«چکیده‌ی تاریخ ایران» با نام کامل «چکیده‌ی تاریخ ایران: از کوچ آریایی‌ها تا پایان سلسله‌ی پهلوی» اثری است از حسن نراقی (پژوهشگر و نویسنده‌ی اهل کاشان، از ۱۳۲۳ تا ۱۳۹۹) که در سال ۱۳۷۸ منتشر شده است. این کتاب نگاهی گذرا به رویدادها و اتفاقات مهم ایران از ابتدای کوچ آریایی‌ها تا پایان سلسله‌ی پهلوی دارد.
درباره‌ی چکیده‌ی تاریخ ایران
متأسفانه در کشور ما باوجود سابقه طولانی تاریخی و تمدنی اش، اغلب مردم شناخت لازم از تاریخ نداشته و در بهترین حالت چیزهایی جسته گریخته شنیده اند که بعضاً مبنای اظهارنظرهایی نادرست و متناقض قرار می گیرد.
بنابراین انتشار کتاب هایی که بتواند برای مخاطبانِ گریزان از مطالعه، دارای جذابیت بوده و اطلاعات تاریخی درستی نیز در اختیار آن ها قرار بدهد، فی نفسه درخور تقدیر است. کتاب «چکیده‌ی تاریخ ایران» نوشته حسن نراقی از این منظر، اثری قابل توجه است. استقبالی که از این کتاب به عمل آمده به روشنی گواه جایگاهی ست که در میان مخاطبان کسب کرده است؛ به طوری که به طور میانگین هرسال یک بار تجدید چاپ شده که نشان از توفیق قابل قبول این اثر در ارتباط با مخاطب بوده است.
مهمترین ویژگی این کتاب که نقش مهمی در توفیق آن بازی می کند، این است که بارویکردی توأم با ایجاز به تاریخ طولانی کشورمان پرداخته و در واقع با نثری روان و روشن، مروری تندگذر دارد بر مهم ترین وقایعی که این سرزمین از کوچ آریایی ها تا پایان سلسله‌ی پهلوی، از سر گذرانده است.
همچنین اتخاذ چنین رویکردی در نگارش کتاب، باعث شده کتاب حاضر به اثر سودمندی برای آشنایی مقدماتی با تاریخ ایران نیز بدل شود؛ به خصوص اینکه نویسنده با رعایت توالی تاریخی و استفاده از متونی کوتاه و فاصله گذاری شده با بخش قبلی خود، شرایطی را فراهم آورده که متن اثر به راحتی خوانده می شود و می تواند همچون تابلوی راهنمایی خواننده را از سردرگمی در میان دوره های زمانی مختلف و سلسله های پادشاهی که روی کار آمده اند برهاند.
در حقیقت، نویسنده‌ی خوش‌ذوق این کتاب با نگاهی از فراز تاریخ ایران، نکات برجسته‌ی تحولات سیاسی ۲۵ قرن منتهی به زمان حال را با دقت در خور تحسینی به اجمال مرور کرده و کتابی فراهم آورده که برای نوجوانان و جوانان مشتاق مطالعه‌ی تاریخ میهن و بزرگ‌ترهای تاکنون غافل از تاریخ کشورمان بسیار سودمند است.
محتوای چکیده‌ی تاریخ ایران
این کتاب از مقدمه و بیست و دو فصل تشکیل شده است. دو فصل ابتدایی کتاب به اطلاعاتی درباره ایران‌زمین و سرآغاز تاریخ ایران و پیدایش زرتشت اختصاص دارد و در فصلهای بعدی شرح سلسله‌های پادشاهی، از هخامنشیان تا سلسله پهلوی، آمده است.
فهرست مطالب کتاب چکیده‌ی تاریخ ایران به شرح زیر است:
- پیش گفتار نویسنده
- مختصری درباره ایران زمین
- سرآغاز تاریخ ایران
- هخامنشیان
- سلوکیان
- پارتیان (اشکانیان)
- ساسانیان
- ظهور اسلام
- خلافت عباسیان، صفاریان و سامانیان
- دیلمیان (آل بویه)
- غزنویان
- سلجوقیان (ترکان سلجوقی)
- خوارزمشاهیان
- اتابکان
- حمله‌ی مغولان و انقراض خوارزمشاهیان
- ایلخانان
- پیدایش سلسله صفوی
- مختصری در مورد افغان ها
- سلطنت نادرشاه
- حوادث بعد از نادر و ظهور سلسله زندیه
- قاجاریه
- سلطنت پهلوی دوم
بخشی از چکیده‌ی تاریخ ایران
اول این که تاریخ هر جامعه و هر کشوری صرفاً شرح حال بزرگان، امیران، پادشاهان و الزاماً شرح لشکرکشی‌های آنان و به تبع آن عیاشی‌ها و تعداد زنان حرم‌سراهای آنان نیست… و اگر در این کتاب عمدتاً بر شرح حال این بزرگان!! برمی‌خورید همان‌طور که قبلاً به آن اشاره شد به‌دلیل برداشتی است که من از مطالعه‌ی تاریخ سرزمین‌مان به‌منظور پیدا کردن علتی از علت‌های نابه‌سامانی‌های امروزین جامعه‌مان کرده‌ام و به آن پرداخته‌ام.
والاّ در لابلای سطور همین تاریخِ پر از وحشت، اضطراب و تملق، کم نیستند مقاومت‌ها، دلیری‌ها و قیام‌های ملی در مقابل حکام مستبد و ظالم داخلی و نبرد و مقابله با مهاجمان و بیگانگان و دفاع از این سرزمین، که شرح آن خود می‌تواند جلوه و تصویر دیگری از تاریخ کشورمان باشد.
دوم آن‌که اگر سراسر تاریخ پادشاهان و امیران و حکام کشورمان را پر از شقه کردن، چشم درآوردن و قطع کردن دست، پا و زبان می‌بینیم، نباید این تصور غلط برایمان ایجاد شود که این شیوه و روش انحصاراً معمولِ شرق و کشورمان بوده است! واقعیتی‌است تلخ که تاریخ بشر، اعم از شرقی و یا غربیِ آن، مملو است از این‌گونه رسم و آیین‌های ملک‌داری!! و رعیت پروری!!..
سوم اینکه در شکل‌گیری و روند تاریخمان هرگز نمی‌توانیم نقش «موقعیت جغرافیایی» و حدفاصل قرار گرفتن آن را بین شرق و غرب، ولو با تعابیر مختلف، «چهارراه حوادث»، «پل پیروزی» و… همچنین شرایط آب و هوایی آن را نادیده بگیریم… وسعت قابل توجه آن، کمبود باران و آب، اندک بودن زمین‌های قابل کشت و کوهستان‌هایی با قابلیت فراوان پناه‌گیری، همه‌وهمه در شکل‌گیری ویژه‌گی‌های اجتماعی این کشور نقش داشته‌اند. این واقعیات را نه می‌توان و نه باید در ارزیابی تاریخمان وانهاد.
اگر به کتاب «چکیده‌ی تاریخ ایران» علاقه دارید، می‌توانید در بخش معرفی کتاب‌های حسن نراقی با دیگر آثار این نویسنده آشنا شوید. همچنین بخش معرفی برترین کتاب‌های تاریخ و معرفی کتاب‌های تاریخ ایران باستان نیز می‌توانند شما را با نمونه‌های مشابه آشنا می‌سازند.
24 بهمن 1401
چکیده‌ی تاریخ ایران
«چکیده‌ی تاریخ ایران» با نام کامل «چکیده‌ی تاریخ ایران: از کوچ آریایی‌ها تا پایان سلسله‌ی پهلوی» اثری است از حسن نراقی (پژوهشگر و نویسنده‌ی اهل کاشان، از ۱۳۲۳ تا ۱۳۹۹) که در سال ۱۳۷۸ منتشر شده است. این کتاب نگاهی گذرا به رویدادها و اتفاقات مهم ایران از ابتدای کوچ آریایی‌ها تا پایان سلسله‌ی پهلوی دارد.
درباره‌ی چکیده‌ی تاریخ ایران
متأسفانه در کشور ما باوجود سابقه طولانی تاریخی و تمدنی اش، اغلب مردم شناخت لازم از تاریخ نداشته و در بهترین حالت چیزهایی جسته گریخته شنیده اند که بعضاً مبنای اظهارنظرهایی نادرست و متناقض قرار می گیرد.
بنابراین انتشار کتاب هایی که بتواند برای مخاطبانِ گریزان از مطالعه، دارای جذابیت بوده و اطلاعات تاریخی درستی نیز در اختیار آن ها قرار بدهد، فی نفسه درخور تقدیر است. کتاب «چکیده‌ی تاریخ ایران» نوشته حسن نراقی از این منظر، اثری قابل توجه است. استقبالی که از این کتاب به عمل آمده به روشنی گواه جایگاهی ست که در میان مخاطبان کسب کرده است؛ به طوری که به طور میانگین هرسال یک بار تجدید چاپ شده که نشان از توفیق قابل قبول این اثر در ارتباط با مخاطب بوده است.
مهمترین ویژگی این کتاب که نقش مهمی در توفیق آن بازی می کند، این است که بارویکردی توأم با ایجاز به تاریخ طولانی کشورمان پرداخته و در واقع با نثری روان و روشن، مروری تندگذر دارد بر مهم ترین وقایعی که این سرزمین از کوچ آریایی ها تا پایان سلسله‌ی پهلوی، از سر گذرانده است.
همچنین اتخاذ چنین رویکردی در نگارش کتاب، باعث شده کتاب حاضر به اثر سودمندی برای آشنایی مقدماتی با تاریخ ایران نیز بدل شود؛ به خصوص اینکه نویسنده با رعایت توالی تاریخی و استفاده از متونی کوتاه و فاصله گذاری شده با بخش قبلی خود، شرایطی را فراهم آورده که متن اثر به راحتی خوانده می شود و می تواند همچون تابلوی راهنمایی خواننده را از سردرگمی در میان دوره های زمانی مختلف و سلسله های پادشاهی که روی کار آمده اند برهاند.
در حقیقت، نویسنده‌ی خوش‌ذوق این کتاب با نگاهی از فراز تاریخ ایران، نکات برجسته‌ی تحولات سیاسی ۲۵ قرن منتهی به زمان حال را با دقت در خور تحسینی به اجمال مرور کرده و کتابی فراهم آورده که برای نوجوانان و جوانان مشتاق مطالعه‌ی تاریخ میهن و بزرگ‌ترهای تاکنون غافل از تاریخ کشورمان بسیار سودمند است.
محتوای چکیده‌ی تاریخ ایران
این کتاب از مقدمه و بیست و دو فصل تشکیل شده است. دو فصل ابتدایی کتاب به اطلاعاتی درباره ایران‌زمین و سرآغاز تاریخ ایران و پیدایش زرتشت اختصاص دارد و در فصلهای بعدی شرح سلسله‌های پادشاهی، از هخامنشیان تا سلسله پهلوی، آمده است.
فهرست مطالب کتاب چکیده‌ی تاریخ ایران به شرح زیر است:
بخشی از چکیده‌ی تاریخ ایران
اول این که تاریخ هر جامعه و هر کشوری صرفاً شرح حال بزرگان، امیران، پادشاهان و الزاماً شرح لشکرکشی‌های آنان و به تبع آن عیاشی‌ها و تعداد زنان حرم‌سراهای آنان نیست… و اگر در این کتاب عمدتاً بر شرح حال این بزرگان!! برمی‌خورید همان‌طور که قبلاً به آن اشاره شد به‌دلیل برداشتی است که من از مطالعه‌ی تاریخ سرزمین‌مان به‌منظور پیدا کردن علتی از علت‌های نابه‌سامانی‌های امروزین جامعه‌مان کرده‌ام و به آن پرداخته‌ام.
والاّ در لابلای سطور همین تاریخِ پر از وحشت، اضطراب و تملق، کم نیستند مقاومت‌ها، دلیری‌ها و قیام‌های ملی در مقابل حکام مستبد و ظالم داخلی و نبرد و مقابله با مهاجمان و بیگانگان و دفاع از این سرزمین، که شرح آن خود می‌تواند جلوه و تصویر دیگری از تاریخ کشورمان باشد.
دوم آن‌که اگر سراسر تاریخ پادشاهان و امیران و حکام کشورمان را پر از شقه کردن، چشم درآوردن و قطع کردن دست، پا و زبان می‌بینیم، نباید این تصور غلط برایمان ایجاد شود که این شیوه و روش انحصاراً معمولِ شرق و کشورمان بوده است! واقعیتی‌است تلخ که تاریخ بشر، اعم از شرقی و یا غربیِ آن، مملو است از این‌گونه رسم و آیین‌های ملک‌داری!! و رعیت پروری!!..
سوم اینکه در شکل‌گیری و روند تاریخمان هرگز نمی‌توانیم نقش «موقعیت جغرافیایی» و حدفاصل قرار گرفتن آن را بین شرق و غرب، ولو با تعابیر مختلف، «چهارراه حوادث»، «پل پیروزی» و… همچنین شرایط آب و هوایی آن را نادیده بگیریم… وسعت قابل توجه آن، کمبود باران و آب، اندک بودن زمین‌های قابل کشت و کوهستان‌هایی با قابلیت فراوان پناه‌گیری، همه‌وهمه در شکل‌گیری ویژه‌گی‌های اجتماعی این کشور نقش داشته‌اند. این واقعیات را نه می‌توان و نه باید در ارزیابی تاریخمان وانهاد.
اگر به کتاب «چکیده‌ی تاریخ ایران» علاقه دارید، می‌توانید در بخش معرفی کتاب‌های حسن نراقی با دیگر آثار این نویسنده آشنا شوید. همچنین بخش معرفی برترین کتاب‌های تاریخ و معرفی کتاب‌های تاریخ ایران باستان نیز می‌توانند شما را با نمونه‌های مشابه آشنا می‌سازند.
کتاب‌های پیشنهادی:
توسط: علی معاصر
دسته‌ها: ادبیات ایران، تاریخ، تاریخ ایران باستان
۰ برچسب‌ها: ادبیات ایران، حسن نراقی، معرفی کتاب، هر روز یک کتاب