دنیای سوفی

«دنیای سوفی» اثری است از یوستین گردر (نویسنده‌ی نروژی، متولد ۱۹۵۲) که در سال ۱۹۹۱ منتشر شده است. این کتاب در قالب یک داستان و به زبانی ساده تاریخ فلسفه را برای نوجوانان و بزرگسالان روایت می‌کند.

درباره‌ی دنیای سوفی

دنیای سوفی یک رمان فلسفی اثر یوستین گردر نویسنده‌ی نروژی است که چاپ اوّل آن در سال ۱۹۹۱ میلادی در نروژ منتشر شد. این اثر داستانی است که تاریخ فلسفه را به زبان ساده برای نوجوانان تشریح می‌کند.

این کتاب تاکنون به ۵۹ زبان برگردانده شده و بیش از ۴۰ میلیون نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رفته‌است.هم‌چنین علاوه بر نوجوانان، توجه بزرگسالان را هم به‌خود جلب کرده‌است. با اقتباس از کتاب دنیای سوفی فیلمی با همین نام و بازی رایانه‌ای نیز به همین نام ساخته شده‌است.

یوستین گردر در رشته‌ی فلسفه، الهیات و ادبیات از دانشگاه اسلو فارغ‌التحصیل شد و سپس به مدّت ده‌سال به‌تدریس «تاریخ عقاید» در دبیرستان‌ها پرداخت و پیوسته در فکر متن فلسفی ساده‌ای بود که به درد شاگردان جوانش بخورد و چون متن مناسبی نیافت نهایتاً کتاب دنیای سوفی را در سال ۱۹۹۱ نوشت.

یوستین گردر استاد ساده نویسی و ایجاز است. او سه هزار سال اندیشه را در ۶۰۰ صفحه گنجانده  و زیرکانه از قول گوته می گوید: کسی که از سه هزار سال بهره نگیرد تنگدست به سر میبرد. او خیلی راحت مباحث پیچیدۀ فلسفه‌ی غرب را بی آنکه مبتذل شود به زبان ساده و شیوا و همه فهم بیان می کند.

این متنی است که پشت جلد کتاب دنیای سوفی به چاپ رسیده تا مخاطب با خواندن آن به مطالعه هر چه سریعتر کتاب تشویق شود. این متن می تواند تلنگری باشد برای کسانی که خواندن در مورد فلسفه را همیشه به تعویق می انداختند و مطالعه آن را سخت و دشوار به حساب  می آوردند!

کتاب دنیای سوفی در وب‌سایت goodreads دارای امتیاز ۳.۹۵ با بیش از ۲۳۹ هزار رای و ۱۳ هزار نقد و نظر است.

در ایران این کتاب را نخستین بار حسن کامشاد به فارسی ترجمه و نشر نیلوفر منتشر کرده‌است. ترجمه‌های متعدد دیگری از این کتاب (توسط مهرداد بازیاری، کوروش صوفی، محمود معلم، مهدی سمسارزاده، لیلا علی‌مددی و سوفیا جهان) و نسخه‌ای با خط بریل برای نابینایان و نسخه‌ای صوتی از آن نیز منتشر شده‌است.

داستان دنیای سوفی

داستان رمان دنیای سوفی در مورد دختری به نام سوفی آموندسن است که در آستانه پانزده سالگی نامه‌هایی جالب و نوارهایی ویدئویی از شخصی به نام آلبرتو ناکس دریافت می‌کند که در آنها سؤالات جالبی مانند جهان چگونه پدید آمده‌است؟ که آغازگر راه آموزش تاریخ فلسفه‌است، مطرح می‌کند.

این نامه‌ها در ابتدا مطالبی در خصوص یونان باستان، سقراط و سؤالات اساسی زندگی بشری را عنوان می‌کند. پس از دریافت چند نامه سوفی و آلبرتو یکدیگر را ملاقات می‌کنند. موضوع صحبت‌های آنان عمدتاً نظریات فلاسفه‌ی یونان باستان، امپراتوری روم، قرون وسطی، رنسانس، عصر روشنگری، و موضوعاتی چون انقلاب‌های بزرگ و تا مسائل امروز بشری است.

داستان به صورتی جذاب است و سعی می‌کند در ضمن داستان، تاریخ فلسفه را به‌صورت طبقه‌بندی شده به خواننده آموزش دهد؛ همچنین در داستان وقایعی اتفاق می‌افتد که خواننده را تشویق به ادامه‌ی رمان می‌کند.

بخشی از دنیای سوفی

سوفى عزیز، ما به زودى با هم ملاقات خواهیم کرد. من خوب مى‌دانستم که تو به کلبه‌ى ماژور دوباره سر خواهى زد و به همین دلیل کارت پستال‌هاى پدر هیلد را در آن‌جا گذاشتم. این مطمئن‌ترین روش براى رسیدن نامه‌ها به هیلد بود. نگران مباش که چگونه کارت‌ها را به هیلد خواهى رساند. تا ۱۵ ژوئن اتفاق‌هاى بسیارى روى خواهد داد.

ما دیدیم که چگونه حکماى عصر هِلِنى به تکرار آنچه فلاسفه‌ى کهن یونانى آورده بودند، پرداختند. این از یک جهت کوششى بود به قصد آن که آن‌ها را بنیان‌گذاران دین تازه‌اى معرفى کنند. «پلوتین» دور از آن نبود که افلاطون را نجات‌بخش بشریت نام دهد.

با وجود این، ما مى‌دانیم که نجات‌دهنده‌اى دیگر در خارج از مرزهاى سرزمین‌هاى یونانى رومى در همین عصر مورد بحث ما تولد یافت. به «عیساى ناصرى» مى‌اندیشم. ما در این فصل به نفوذ افزایش یابنده‌ى مسیحیت در دنیاى یونانى رومى خواهیم پرداخت، به همان ترتیب که خواهیم دید چگونه دنیاى هیلد نیز رفته رفته وارد دنیاى خود ما مى‌شود.

عیسى یهودى بود و به فرهنگ سامى تعلق داشت. یونانیان و رومیان فرهنگ «هند و اروپائى» داشتند. بنابراین، مى‌توانیم عنوان کنیم که فرهنگ اروپائى دو ریشه دارد. پیش از آن که با دقت و موشکافى بیشتر نفوذ روزافزون مسیحیت را در فرهنگ یونانى رومى مطرح کنیم، لحظه‌اى پیرامون این دو ریشه تأمل کنیم.

 

اگر به کتاب‌هایی نظیر «دنیای سوفی» علاقه دارید، می‌توانید با مراجعه به بخش معرفی برترین کتاب‌های فلسفی در وب‌سایت هر روز یک کتاب با نمونه‌های دیگری از این نوع آثار آشنا شوید. هم‌چنین در بخش معرفی بهترین کتاب‌های ویژه‌ی نوجوانان نیز کتاب‌های دیگری را خواهید یافت که نوجوانان از خواندن آن‌ها لذت برده و به کتاب‌خوانی علاقمند می‌شوند.