونت در مقابل انسان، تحقیر عقل و خرد اوست.

………………..

زیر آسمان کبود یکی بود یکی نبود. در عصر جدید نیز مانند همه سده‌ها و هزاره‌های گذشته، پاشنه جهان همچنان بر همان اصل معروف و تغییرناپذیر دینامیسم تاریخ می‌چرخد: قدرت نصیب عده ای انگشت شمار و اسارت سهم خیل بیشمار. از نظام داخلی جوامع گرفته ( در حال حاضر تحت سلطه «قوا»ی موسوم به سرمایه داری) تا نظام خارجی جوامع ( تحت سلطه امپریالیسم) همه در ید «قدرت» چند دولت است که عملاً دنیا را به صورت متصرفات ارضی بین خود تقسیم کرده اند و همگی از این اصل پیروی می کنند.

در بین شان ایتالیا از همه تازه نفس تر است و آرزوی قدرت بزرگ شدن در سر می پروراند و برای عقب نماندن از قافله از هم اکنون با توسل به زور اسلحه بر چند کشور بیگانه که از او ضعیف ترند ـ مسلط شده و برای خود متصرفات ارضی به هم رسانیده است که هنوز نمی توان آنها را قلمرو نفوذ نامید.

قدرتهای بزرگ، با همه رقابتهای تهدید آمیز و مسلحانه بین خودشان هر بار برای دفاع از منافع مشترک، در بلوکهای جداگانه گرد هم می آیند. که منظور اصلی شان دفاع از منافع «قوا»ی سرمایه داری در داخل است.

اما برای توده بیشمار مردم محکوم به اسارت ابدی که بدون داشتن هیچگونه سهمی از قدرت در خدمت به آنان می کوشند، این منافع هر بار با توسل به آرمان طلبی های انتزاعی و بنا به مصلحت های سیاست تبلیغاتی وقت به رنگی درمی آیند و اسمی به خود می گیرند. این بار، یعنی در دهه های نخستین قرن، نام وطن جای اسم اعظم را گرفته است.

 

اگر به کتاب تاریخ علاقه دارید، بخش معرفی برترین رمان‌های تاریخی در وب‌سایت هر روز یک کتاب، شما را با سایر آثار مشابه نیز آشنا می‌سازد.